منبع: گاردین/ نویسنده: *فراه جرال/ مترجم: شریفه عرفانی
بر اساس شواهد، تبعیض نژادی نهفقط بهعلت تاثیرات ثانوی آن، بل بهخودیخود به سیاهان و تیرهپوستان آسیب جسمی وارد میکند.
ماه گذشته، «کلارا آمفو» مجری رادیو با ارسال پیامی تلخ برای شنوندگان گفت که چرا روز گذشته در رادیو بیبیسی حضور نیافته است: «ما درباره سلامت روان زیاد حرف زدهایم؛ وضعیت من دیروز واقعا بد بود.»
او صادقانه گفت که پس از شنیدن خبر درگذشت جرج فلوید، مرد سیاهپوست غیرمسلح، گریان، سردرگم و ناراحت شده است و با شنیدن خبر «رفتار وحشیانهیی دیگر با یک بدن سیاه» روی موبل، در خود فرورفته و نتوانسته است این حس را در وجودش سرکوب کند و با صدایی پرهیجان در برنامه زنده رادیویی بپرسد: «چه کسانی آخر هفته خوبی داشتهاند؟»
آمفو در آخر گفت: «نژادپرستی تفکر غلطی است و اینکه ضدیت با سیاهان، صرف نامی برای خشونت جسمی باشد و تا این حد دسیسهآمیز!»
نژادپرستی ما را بیمار میکند!
«راگشتری دایریاوان» اخیرا در وبلاگ ژورنال پزشکی بریتانیا به برخی از نابرابریهای بهداشتی مبتنی بر نژاد در انگلستان اشاره میکند، ازجمله آماری عجیبوغریب مبنی بر اینکه در انگلیس زنان سیاهپوست پنج برابر بیشتر از زنان سفیدپوست در دوره بارداری میمیرند.
بیشتر افراد ترجیح میدهند این فرضیه را بپذیرند که تفاوتهای نژادی بیش از تفاوتهای بیالوژیکی ذاتی، انسان را در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار میدهد. این فرض بهخودیخود منتج از تفکرات تاریخی درباره چیستی نژاد و این تصور غلط است که «نژاد» بیشتر یک واقعیت زیستشناختی است تا واقعیتی اجتماعی با پیامدهای بیالوژیکی.
بهعنوانمثال اقلیتها در معرض خطر دریافت مراقبتهای پزشکی کمتری هستند. تعصب در حرفه پزشکی وجود دارد، حتی بااینکه ما اعتقاد داریم یا امیدواریم که اینگونه نباشد. یکی از نمونههای بارز آن، مطالعات امریکا درباره اپندیست کودکان است که نشان میدهد: «کودکان سیاهپوست شانس کمتری برای دریافت دوای مسکن هنگام درد خفیف و دواهای مخدر مثل مورفین هنگام دردهای شدید داشتهاند.»
«داکتر ونِسا آپی» مشاور سلامت جنسی و ایدز «مرکز خدمات بهداشتی بارتس» در لندن (مطمینترین مرکز خدمات بهداشتی ملی انگلستان) است و همچنین نویسنده اصلی یکی از وسیعترین و متنوعترین مطالعات بریتانیا درباره بیماران کویید۱۹ که تاکنون در شفاخانه بستری شدهاند.
این مطالعه – که هنوز منتشر نشده – نشان میدهد علایم بیماری کویید۱۹ در افراد سیاهپوست و ساکنان جنوب آسیا در مقایسه با همنوعان سفیدپوست خود بهطور قابلتوجهی شدیدتر و مرگومیر نیز میان آنها چشمگیرتر است. این اختلاف حتی با احتساب عواملی مثل سن، میزان ضعف بدنی، شرایط پیشزمینه و محرومیت، به قوت خود باقی است.
وقتی از آپی پرسیدم کدامیک از نتایج مطالعات، بیشتر او را تحتتاثیر قرار داده، گفت: «نهتنها در بیماران سیاهپوست و آسیایی شاهد بیماری شدیدتر و بیشتر بودیم، بل شاهد مرگ زودرس نیز هستیم؛ این نتایج لابلای شرححالها گم میشود. در میان سفیدپوستان بیشتر پیرمردها میمیرند، درحالیکه در میان سیاهان و آسیاییها آمار مرگومیر جوانها بیشتر است.»
آمفو درباره دسیسهآمیز بودن نژادپرستی درست میگوید. در صدر مسیرهای اصلی نابرابری اجتماعی مانند ثروت، دسترسی به منابع و تعصب سازمانیافته، نکته ظریفی درمورد نحوه آسیبرسانی نژادپرستی به افراد وجود دارد. همه ما کموبیش تجربه کردهایم که قرار گرفتن در معرض رفتاری تحقیرآمیز میتواند عمیقا باعث اضطراب شود.
قبل از اینکه دچار سرماخوردگی یا گلودرد شویم، درمورد احساس «از نفس افتادگی» صحبت میکنیم. ارتباط دقیق بین استرس روانی- اجتماعی و بیماری ارتباطی است که دانش پزشکی توضیح روشنی درباره آن نداده است؛ اما بدونشک رابطهیی وجود دارد.
من هرگز فردی را که در سالگرد درگذشت عزیزانش، تمام بدنش دچار پسوریازیس (بیماری پوستی صدف) شد، درحالیکه پیش از آن فردی کاملا سالم بود را از یاد نمیبرم. دقیقا مشخص نیست که استرس چگونه عمل میکند؛ اما هورمون کورتیزول استرس از طریق سیستم عصبی خودگردان، مسوول واکنشهای «مبارزه یا گریز» مانند تغییر در ضربان قلب و فشار خون است.
سریال شاهکار تلویزیونی «من تو را از بین خواهم برد» ]اثر[ میشائلا کویل، دارای صحنهیی است که در آن یک پزشک سفیدپوست به آرابلا، شخصیت اصلی سیاهپوست که قربانی تجاوز جنسی است، اطلاع میدهد که فشار خونش بالاست. او با کلماتی ناخوشایند به عوامل مربوط به نژاد این مشکل (فشار خون بالا) اشاره میکند و به او میگوید که سگرت الکترونیکی را کنار بگذارد.
پزشک کاملا زمینه روانی اجتماعی ویژهیی که احتمالا باعث شده است بدن آرابلا حس در جنگ بودن داشته باشد را نادیده میگیرد؛ درحالیکه درمورد آرابلا دلایل مهمتر دیگری غیر از زنی سیاهپوست بودن در بریتانیا وجود دارد که باید بر آن تاکید شود. از قرار معلوم، مورد تبعیض واقع شدن، تجربهیی است که با افت فشار یکشبه فردی معمولی و سالم ارتباط دارد و درنتیجه خطر حمله قلبی و سکته مغزی را نیز افزایش میدهد.
در ایالات متحده تحقیقات ]در اینباره[ افزایش یافته است. این تحقیقات نشان میدهد که استرس روانی- اجتماعی ناشی از تجربه نژادپرستی حتی در شرایطی که وضعیت اقتصادی و اجتماعی در حالت خوبی است باعث ایجاد بیماری میشود. مطالعه روی گروه بزرگی از زنان سیاهپوست امریکایی نشان میدهد که تجربه تبعیض نژادپرستانه با شیوع ابتلا به آسم در بزرگسالان مرتبط است، حتی وقتی عواملی مانند تحصیلات، درآمد، وضعیت سگرت کشیدن، شاخص توده بدنی و سابقه خانوادگی کنترول شده است.
ابزاری که محققان برای سنجش نژادپرستی از آن استفاده میکردند، پرسشهایی است درباره برخوردهای روزمره، ازجمله «شما نسبت به سایر افراد در رستورانتها و فروشگاهها خدمات ضعیفتری دریافت میکنید»، «مردم طوری رفتار میکنند که گویی از شما میترسند» و «مردم طوری رفتار میکنند که گویا فکر میکنند شما فرد باهوشی نیستید.»
در محافل دانشگاهی به تاثیرات نژادپرستی بر جسم انسان «هوازدگی» اطلاق میشود؛ اصطلاحی متاسفانه مناسب برای هرکسی که این حس را درک کرده است.
دیوید اچکای، اپیدمیولوژیک دانشگاه مریلند، شواهدی از پیر شدن سریع، کوتاه شدن ساختارهای سلولی به نام «تلومرها» در مردان سیاهپوست امریکایی بین ۳۰ تا ۵۰سال یافته است.
کای میگوید: «یافتههای ما نشان میدهد که نژادپرستی بهمعنای واقعی کلمه باعث پیر شدن افراد میشود.» او تجربیاتی که مردان امریکایی- افریقایی از آزار و اذیت پولیس، بیاحترامی در محیط کار و کلیشهسازی بهعنوان «سموم اجتماعی» داشتهاند را شرح داد.
در تحقیقاتی دیگر، به جای پرسش مستقیم از مردم درباره تجربیات ذهنی خود از نژادپرستی، تیم «کای» نژادپرستی را از طریق پروکسی سنجیده است؛ با مراجعه به تعداد جستجوهای گوگل که از واژههای توهینآمیز نژادی در آنها استفاده شده است. آنها بسته به اینکه جستجوهای توهینآمیز در چه حدی است، بیش از حد متوسط یا پایینتر از آن، نقشه ایالات متحده را به بخشهای مختلف تقسیمبندی کرده و آن را با رنگهای سبز، زرد، نارنجی یا سرخ کُدگذاری کردند.
این نقشه بهخودیخود جالب است. جنوبیترین بخشها به رنگ سرخ درآمده است. طبق نقشه جاهایی که بیش از جاهای دیگر از کلمات توهینآمیز نژادی استفاده میشود، مرگومیر نیز بهطور معناداری در میان سیاهپوستان بیشتر است.
آپی نیز مانند من از تحقیقات بیشتر درباره تاثیر تبعیض بر بدن استقبال میکند. دلیلی وجود دارد که به این نوع رفتارهای نژادپرستانه «خُردهخشونت» اطلاق میشود. واکنشی فیزیکی نسبت به آن وجود دارد؛ یعنی چگونگی پاسخ بدن به آن (تبعیض).
«آپی» انگلیسی در دانشکده دولتی کندی هاروارد تحصیل کرده است و بادقت تفاوتهای بین تجربیات سیاهان امریکایی و سیاهان انگلیسی را با موضوع نژادپرستی مطالعه میکند. وی میگوید: «در امریکا این مساله بسیار ملموس است. در انگلستان، هنوز هم موقعیتهای مختلف و دشواری زیادی را تجربه میکنید، اما بسیاری از آنها «خُرد» هستند و بستگی به تفسیر شما از آن دارد.
مردم در این مورد بسیار زیرکانه و ظریف عمل میکنند، اما عامل محرک آن معلوم است. فکر میکنم مطالعه اثر «هوازدگی» در اینجا بسیار جالب خواهد بود. هنگامیکه مردم از چیستی آن آگاه شوند، میتوانند آن را و عوارض عاطفی و جسمیاش را تشخیص دهند. ما بهعنوان یک کشور واقعا باید روی این مساله تامل کنیم.
پینوشت:
* داکتر فراه جرال، یک گوینده و پزشک است.
لینک مطلب اصلی را در اینجا ببینید: