پروژۀ انتقال گاز از ترکمنستان به پاکستان و هند از طریق افغانستان، پس از سالها جنجال وارد فاز اجرایی خود شده است. تفاهم‌نامه آغاز طراحی مهندسی پروژه خط لوله انتقال گاز از ترکمنستان به افغانستان، پاکستان و هند با یک شرکت آلمانی روز گذشته به امضا رسید.
آنگونه که محمدهمایون قیومی؛ مشاور رییس‌جمهوری در امور زیربنایی هنگام امضای این تفاهم‌نامه تصریح کرد، این یک واقعیت است که هدف پروژه تاپی نه تنها انتقال گاز از ترکمنستان است؛ بل یک کریدور اقتصادی میان چهار کشور نیز به شمار میرود.
مراد امانوف؛ رییس شرکت تاپی لمتد، در نشست خبری امضای تفاهم‌نامه اظهار داشت: پروژه تاپی نه تنها سود اقتصادی؛ بل پیشرفت اقتصادی و ثبات اجتماعی در منطقه نیز را به همراه خواهد داشت.
شکی نیست که سود پروژه نصیب تمامی کشورهای مشارکت‌کننده در این پروژه خواهد شد و پیامد مهم آن نیز ثبات و توسعه کشورهای منطقه از جمله افغانستان است.
این همان چیزی است که پیش از این در سخنان رییس‌جمهور نیز مورد اشاره قرار گرفته بود. محمداشرف غنی در یکی از سخنانش تصریح نموده بود «درست است که تاپی یک شاهراه است برای انتقال گاز، اما در حقیقت تاپی یک دیدگاه است؛ چراکه ما اعتقاد داریم یکی از مهمترین سرمایه‌های افغانستان موقعیت جغرافیایی آن است که بعد از 200 سال این موقعیت جغرافیایی به بهترین نحوه به کار گرفته می‌شود. تاپی در قدم اول تغییر این دیدگاه است که افغانستان از یک نقطه تضاد به یک نقطه همکاری منطقه‌یی و بین‌المللی مبدل می‌شود و استقبال ملت از پروژه نیست؛ بل استقبال ملت از این دیدگاه است و آرزوی من این است که این دیدگاه را ملت افغانستان به تمام دنیا نشان دهند.»
در این میان، مهمترین چالش پروژه تاپی، نقش هند و پاکستان و مناقشات جاری میان دو کشور است. هند با حدود ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون نفر جمعیت پس از همسایه‌اش چین پرجمعیت‌ترین کشور دنیا به حساب می‌آید. این کشور به لحاظ انرژی دارای ذخایر اندکی است. کمبود انرژی برای اقتصاد این کشور که بیشترین رشد را اکنون داراست، عامل تهدید به شمار می‌آید و نظر هند را به نفت و گاز کشورهای آسیای‌میانه بیشتر جلب کرده است.
اما آسیای مرکزی با هندوستان مرز مشترکی ندارند، بهرغم آن به لحاظ جغرافیایی این منطقه یکی از نزدیکترین منابع نفت و گاز برای هند به حساب می‌آید. میان کشورهای آسیای میانه و هند افغانستان و پاکستان قرار دارد. هند برای دستیابی به منابع انرژی آسیای میانه مجبور است با این دو کشورمصالحه کند. برقراری ثبات و امنیت در افغانستان و مبارزه علیه تروریزم بخشی از سیاست راهبردی هند در منطقه به حساب می‌آید.
از سوی دیگر پروژۀ تاپی برای افغانستان نیز آن قدراهمیت دارد که حتا برخی از مخالفان دولت کنونی افغانستان نیز رسمن اعلام کرده‌اند با احداث این خط لوله موافق هستند و آن را حمایت می‌کنند.
بنابراین، آغاز عملی این پروژه را میتوان بستر ثبات و توسعه برای همگان تلقی کرد. ازاین رو، مشارکت در پیشبرد آن منافع همگانی را در پی داشته و باید از سوی کشورهای شریک در این پروژه تسریع و تسهیل شود.
