بر اساس گزارش سازمان ملل متحد حدود 24 هزار تن در اثر جنگ‌ها میان نیروهای دولتی و گروه طالبان در شهر کندز، خانه‌های خود را ترک کرده‌اند. جنگ کندز که یک هفته است میان نیروهای دولتی و طالبان مسلح جریان دارد وضعیت بشری در این شهر را ناگوار ساخته است.
بر بنیاد آمار دفتر هماهنگی کمک‌های بشری ملل متحد، از میان ۲۴ هزار نفری که از شهر کندز آواره شده‌اند، بیشتر آن‌ها به ولایت‌های هم‌جوار تخار، بلخ، سرپل و کابل رفته‌اند.
در گزارش ملل متحد آمده که این آوارگان داخلی به سرپناه، مواد غذایی، امکانات بهداشتی و ادویه ضرورت دارند. وزارت مهاجران گفته است که شمار این بیجاشدگان داخلی می‌‌تواند به ۱۰۰ هزار تن برسد.
وضعیت بشری در کندز در حالی به وخامت گراییده که جنگ در ولایت هلمند نیز میان نیروهای امنیتی کشور و طالبان شدت گرفته است، اینکه باشندگان هلمند نیز به سرنوشت مردم کندز گرفتار آیند چندان دور از احتمال به نظر نمی‌رسد.
در حالی‌که فصل سرما از راه می‌رسد، معضل بیجاشدگی در کشور در حال متورم شدن است، جنگ هنوز در شهر کندز ادامه دارد و معلوم نیست چند روز یا چند هفته را در برخواهد گرفت و اینکه مردم کندز باز با چه ضمانتی بخواهند به ولایت خود برگردند نیز سوالی جدی است؛ زیرا در سال گذشته نیز مسوولان امنیتی به مردم کندز وعده داده بودند که دیگر کندز میدان نبرد با تروریزم و طالب نخواهد شد، اما امسال شهر کندز درست در روزهایی به دست طالبان سقوط کرد که سال گذشته تجربه شده بود.
از طرف دیگر اگر مردم کندز از روی ناگزیری بخواهند به ولایت خود برگردند؛ وضعیت زندگی در کندز در زمستان آینده فرقی زیاد با آوارگی نخواهد داشت؛ زیرا اکثر خانه‌ها در کندز ویران شده یا آسیب دیده، دارایی و لوازم خانه‌های مردم نابود یا چور شده و یا هم شامل غنایم طالبان شده‌اند.
از این روی آوارگان کندزی چه در شهر خود و چه در شهرهای دیگر، زمستان سختی را پیش رو خواهند داشت.
در کشور ما به‌خصوص در سال‌های اخیر عرف چنین بوده که مسوولان امور بعد از واقعه در پی جبران خسارت‌های وارده برمی‌آیند، درحالی که به قول معروف «علاج واقعه قبل از وقوع» آسان‌تر است.
حالا برای حکومت وحدت ملی علاوه بر هزینه‌یی که در جنگ کندز تحمیل شده که بدون تردید هزینۀ کلانی است، هزینۀ بزرگی برای رسیدگی به ده‌ها هزار بیجاشده کندز هم باید قبول کند.
اما اگر با امنیت کندز از روی احتیاط برخورد صورت می‌گرفت، شاید برنامه‌های تدبیری ده‌ها مرتبه کمتر از اکنون هزینۀ مالی برمی‌داشت و هزینه‌های انسانی نیز از قبل دفع می‌گردید.
اما حالا کار از کار گذشته و صدها نفر از کندز بیجاشده و بیجاشدگی داخلی یکی از معضلات بزرگ دولت است. تخمین می‌شود که حدود یک میلیون نفر در افغانستان بر اثر درگیری‌ها میان نیروهای امنیتی و گروه طالبان مجبور به ترک خانه‌های خود شده باشند.
وضعیت بشری بیجاشدگی در زمستان پیش رو نگران‌کننده است و از هم اکنون باید نهادهای مسوول دولتی و نهادهای بین‌المللی مراقب اوضاع باشند. درغیر آن، اوضاع بشری وخیم‌تر خواهد شد. ولی به‌طور اخص بیجاشدگان کندز به کمک‌های عاجل و اساسی نیازدارند. گفتنی است که تلفات افراد ملکی در جنگ کندز در حال افزایش است و اگر برای رفع مشکلات بیجاشدگان که دسترسی به سرپناه، غذای کافی و خدمات صحی ندارند، به‌صورت فوری اقدام نگردد، رقم تلفات انسانی بالا خواهد رفت.
در عین حال از فراه نیز گزارش می‌رسد که وضعیت امنیتی آن ولایت نیز در حال خراب شدن است و طالبان تا به دروازه‌های ولایت فراه رسیده‌اند. آنچه از ظاهر کار معلوم است مردم فراه نیز باید قربانی بدهند. گسترش ناامنی در ولایت‌های مختلف، برخورد نامطلوب وغیرقابل قبول مسوولان با جنگ کندز و در معرض خطر قرار گرفتن فراه نشان می‌دهد که احتمالا “سناریو”هایی به شکل وارونه در پس پرده در حال اجرا استند. آتش گرفتن لاری‌های حامل مهمات بدون انفجار و سروصدا، و به سرقت رفتن چند لاری دیگر حامل مهمات در پلخمری نیز ظن و گمان‌های وجود دست‌های داخلی در تسلیح و تجهیز طالبان که سبب آوارگی مردم کندز و … شده باشد را به یقین نزدیک‌تر می‌سازد.
بااین وصف، برای مردم آشکار است کاری که از حکومت برمی‌آید همین ادامه دادن کارتون «تام و جری» با طالبان است، ولی مردم خود نباید اجازه دهند مناطق‌شان ناامن شود و زندگی‌شان با خطر مواجه گردد.
