نشست سهجانبۀ مسکو؛ برای افغانستان اما بدون افغانستان؟!
امروز سهشنبه 7جدی، نشست سهجانبهیی میان مسکو، بجینگ و اسلامآباد در مسکو برگزار میشود. ظاهرن هدف از برگزاری این نشست سهجانبه، بررسی راههای صلح و ثبات در افغانستان عنوان شده است. این نشست در حالی برگزار میشود که کابل به عنوان محور اصلی بحث در این اجلاس حضور ندارد.
چندی پیش الکساندر مونتیسکی؛ سفیر روسیه در کابل از ارتباط با طالبان سخن به زبان آورده و آن را حفاظت از شهروندان روسی و کمک به روند صلح در افغانستان خوانده بود. آقای مونتیسکی در حالی از رابطه میان روسیه و طالبان پرده برداشت که هرگونه رابطه با طالبان بدون آگاهی و هماهنگی با کابل، خلاف موازین بینالمللی دیپلوماتیک میباشد و در واقع به نوعی زیر سوال بردن دولت ماست.
فرق نمیکند چه این رابطه به منظور کمک به دولت افغانستان باشد و یا عکس آن. چون در هر صورت، طالبان به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شده و بیش از 15 سال میشود که علیه نظام دموکراتیک سیاسی ما میجنگد.
بهدنبال آن، برگزاری نشست سهجانبه جهت ارزیابی صلح و ثبات در افغانستان آن هم بدون حضور افغانستان، بیانگر این واقعیت است که روسیه نه در تلاش کمک به صلح در کشور ما که در تبانی با پاکستان در پی سناریوی جدید در برابر حضور غرب در افغانستان است.
از طرف دیگر حسن نیت پاکستان در برابر افغانستان پس از 20 سال حمایت از گروههای تروریستی حتا در مقابل نظام سیاسی دموکراتیک و مورد حمایت تمام جهان، به همه هویداست و نیازی به توضیح ندارد. با این وصف چگونه باید پذیرفت که هدف از این جلسه امر خیری است؟
خصومت روسها با غرب بهخصوص با ایالات متحده امریکا، بیش از نیم قرن را در برگرفته است. حضور سیاسی و نظامی قوی غرب بهخصوص امریکا در افغانستان تحت هیچ شرایطی به مزاح روسیه خوش نمیخورد. بهویژه پس از فتوحاتی که این کشور با ایران در خاورمیانه نصیب شده، حالا حساب جدید روی توان سیاسی-نظامیاش در منطقه باز کرده است. از طرف دیگر، نزدیکی امریکا با هند در دو سال اخیر موجب دستپاچگی پاکستان هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ نظامی-سیاسی شده است.
این گونه نشستها نمیتواند مورد قبول افغانستان باشد و با منافع ملی و سیاسی ما همخوانی داشته باشد. هرگونه تلاشهای سوء در برابر افغانستان ره بهجایی نخواهد برد.
روسها فراموش نکردهاند که با تمام نیروی نظامی (معروف به ارتش سرخ) یکبار بخت خود را در دهۀ 60 خورشیدی در افغانستان به آزمایش گرفته بودند. هزینهیی را که ده سال تجاوز در افغانستان بر شانۀ شوروی وقت گذاشت، جنگ جهانی دوم با همۀ هولناکی و سنگینیاش، برای روسها سنگینی نکرده بود.
از جهت دیگر، افغانستانِ با ثبات و دارای اقتصاد خوب، به نفع همۀ منطقه است. هرگونه تلاش برای اخلال امنیت آن، به میزانی که برای کشور ما خطرناک است، بالاتر از آن برای کشورهایی چون روسیه نیز خطرناک است.
زمانی امنیت کشورهایی مثل روسیه به مخاطره جدی میافتد که خاک افغانستان ناامن باشد و فرصتهایی برای سامانیابی افراطیت وجود داشته باشد. پس بهتر خواهد بود که روسها مغرور بالادستی در مسالۀ سوریه نشده، افغانستان را مثل آن فکر نکنند.
گذشته از موارد یادشده، غرب بهخصوص امریکا، افغانستان امروز را با همۀ داروندارش دستاوردی برای خود و متحدان غربیاش میدانند و تحت هیچ شرایطی از این دستاورد گذشتنی نیستند. مضاف بر اینکه افغانستان ارزش «جیوپولوتیکی» و در صورت لزوم ارزش «جیواستراتیژیکی» برای امریکا دارد؛ روسیه نباید این همه سادهانگارانه در پی به چالش کشیدن حضور غرب در افغانستان باشد. تاکید میکنیم افغانستان سوریه نیست که روسیه هرگونه خواست انجام بدهد. نشست سهجانبه مسکو، منافع افغانستان و متحدان غربیاش را زیر سوال میبرد. این کار برای افغانستان و متحدان ما قابل قبول نیست.