در آستانۀ آمد آمد زمستان هستیم. به‌دلیل فقر و عدم دست‌رسی پایتخت‌نشینان از امکانات و سهولت‌های زندگی شهری، استفادۀ بیش از حد شهروندان از مواد سوخت بی‌کیفیت، هر زمستان به آلودگی محیط کابل صدچند می‌افزاید. مردم از شدت فقر و بیکاری رنج می‌برند و در فصل سرما، برای گرم کردنِ خانه‌های‌شان از هر چیزی (ذغال‌سنگ، پلاستیک، ته‌مانده‌های زباله‌دانی‌های شهری و…) استفاده می‌کنند.
از سوی دیگر، کوره‌های خشت‌پزی در ساحات مسکونی، لوله‌های دودکش حمام‌های شهری، استفاده از تیل بی‌کیفیت در وسایل نقلیه، جاده‌های خاکی و اسفالت‌ناشده، نبود فضای سبز و غیره سبب شده که ملیون‌ها شهروند کابل، در خطر آسیب‌پذیرشدن از آلودگی محیط زیست کابل قرار بگیرند. کابل در سال‌های اخیر، به دلیل استفادۀ بیش حد انواع کاربن‌ها و گازهای تخریب‌کننده محیط، در وضعیت بحرانی و خطرناکی به‌سر میبرد.
پایتخت‌نشینان در موارد زیادی، خواسته و ناخواسته، نسبت به محیط زیست خود بی‌توجهی نشان داده‌اند و خسارت‌های کلان را به‌محیط زیست و همین‌سان به‌زندگی خویش وارد کرده‌اند. با توجه به این‌که سهم کشورهای توسعه‌یافته نسبت به کشورهای در حال توسعه در پیوند به آلودگی‌های محیط زیست بیشتر است و نسبت به‌عوامل آلودگی محیطی در کشورهای در حال توسعه قابل مقایسه نیست. تانکرهای غول‌پیکر نفت، کشتی‌های بزرگ نفت‌کش، تولید گازهای مرگ‌آفرین و شیمیایی – اتمی، خاکسترهای ویران‌کننده و تخریب‌کنندۀ اتمی به‌وفور قابل ملاحظه است، اما در این میان، نقش کشورهای در حال توسعه، از قطع یک درخت گرفته تا کشتن یک حیوان و شکار یک پرنده و آتش‌زدن یک کیسه‌زباله و نظیر این‌هاست. با آن‌هم ما کم‌تر شاهد آلودگی محیطی در کشورهای توسعه‌یافته هستیم. چرا چنین است؟ پاسخ روشن است. از یک‌سو مدیریت مدون محیط زیستی از سوی دولت و از سوی دیگر، آگاهی شهروندان از اهمیت داشتن محیط زیست سالم. این‌جا اما قضه دقیقن برعکس است؛ عدم توجه جدی دولت به‌ویژه محیط زیست، شاروالی و… و عدم توجه شهروندان کشور به‌محیط زیست سالم.
کابل در هر زمستان، به دلایلی که در بالا از آن‌ها نام‌بُرده شد، بدترین روزهای خود را به‌تجربه می‌نشیند. شوربختانه، ملیون‌ها شهروند کابل، دارند در سطوح پایین‌تر از آن‌چه شایسته و بایستۀ یک انسان است، در محرومیت از غذای کافی و لباس کافی، آموزش و سلامتی و رفاه اجتماعی، به‌زندگی ادامه می‌دهند. بنا بر این، با در نظر گرفتن اولیت‌های زندگی، بیشترین توجه و تمرکز شان را به‌زندگیِ “بخور و نمیر” خود معطوف می‌کنند تا از شدت گرسنگی و یخ‌زدگی نمیرند. این مهم سبب شده که بیشتر شهروندان کابل، در بهداشت و حفظ محیط زیست، آرامش و سلامتی توجه نکنند.
در کنار این مسایل، همه‌روزه ما شاهد انواع آلودگی‌ها در شهرها و حومه‌های شهر کابل هستیم که باعث شده مردم از آرامش خاطر خوبی برخوردار نباشند. یکی از این نمونه‌ها، آلودگی‌های تصویری طراحی شهری، نصب بی‌جا و نامناسب بنرها/پوسترهای تبلیغاتی، رنگ‌پردازی‌های خشن در ساخت‌و سازهای شهری می‌تواند باشد. یکی از وظایف و مسوولیت‌های طراحان و مدیران شهری به‌ویژه ادارۀ شهرداری و ادارۀ محیط زیست این است که به‌درستی و زیبایی، شهرها را طراحی و بیارایند. این فعالیت‌ها به‌صورت مجموعه‌یی از مسایل؛ طراحی شهری، رنگ‌پردازی ساخت‌وساز شهری، طرح فضاهای سبز و پارک‌های تفریحی، بر زیبایی و آراستگی شهرها می‌افزایند. اما امروز، آلودگی‌های تصویری در بزرگ‌شهرهای کشور به‌ویژه کابل، به‌وفور دیده می‌شود که به لحاظ دیداری و روانی، روح و روان شهروندان کابل را اذیت می‌کند.
همین سان، همه‌روزه شهروندان کابل، از انواع آلودگی‌های صوتی چون: رفت‌وآمد بی‌وقفۀ هواپیماها در شبانه‌روزی، هارن بی‌جا و بی‌وقفۀ موترها در ترافیک شهر، بلندگوهای کراچی‌بانان، بلندگوهای مساجد و کلوپ‌های عروسی، صدای ساخت‌وساز انواع و اقسام دکان‌های مکانیکی و الکتریکی در جای جای شهر، همه و همه سبب شده است که شهروندان کابل پس از مواجهه با آن، ساعت‌ها روح و روان‌شان آرامش خود را از دست بدهند. در جاهایی، به‌دلیل مواجهۀ بی‌وقفۀ شهروندان با مواردی که از آن‌ها نام رفت، در دراز مدت، سبب ضعف شنوایی، ناشنوایی، ناراحتی‌های عصبی، از بین‌رفتنِ تمرکز، برهم خوردن تعادل فکری و دیگر موارد که صحت و سلامت زندگی را تهدید می‌کند، شده است.
زمستان در راه است و بی‌شک کابل امسال، به‌دلیل سرازیرشدن مردم از اطراف و اکناف کشور، هم به‌لحاظ جمعیت و هم به‌لحاظ وسعت بزرگ‌تر شده است. این دو عامل، به آلودگی بیش از حد محیط زیست کابل خواهد افزود. شهرداری و ریاست محیط زیست کابل، باید راه چاره‌یی برای این معضل محیط‌زیستی در زمستانِ پیش‌رو روی دست بگیرند.
