به بهانه روز جهانی دیابت/ شکر-14 نوامبر
چهاردهم ماه نوامبر، روز جهانی دیابت است. این روز همه‌ساله با روز تولد داکتر فردریک بانتینگ تجلیل می‌شود. وی با همکاری داکتر چارلز بست، موفق به کشف انسولین شد.
موضوع و محوریت مطالب در این روز دیابت است. در سالیان گذشته دیابت و حقوق بشر، دیابت و روش زندگی و هزینههای دیابت مورد بررسی و نقد قرار گرفت.
شعار این روز در سال‌های مختلف متفاوت بوده است. شعار روز جهانی دیابت در سال2005 «دیابت و مراقبت غذایی»، در سال2006 «دیابت در اقشار آسیب‌پذیر و محروم»، در سال‌های 2007 و 2008 «دیابت در کودکان و نوجوانان» و در جریان سال‌های 2009 تا 2013 نیز« آموزش و پیش‌گیری از بروز دیابت» بوده است، اما «زندگی سالم و دیابت» شعار روز جهانی بهداشت برای سال‌های 2014 تا 2016 تعیین شده است.
نماد روز جهانی دیابت یک دایرۀ آبی رنگ است. نماد جهانی برای دیابت به عنوان بخشی از یک مبارزه متحد برای پیش‌گیری از این بیماری ابداع شده است. این آرم در سال 2007 به رسمیت شناخته شد. در همۀ فرهنگها، دایره، نمادی از زندگی و سلامت و رنگ آبی نشانۀ آسمان است که برای تمام ملتها واحد و یکسان می‌باشد. به عبارتی دایرۀ آبی نمادی از اتحاد در پاسخ به همه‌گیری و پاندمی دیابت است.
براساس آخرین آمارهای سازمان بهداشت جهانی، در سال گذشته پنج میلیون نفر در اثر دیابت فوت کردند. همچنین تا سال ۲۰۴۰ آمار دیابتی‌ها به ۶۴۳ میلیون نفر خواهد رسید. تأسفبارتر اینکه در حالی که آمار مبتلایان به دیابت در سال ۲۰۳۰ در جهان ۴/۴ درصد برآورد می‌شود، این آمار هم اکنون در افغانستان 2.7 درصد است، زیرا در کشورهای توسعه‌یافته حدود ۹۰ درصد از افراد از دیابت خود آگاه هستند که این آمار در کشور ما بیشتر از ۵۰ درصد است.
زنگ خطر گسترش دیابت در افغانستان، امسال در روز جهانی صحت به صدا درآمد. داکتر احمدجان نعیم؛ معین وزارت صحت عامه هشدار داد: «اگر دیابت به خوبی کنترول نشود، سبب اختلالات به شمول حملات قلبی، سکته مغزی، از کار افتادن گرده، نابینایی و زخم‌های پا که ممکن به قطع عضو شود، می‌گردد.»
مقام‌های وزارت صحت عامه تاکید کردند که سطح پایین آگاهی مردم در مورد این بیماری یکی از نگرانی‌های اصلی مقام‌های صحی است. این درحالی است که که مرض شکر با ورزش و شیوه سالم تغذیه قابل پیش‌گیری و درمان است، ولی در صورتی که به این توصیه‌ها توجه نشود، خطر ابتلا به این بیماری همچنان بلند خواهد ماند.
در نهایت اینکه بد نیست به برخی از عوارض و پیامدهای این بیماری خطرناک آشنا شویم:
- همه‌گیری دیابت در دنیا در حال گسترش است، به‌خصوص در کشورهای فقیر و در حال توسعه.
- در سال 2014 برآورد شده حدود 9 درصد افراد بالای 18 سال به این بیماری مبتلا بوده‌اند.
- دیابت پرهزینه‌ترین بیماری غدد در جهان می‌باشد.
- طبق آمار جهانی تعداد افراد مبتلا به دیابت در جهان حدود 346 میلیون نفر می‌باشد.
- هر 10 ثانیه دو نفر به دیابت مبتلا می‌شود.
- هر 8 ثانیه یک نفر در اثر دیابت جان خود را از دست می‌دهد.
- دیابت علت یک میلیون قطع عضو در سال می‌باشد.
- 90 درصد افراد مبتلا به دیابت، مبتلا به دیابت نوع 2 هستند.
- 50 درصد افراد مبتلا به دیابت از بیماری خود بی‌اطلاع هستند.
- حدود 80 درصد تلفات ناشی از دیابت متعلق به کشورهای کم‌درآمد و یا متوسط از لحاظ اقتصادی می‌باشد.
- طبق پیش‌بینی سازمان بهداشت جهانی آمار مبتلایان به دیابت تا سال 2030 دو برابر می‌شود.
- هند و چین بیشترین آمار افراد مبتلا به دیابت را دارا هستند.
- 50 درصد مبتلایان به دیابت در اثر بیماریهای قلب و عروق فوت میکنند.
- پس از گذشت 15 سال از بیماری 2درصد مبتلایان به دیابت دچار نابینایی و 10درصد دچار عوارض شدید چشمی می‌شوند.
در نتیجۀ تغییر زندگی و رو آوردن مردم به زندگی شهرنشینی و کاهش فعالیت‌های فیزیکی، خطر ابتلا به این بیماری نیز افزایش یافته و آگاهی عامه در این مورد بسیار محدود است. با این وجود، ضروری است تا زنگ خطر دیابت را جدی گرفته و با آگاهی از این بیماری و تدابیر پیش‌گیرانه و تغذیه سالم، از ابتلا به این بیماری خطرناک و مرگ‌آفرین جلوگیری کنیم.
