فشار مضاعف بر مهاجران در پاکستان/ حکومت چرا اقدامی نمیکند؟
بر اساس گزارشها، تعداد زیادی از مهاجران افغان در پاکستان بر اثر فشارهای دولت آن کشور در مرزها تجمع کرده و منتظر آمدن به افغانستان استند. گزارشهایی مبنی بر آزار و اذیت مهاجران در چند هفتۀ گذشته در رسانههای داخلی و خارجی منتشر میشد که در نتیجه گفته میشود رقم عودتکنندگان افزایش یافته است. پاکستان کشوری است که از مهاجران افغان به حیث ابزاری برای فشار سیاسی استفاده کرده و همواره مردم بیگناه و ملکی را سپر قرار دادهاست.
با تکیه بر اسناد و قوانین بینالملل در امور مهاجران، اجازه رفتارهای زشت با مهاجران منع قرار داده شده است، اما مفاد این قوانین همواره از سوی کشورهای همسایه، به ویژه پاکستان و ایران نقض شده و آزار و بدرفتاری با مهاجران در این کشورها، بهشکل علنی وجود داشته است.
کسانی که در دو کشور همسایه بیش از 30 سال هستند و زندگی میکنند؛ با فرهنگ این کشورها آشنا شدهاند، اما هنوز بهعنوان یک افغان سرزنش میشوند و بدون سند سرگردان هستند. از سویی هم، اگر سری به مرزهای اسلامقلعه و تورخم زده شود و وضعیت این دو مرز از نزدیک مشاهده گردد، رفتارهای خشن و غیرانسانی پولیس دو کشور بهدور از رفتار انسانی است که تنها با مهاجران افغان اینگونه برخورد میشود.
دراین راستا، حکومت و بهخصوص وزارتهای امور مهاجرین و خارجۀ کشور مسوول دارند که اقدام کنند، اما دیده شده تا حال هیچگونه کارکرد خاصی در خصوص مهاجران نداشتهاند.
سالهاست که دولت پاکستان با مهاجران افغان برخورد غیرانسانی داشته، اما یک روز حکومت بازخواست نکرده که چرا اینگونه برخورد میکنند. چندی قبل، زمانی که روابط دو کشور تیره شد و دو روز جنگ در مرز تورخم صورت گرفت، بار دیگر مهاجران مورد سرزنش و تعقیب پولیس پاکستان قرار گرفتند و جمعیت زیادی از کشور به زور خارج شدند. شناسنامههایشان تمدید نگردید و وزارت داخله پاکستان در رسانههای آن کشور اعلام کرد که نباید تمدید گردد و باید افغانها پاکستان را ترک کنند. اما، بعد از سفر وزیر مهاجران و مقامات بلندپایۀ حکومتی، مشکل تا حدی حل شد.
چندی پیش فرمانده امنیۀ قندهار استفاده از واحد پولی پاکستانی (کلدار) در قندهار و رفت و آمد غیرقانونی اتباع پاکستانی در آن ولایت را ممنوع اعلام کرد که در واکنش به این عمل، پاکستان مرز خود با این ولایت را مسدود ساخت و بار دیگر فشارها علیه مهاجران را افزایش داد. با این وصف میتوان گفت که این کشور به یک غدۀ سرطانی برای مهاجران بدل شده است.
پاکستان، سالانه میلیونها دالر را از سازمان ملل و دیگر نهادهای مسوول در این زمینه، برای پناهدادن به مهاجران میگیرد، ولی سوال اینجاست که چرا سازمان ملل با آنکه کمک میکند و مسوولیت دارد؛ سوال نمیکند و چرا حکومت و نهادهای مسوول اقدامی نمیکنند و از این کشور برای بدرفتاری با مهاجران، شکایت رسمی درج نمیکنند؟
نبود تعهد و برنامۀ منظم و نداشتن سیاست درست خارجی و تقرر افراد ضعیف در نهادها، این وضعیت را به وجود آورده است. کسی بپرسد پولهایی را که سازمان ملل و نهادهای بینالمللی به وزارت مهاجران داده کجاست؟
دیده میشود تا حال حکومت هیچگونه فکر اساسی بهحال مهاجران نکرده و بدون برنامه پیش رفته است. حال باید با برنامه مدون و حسابشده و از راه دیپلوماسی، مشکل مهاجران را به شکل بنیادی حل کند.
گذشته ازآن، هزاران جریب زمین دولتی غصب زورمندان شد که حکومت میبایست این املاک دولتی را بازپس گرفته و برای مهاجران توزیع میکرد و یا با سرمایهگذاری و توجه روی مدیریت منابع آبی، زمینه آبیاری زمینهای زراعتی را فراهم میکرد که مهاجران بازگشته به کشور، در آن مصروف کار میشدند و از یکسو مشکل آنان حل میگردید و از دیگر سو، به رشد و شکوفایی اقتصاد کشور کمکی صورت میگرفت.