حکومت فیصله کرده که از این پس در تقویم رسمی کشور روز سوم ماه حوت به عنوان روز نیروهای مسلح افغانستان تجلیل شود. به نظر می‌رسد این یکی از مهم‌ترین اقدام‌های حکومت وحدت ملی در راستای تحکیم بنیادهای هویت ملی مبتنی بر هم‌پیوستگی در کشور می‌باشد و با توجه به اینکه قوای مسلح مربوط به ملت و در نتیجه منتسب به همه مردم می‌باشد، می‌تواند یکی از مصادیق هویت ملی در این کشور به شمار آید.
فرهنگ‌سازی در تجلیل از این نماد هویت ملی در دراز مدت می‌تواند منجر به تحکیم بنیادهای دیگر مرتبط به هویت ملی و زمینه‌ساز تشکیل و تعریف این هویت در سطح جامعه شود. تجلیل از قوای مسلح از دو جهت بسیار ضروری می‌باشد.
جهت اول این است که این قوا به عنوان نهادی که با قرار گرفتن در معرض خطر و آسیب از امنیت و آرامش مردم حفاظت و حراست می‌کند، این حق را دارد که از سوی جامعه نیز با تحسین و قدرشناسی استقبال گردد.
شکی نیست که قوای مسلح از دید مردم و نهادهای مدنی بسیار قدرمند و باعزت هستند. بارها دیده شده که به مناسبت‌های مختلف نهادهای جامعه مدنی از نیروهای امنیتی کشور تجلیل کرده و به اعضای قوای مسلح چه در اردو و چه در پولیس ملی بوده‌اند، شاخه‌های گل اهدا کرده‌اند.
این نشان می‌دهد عملکرد و فداکاری نیروهای امنیتی از چشم مردم پنهان نمی‌ماند و مردم با درک این حقیقت که نیروهای مسلح جان خویش را به‌خاطر تامین امنیت آنان فدا می‌کنند، با دید قدرشناسانه به آن‌ها می‌نگرند.
اما وقتی دولت تجلیل از این نیروها را در تقویم رسمی کشور ثبت می‌کند و یکی از روزهای سال را به عنوان روز قوای مسلح تجلیل می‌نماید، وضعیت تغییر می‌کند؛ زیرا رسمی‌سازی تجلیل از نیروهای مسلح در واقع گام گذاردن در جهت نهادینه‌سازی معرفت‌شناختی اساس‌گذارانه از این نیروها از سوی جامعه محسوب می‌شود.
این کار حداکثر تاثیرگذاری مثبت را بر کارکرد نیروی مسلح کشور نیز می‌گذارد. وقتی نیروی مسلح با این واقعیت و درک واقعیت روبه‌رو می‌گردند که کارکرد آنان از سوی جامعه با احترام و قدرشناسی مورد نگرش قرار می‌گیرد، بیشتر احساس مسوولیت می‌کنند که در راستای تامین امنیت جامعه و حفظ شرافت و عزت جامعه، مردم جامعه و آب و خاکی که مربوط به این جامعه است از هیچ تلاش فروگذار نکنند. چنین احساسی روحیۀ فداکاری در این نیروها را بیشتر می‌کند.
وقتی نیروهای مسلح با برخورداری از کمترین میزان حمایت‌های مادی و معنوی و صرف با انگیزۀ یک‌جانبه‌یی که از احساس وطن‌دوستی و مسوولیت‌پذیری آنان ناشی می‌شود، جان خویش را در میدان رزم برای تامین امنیت در معرض خطر قرار می‌دهند، وقتی از حمایت‌های مادی و معنوی رسمی برخوردار گردند، بدیهی است که ارتقای روحیه و ظرفیت عملیاتی آنان افزایش می‌یابد.
جهت دوم اهمیت تجلیل از نیروهای مسلح این است که این مساله یکی از اقدام‌های موثر در راستای ایجاد و تعریف هویت ملی در افغانستان شمرده می‌شود. یکی از واقعیت‌های تلخی که نباید انکار شود این است که به‌رغم برخورداری از یک قانون اساسی خوب و شعارهایی که در راستای ایجاد یک جامعه مرفه داده می‌شود و نیز نهادسازی‌های رسمی که صورت گرفته و انتظار می‌رود این نهادها بتوانند آرمان‌های مربوط به ایجاد یک جامعه مرفه که تساوی ملی بخشی از مواصفات آن جامعه باشد را محقق کنند تا زمینه برای شکل‌گیری و تحقق مفهومی به‌نام ملت ایجاد شود، اما کاری در راستای اهداف یادشده در عمل صورت نگرفته است.
از یک‌سو بسیاری از تلاش‌ها حتا تلاش‌هایی که از سوی مراجع رسمی صورت گرفته است، آلایشی به رنگ و بوی قومی و سمتی را با خود داشته و هم تحلیل‌ها، ارزیابی‌ها و نقد و انتقادها و مدح و ستایش‌هایی که از سوی تحلیل‌گران و فعالان اجتماعی و سیاسی در برابر تمام کارهای دولت صورت گرفته، با این رنگ و لعاب همراه بوده است.
دلیل آن نیز این بوده که در راستای ایجاد ملت در افغانستان و تعریف هویت ملی و ایجاد علاقه به نفع ملت و هویت ملی در نزد مردم کاری انجام نشده است. با اینکه مردم در بسیاری از مقاطع که باعث ایجاد هیجان در نزد آنان شده است (مثلن تمجید از دستاوردهای ورزشی) آمادگی روانی خویش را به جذب شدن در یک تعلق خاطر کلان به نام هویت ملی نشان داده‌اند، اما از سوی نهادهای رسمی به خصوص نهادهایی که از نظر عملیاتی و تبلیغاتی در این راستا کار می‌توانسته‌اند، کاری انجام نشده است.
در چنین شرایطی وقتی از اردوی ملی و یا پولیس و امنیت ملی و در یک کلام وقتی از قوای مسلح کشور تجلیل می‌شود، یکی از گام‌های ابتدایی و در عین زمان مهم در راستای تحقق شکل‌گیری ملت و تعریف هویت ملی گذاشته می‌شود که در حد خود بسیار مغتنم است.
نویسنده: دکتور محمدهاشم قیام
