روسیه و افغانستان، روابط دیرینه و استراتژیک
روسیه و افغانستان، روابط دیرینهیی دارند. رابطه این دو کشور برمیگردد به دههها پیش. این روابط از زمان تزارهای روس و هجوم بریتانیا به هند، قابل مکث است، اما در قرن اخیر، افغانستان از بهر روابط با شوروی، دستآوردهای بنیادیی داشته است که تاکنون پابرجاست.
سیلوهای بزرگ ساخت شوروی، تانکهای ارتش، چرخبالهای نظامی، تاسیسات زیربنایی چون شاهراهها، سالنگ، ساختمانهای دولتی و کارخانههای سابق از همکاریهای دوستانه این کشور میباشد.
بر این اساس، روسها تمایل زیادی به حفظ روابط خود با افغانستان دارند و همواره تاکید بر همکاری امنیتی با افغانستان کردهاند، همانگونه که چندی قبل، سرپرست قبلی وزارت دفاع، معصوم استانکزی با روسیه قرارداد امنیتی بست.
روسها نگران اوضاع افغانستان هستند و از تهدید داعش هراس دارند. روسیه، سال قبل، با راهاندازی مانور بزرگ در سرحدات افغانستان، نگرانی خود را ابراز داشته بود. روسیه از نفوذ داعش به خاک کشورهای آسیایی میانه نگران است. با این حساب، چند ماه قبل، دههزار کلاشنیکوف به افغانستان همکاری کرد و آمادگی خود را برای همکاریهای دوامدار اعلام داشته بود.
بعد از حادثۀ دلخراش دوم اسد، روسیه اعلام داشته که در بخش مبارزه با تروریسم، در صورت نیاز حاضر است با افغانستان همکاری کند. روسها علاقهمندی وافری به افغانستان دارند؛ زیرا ناامنی این منطقه را تهدیدی برای خود حساب میکنند.
سالهای 2001، روسها با ناتو در امر مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر و در انتقال مواد لوژستیکی ناتو همکاری داشت، اما بعد از تیرگی روابط روسها با غرب، این همکاریها لغو شد. حالا دیده میشود که افغانستان با روسیه وارد روابط نزدیکتری شده است. حکومت نیز روابط حسنهیی با کشورهای همسایه و منطقه برقرار ساخته که روسیه جز مهم این کشورها شمرده میشود.
حنیف اتمر؛ مشاور شورای امنیت ملی کشور به روسیه سفر کرد و هدف از این سفر نیز، بحث روی همکاریهای امنیتی با افغانستان گفته شده است. قرار است در این سفر، روی خرید تعدادی از هواپیماهای MI17-MI35 بحث صورت گیرد. این نشست به دعوت همتای روسی؛ نیکولای پتروشووف، تنظیم شده است.
افزایش کشت مواد مخدر در افغانستان، روسها را نگران ساخته است؛ زیرا مقدار زیادی از هرویین و مواد مخدر، از طریق مرزهای کشورهای آسیای میانه قاچاق و به بازارهای اروپا و آمریکا منتقل میگردد.
روسها برای مبارزه با این پدیده، تمایل به همکاری با افغانستان دارند. همچنان روسیه با تجهیز نیروهای امنیتی و تقویت ارتش کشور، خواهان تضعیف گروههای تروریستی است که برای این کشور تهدید به حساب میآید.
بر این اساس، روسها و ایرانیها، بعد از آغاز سروصداهای مبنی بر حضور داعش در افغانستان، تلاشهای خود برای برقراری روابط با بخشی از طالبان را انجام دادند. این کشور اعلام کرده بود برای مبارزه با داعش با طالبان روابط داریم. بعد این خبر را تکذیب کردند. بر اساس شناختی که روسها از وضعیت جغرافیایی افغانستان دارند و نیز حضوری با ساخت و سازهای ماندگار، در حال حاضر نیز در تلاش تقویت روابط خود با کابل استند.
سال قبل، رییسجمهور غنی با هیاتی به روسیه سفر کرده بود و در این سفر روی همکاریهای دوامدار میان افغانستان و روسیه بحث صورت گرفته بود. روسها بارها علاقهمندی خود با دولت افغانستان در امر همکاریهای اقتصادی و امنیتی را اعلام داشته و کابل را جزیی از اولویتهای سیاست خارجی خود میپندارد.