شاه‌حسین مرتضوی؛ معاون سخنگوی رییس‌جمهور
حکومت وحدت ملی در دوسال گذشته در کنار چالش‌ها و دشواری‌ها، دستاوردهای قابل توجهی نیز به‌همراه دارد. در این نوشته به دستاوردهای حکومت در بخش حمایت از آزادی بیان، دست‌رسی به اطلاعات و مصونیت خبرنگاران اشاره شده است.
حمایت از ژورنالیزم تحقیقی
رییس‌جمهور غنی دقیقن یک‌روز پس از مراسم تحلیف، قانون دست‌رسی به اطلاعات را توشیح کرد. از دید رییس‌جمهور مبارزه با فساد بدون دست‌رسی به اطلاعات ناممکن است. هرچند فرهنگ دادن اطلاعات در اداره‌های دولتی هنوز نهادینه نشده است، اما اقدام رییس‌جمهور در توشیح قانون دست‌رسی به اطلاعات راه را برای خبرنگاران تحقیقی و سایر خبرنگاران باز می‌کند تا در پرتو این قانون به این مهم دست پیدا کنند. هم اکنون در کنار نافذ بودن قانون دست‌رسی به اطلاعات کمیسیون نظارت از قانون دست‌رسی به اطلاعات نیز نافذ می‌باشد. رییس‌جمهور در ملاقات با اعضای کمیسیون نظارت بر قانون دست‌رسی به اطلاعات وعده داد که در راستای تامین بودجه این کمیسیون و همچنان مکان مناسب دفتری نیز اقدام می‌شود. در همین راستا حکومت وحدت ملی کمپاین دست‌رسی به اطلاعات را نیز آغاز کرده است تا رسانه‌ها همه‌روزه به معلومات مورد نیازشان دست‌رسی داشته باشند.
رشد رسانه‌ها در کشور
قانون اساسی افغانستان و قانون رسانه‌های همگانی آزادی بیان و فعالیت آزاد رسانه‌ها را تضمین کرده است.
قبل از سال 2001 تنها «رادیو صدای شریعت» و یک روزنامه به‌نام «ضرب مومن» که در پاکستان چاپ و در کابل توزیع می‌گردید فعال بود، اکنون آخرین آمارها نشان از فعالیت 75 شبکه تلویزیونی، 1200 نشریه چاپی، 200 ایستگاه رادیویی، 10000 خبرنگار فعال در رسانه‌های مختلف و 200 دفتر ارایه‌کنندۀ خدمات انترنت دارد. بر اساس آمارهای رسمی دومیلیون کاربر شبکه اجتماعی نیز فعال می‌باشد. آزادی بیان و رشد کمی و کیفی رسانه‌ها یکی از دستاوردهای مهم پس از توافق بن می‌باشد. در این میان حکومت وحدت ملی بیش از هر دوره و مقطعی در راستای حمایت از آزادی بیان و نهادینه کردن فرهنگ اطلاع‌رسانی و فعالیت آزاد رسانه‌ها تلاش کرده است.
رییس‌جمهور در بهار سال جاری، آقای نادر نادری را به‌حیث سفیر حمایت از آزادی بیان معرفی کرد. این اقدام نشان از توجه حکومت به حمایت از آزادی بیان دارد. در تازه‌ترین مورد، آقای سرور دانش، معاون دوم رییس‌جمهور، در مجمع عمومی سازمان ملل خواستار معرفی یک نماینده ویژه برای رسیدگی به مشکلات خبرنگاران در افغانستان شد. طرح این موضوع از سوی حکومت در نشست مجمع سالانۀ سازمان ملل نشان از اهمیت بخشیدن به مصونیت خبرنگاران در افغانستان می‌باشد.
تهیه طرزالعمل مصونیت خبرنگاران
حکومت وحدت ملی به‌منظور تامین امنیت خبرنگاران و دفترهای‌شان اقدام به تهیه طرزالعمل مصونیت خبرنگاران کرد. این طرزالعمل در مشوره نزدیک با نهادهای خبرنگاری صورت گرفته است. اکنون این طرزالعمل در شورای امنیت نهایی است و همکاری نهادهای خبرنگاری و امنیتی می‌تواند درعملی کردن آن مهم باشد.
رسیدگی به دوسیه‌های خشونت علیه خبرنگاران
دوسیه‌های خشونت علیه خبرنگاران در گذشته هرگز مورد بررسی قرار نگرفته بود. حکومت وحدت ملی اکنون روی این دوسیه‌ها به‌صورت جدی کار می‌کنند. این دوسیه‌ها در کمیته تقنین زیر نظر معاون دوم رییس‌جمهور و در همکاری نزدیک اتحادیه‌های خبرنگاران، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این اواخر شاهد گزارش‌هایی از بدرفتاری برخی ماموران امنیتی به نشر رسید. حکومت تمام موارد را با دقت تمام تعقیب کرده است. آقای نادر نادری طی یک یادداشت رسمی به نهادهای امنیتی خواهان یک طرزالعمل روشن در رابطه به رفتار ماموران امنیتی با خبرنگاران شده است. نهادهای امنیتی در این بخش وعده همکاری داده‌اند. وزارت امور داخله وعده داده است که این موضوع جزو مضامین آموزشی افسران نیز خواهد شد.
حمایت از کمپاین دست‌رسی به اطلاعات
نهادهای خبرنگاری در ماه جاری کمپاین دست‌رسی به اطلاعات را آغاز کرده‌اند. حکومت نیز همسو با این نهادها، از این برنامه حمایت می‌کند. درآخر هفتۀ گذشته، این برنامه در مرکز رسانه‌های حکومت رسمن اعلام، از هفته جاری سخنگویان نهادهای مختلف دولتی مطابق تقسیم اوقات داده شده برنامه‌های خود را ارایه خواهند کرد.
دفتر سخنگوی ریاست جمهوری، هماهنگی لازم را در سطح سخنگویان به وجود آورده است. این هماهنگی سبب شده تا رسانه‌های جمعی به موقع به معلومات مورد نیازشان در هر وقت و زمان دست‌رسی داشته باشند. در سطح ولایت نیز والی‌ها و سخنگویان والیان در همکاری نزدیک با رسانه‌های محلی قرار دارند. دفتر سخنگوی ریاست جمهوری، نشست‌های متعددی را با مدیران رسانه‌ها و نهادهای خبرنگاری داشته و با حضور در دفاتر برخی از رسانه‌ها، خواهان همکاری مشترک در عرصۀ اطلاع‌رسانی شده است. این دفتر روزانه حد اقل به 80 تلیفون از رسانه‌های مختلف پاسخ می‌دهد و تمام همکاران در بخش دفتر سخنگوی ریاست جمهوری قابل دست‌رس برای رسانه‌ها در تمام اوقات می‌باشند.
آزادی بیان خواست جمعی مردم افغانستان
آزادی بیان خواست جمعی مردم افغانستان است. افغانستان دوره‌های تک‌صدایی را تجربه کرده است. روزها و فصل‌های تاریکی که تنها نشریه «ضرب مومن» به نشر می‌رسید، دیگر تکرار نخواهد شد. قانون اساسی افغانستان و قانون رسانه‌های همگانی که ارادۀ جمعی مردم را با خود دارد، اصل مهم «آزادی بیان» را تضمین کرده است. از این جهت، بازگشت به عقب و دوره‌های تک‌صدایی ناممکن است. آزادی بیان در هر کشوری دشمنان خود را دارد. این دشمنان می‌تواند در هر سطح قرار داشته باشند، اما مردمانی که طعم آزادی بیان را چشیده‌اند، هرگز از آن دست برنداشته و با حمایت‌های خود، فرهنگ آزاد اطلاع‌رسانی، نقد و گفتمان را در فضای سیاسی تضمین و نهادینه خواهند کرد. در حالی که در همسایگی ما زندان‌هایش از خبرنگاران و دیگراندیشان پر می‌باشد، اما افغانستان افتخار دارد که هیچ خبرنگار زندانی ندارد و در رده‌بندی‌های جهانی، جایگاهی به مراتب بهتر از کشورهای منطقه را دارد.
