راه مدنیت: نهادی موسوم به شبکه مبارزه علیه فساد اداری افغانستان، مدعی است که در نتیجه تحقیق‌شان دریافته‌اند که سالانه حدود 750 هزار تُن سنگ سفید از ولایت ننگرهار قاچاق می‌شود.
خان‌زمان امرخیل، رییس شبکه مبارزه علیه فساد اداری امروز چهارشنبه در نشستی خبری گفت که قاچاق‌بران معادن با همکاری والی وقت -سلیم کندزی- جواز استخراج هزار تُن را از وزارت معادن گرفتند، اما در یک بار به ارزش دو میلیون دالر سنگ سفید را انتقال دادند.
آقای امرخیل افزود، اکنون نیز روزانه حدود 500 موتر لاری که هر کدام حاوی 45 تن سنگ سفید است بارگیری و به خارج از مرزها فرستاده می‌شود.
این شبکه از فرد یا گروه مشخصی نام نبرد که در قاچاق به صورت مستقیم دست دارند، اما گفت که نمایندگان مجلس، زورمندان محلی و مخالفان اقدام به قاچاق می‌زنند.
به گفته مسوولان شبکه مبارزه با فساد اداری، در سال 2016 میلادی، مخالفان مسلح بیش از 46 میلیون دالر فقط از والسوالی خوگیانی ولایت ننگرهار درآمد کسب کرده‌اند.
این شبکه می‌گوید که استخراج غیر قانونی معادن، نه تنها مخالفان دولت را تقویت می‌کند، بل حاکمیت قانون را با گذشت هر روز ضعیف‌تر می‌کند و از سوی دیگر حق نسل‌های آینده تلف می‌شود.
آنان همچنین از سران حکومت وحدت ملی و مسوولان امنیتی کشور خواستند که با این موضوع به صورت جدی برخورد کنند و افراد دولتی این قضیه را مورد پیگرد قرار دهند.
سابقه قاچاق معادن
این اولین باری نیست که یک نهاد داخلی مدعی می‌شود که معادن کشور قاچاق می‌شوند و پول به دست آمده از آن به جیب مافیا و مخالفان مسلح می‌رود.
چند ماه پیش نیز یک نهاد خارجی گلوبل ویتنس، پژوهشی را انجام داده بود که در آن گروه طالبان و برخی از افراد داخل حکومتی اقدام به قاچاق معادن می‌کنند.
یافته‌های پژوهش گلوبل ویتنس نشان می‌داد که درآمد گروه‌های مسلح، از جمله طالبان از معدن کوچکی در ولایت بدخشان، برابر با کل درآمد افغانستان از بخش معادن کشور است.
این نهاد بین‌المللی در تحقیق‌اش نوشته بود که برخی از فرماندهان حزب جمعیت اسلامی و برخی از مقام‌های ارشد دولتی در قاچاق معادن کشور دست دارند.
گلوبل ویتنس آورده بود که رقابت مافیای اقتصادی بر سر کنترول معادن بدخشان از جمله معدن لاجورد، ایتلافی را به وجود آورده که در برخی موارد طالبان، فرماندهان محلی حزب جمعیت اسلامی و برخی از مقام‌های ارشد دولتی را در یک صف قرار داده است.
در این پژوهش از بسم‌الله محمدی، وزیر دفاع حکومت آقای کرزی و زلمی مجددی نماینده مردم بدخشان در مجلس نیز به عنوان حامی قاچاق‌بران نام برده شده بود. هرچند بسم‌الله محمدی این پژوهش را رد کرد.
گلوبل ویتنس مدعی شده بود که زورمندان و گروه طالبان سالانه حدود 20 میلیون دالر بابت قاچاق سنگ‌های قیمتی به دست می‌آورند.
منابع عایداتی شورشیان
کشت مواد مخدر و قاچاق معادن دو منبع مهم عایداتی برای شورشیان مسلح است که از این زاویه سالانه صدها میلیون دالر به جیب مخالفان و پشتیبانان آنان می‌رود.
شورای امنیت ملی شش ماه پیش فیصله کرده بود تا نهادهای امنیتی کشور به گونه مشترک طرح‌های مشخصى برای از بین بردن منابع عایداتی طالبان روی دست گیرند.
نهادهای امنیتی کشور نیز همواره تاکید کرده‌اند که تلاش‌ها برای قطع شدن منبع‌های عایداتی دشمن (شورشیان) وجود دارد و دولت در این زمینه تلاش می‌کند.
با این وجود اما رییس معادن ولایت هرات در نشستی خبری گفته است که ناامنی‌ها و وجود مخالفان مسلح باعث استخراج قانونی معادن شده است.
گفتنی است که ولایت‌های بدخشان، لوگر، هرات، بامیان و سمنگان ذخایر غنی معدن را دارد که گه‌گاهی شورشیان چشم طمعه به این معادن می‌دوزند.
علی‌رضا احمدی/ راه مدنیت
