رجب طیب اردوغان به طور ناگهانی بعد از هفت ماه رسمن از رییس‌جمهور روسیه عذرخواهی کرد. تحریم‌های اقتصادی روسیه و هوشدار ولادیمیر پوتین در دسمبر سال 2015 که «ترکیه با ارتکاب این جنایت نظامی پشیمان خواهد گردید» اردوغان را مجبور گردانید تا از روسیه رسمن عذرخواهی نموده و خواستار از سرگیری روابط گردد. ترکیه با سرنگونی جنگنده روسیه در ماه نوامبر سال 2015 خشم شدید کریملین را برانگیخت که منجر به قطع روابط و همکاری‌ها بین دو کشور شد. اختلاف روابط انقره با مسکو شرایط را برای انزوا و تضعیف ترکیه با کشورهای همسایه ایجاد نمود. روابط ترکیه را با ایران که از بشار اسد حمایت می‌نماید تیره گردانید. حمایت ترکیه از عربستان سعودی که اکثر کشورهای مسلمان و جهان آن را حامی مالی تروریست‌ها و افراطی‌گرایان می‌دانند به حیثیت سیاسی ترکیه لطمه شدید وارد نمود. حمایت امریکا از کردهایی که علیه داعش می‌جنگند برای انقره که از متحدان نظامی امریکا در پیمان نظامی ناتو محسوب می‌گردد خواب شیرین اردوغان را بی‌تعبیر گردانید.
افق روابط ترکیه با اتحادیه اروپا به خاطر بحران‌های مهاجرین برای مدت نامعلوم منظره تاریک دارد و معلوم نیست که بروکسل چه زمانی عضویت ترکیه را به اتحادیه اروپا امضا خواهد نمود. این در حالی است که اتحادیه اروپا بعد از خروج انگلیس دچار آینده نامبهوم گردیده است.
پارلمان آلمان قتل عام عثمانی‌ها را در سال 1915 علیه ارمنی‌ها محکوم نمود. انفجار و عملیات تخریب‌کارانه تروریستی حتا جهان‌گردان غرب را از رفتن به ترکیه بی‌علاقه گردانیده است. در اثر عملیات نظامی روسیه در سوریه خطر احتمال تصادم جدید وجود دارد. روسیه بارها ترکیه را فراخوانده است تا در جنگ سوریه موضع‌گیری سازنده و واقع‌بینانه اتخاذ نماید. از سرگیری روابط انقره به طور هماهنگ با اسراییل و روسیه کارد تند مخالفان سیاسی اردوغان را تیزتر گردانید. مخالفان اردوغان را انتقاد می‌کنند که تا دیروز مانند شیر می‌غرید و حالا مانند گربه میومیو می‌نماید.
در دکترین سیاست خارجی ترکیه روابط خوب با همسایگان اعلام گردیده است، اما در اثر بلند پروازی‌های اردوغان این اصل باعث دوری و کدورت همسایه‌ها از ترکیه گردیده است.
کارشناسان دلیل عذرخواهی ناگهانی انقره را انزوای بین‌المللی و فشار تاجران و سرمایه‌داران در داخل ترکیه ارزیابی می‌نمایند که در اثر تحریم صادرات مواد غذایی ترکیه به روسیه، خطر رکود اقتصادی بیشتر و روند تهدیدها سریع‌تر گردیده است.
تبادل صادرات میان روسیه و ترکیه پیش از تحریم بیشتر از سی ملیارد دالر بود و حالا به شش ملیارد کاهش یافته است. سالانه از سه تا چهار میلیون شهروندان روسیه برای استراحت به تفرجگاه‌های ترکیه سفر می‌کردند و ده ملیارد دالر تنها از این طریق به بودجه ترکیه سرازیر می‌گردید.
بعد از عذرخواهی اردوغان کارشناسان و مطبوعات روسیه خوش‌بین نبودند تا روابط به زودی برقرار گردد، چون عمل ماجراجویانه اردوغان مردم را به حاکمان ترکیه خشمگین و متنفر گردانیده بود، اما پوتین بعد از مذاکرات مستقیم با اردوغان، دستور ز سرگیری روابط را در امور تجارتی، توریسم، پرواز هواپیماهای چارتر و سایر همکاری‌ها صادر نمود.
مردم روسیه به سیاست‌های عمل‌گرانه پوتین اعتماد دارند. کانستاتین کاساچف؛ رییس کمیسون شورای فیدراسیون روسیه در امور بین‌المللی با توجه به اهمیت روابط و همکاری‌های دوستانه ابراز امیدواری نمود که از سرگیری روابط درس عبرت از تکرار جنایت گذشته باشد.
پوزش و بخشش اگرچه از مقوله‌های ناب ادیان آسمانی در روابط اجتماعی است و اکثرن پوزش و بخشش نه تنها به حل بحران‌ها کمک می‌نماید، بل باعث تقویت بیشتر روابط نیز می‌گردد. در روابط بین‌المللی نیز بعضا گذشت قوی‌تر از انتقام‌جویی است.
اردوغان مطابق درخواست کریملین عذرخواهی کرد و با خانواده پیلوت ابراز تسلیت و همدردی نمود و برای اینکه در انظار مردم ترکیه بی‌آبرو نگردد، مذاکره تلیفونی مستقیم میان سران به ابتکار کریملن صورت گرفت. ادامه اختلاف‌ها میان ابرقدرت اتمی مانند روسیه باهمسایه بزرگ و جنوبی آن به ضرر هر دو کشور و بی‌ثباتی منطقه می‌گردید.
از سرگیری روابط به دلایل مختلف از لحاظ اقتصادی، نظامی و استراتژی و سیاست‌های داخلی به نفع روسیه و ترکیه است. ترکیه با داشتن هشتاد میلیون جمعیت در ردیف بیست کشور اقتصادی جهان قرار دارد و با عضویت با پیمان نظامی ناتو از بزرگترین نیروی نظامی بعد از امریکا در کشورهای ناتو برخوردار است و هر نوع خطر و یا مداخله به ترکیه مطابق ماده پنجم سازمان نظامی ناتو خطر به تمام اعضای ناتو به حساب می‌آید.
ترکیه به تنگه بوسفور که قاره اروپا و آسیا را از همدیگر جدا می‌گرداند و دریای سیاه را به دریای مرمره پیوند می‌دهد کنترل دارد و می‌تواند مانع عبور ترانزیت و کشتی‌های نظامی روسیه گردد. از جانب دیگر صادرات مواد غذایی ترکیه به روسیه، همکاری‌های گازی، سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف، جلب کارگران ترکیه در امور ساختمانی و جهان‌گردان می‌تواند ترکیه را از بحران‌های رو به افزایش اقتصادی نجات دهد.
همکاری‌های دو کشور در مبارزه با داعش به ترکیه کمک می‌نماید تا مانع قیام کردها گردد، در صورتی که انقره دوباره از شرایط بلندپروازانه خودداری ورزد. همکاری‌های روسیه و ترکیه به ثبات منطقه کمک می‌نماید چون منطقه خاورمیانه و آسیای جنوبی به تقصیر امریکا و عربستان سعودی به مرکز تروریسم تبدیل گردیده است.
مساله مهم دیگر ارتباطات مشترک فرهنگی میان دو کشور است. روسیه بیست میلیون مسلمان سنی مذهب دارد و مسلمانان سنی مذهب روسیه اکثر تاتارها می‌باشند که گرایش‌ها و علایق مشترک با ترک‌ها دارند. ترکیه در میان کشورهای مسلمان سنی مذهب تاثیرگذار است. هر دو کشور از شرایط مساعد جغرافیایی و ظرفیت‌های عظیم علمی و اقتصادی برخوردارند. گویا طبیعت آن‌ها را محکوم به همکاری گردانیده است.
تحلیل‌گران، از سرگیری روابط را پیروزی جدید دیپلماسی پوتین در امور منطقوی و نظم بین‌المللی تفسیر می‌کنند، اما اردوغان باید انتقاد و حمله‌های تازه مخالفان را آزمایش نماید. اختلاف به خاطر تضادهای منافع میان یک کشور، امر معمولی است و تا زمانی که کشورها وجود دارند ادامه خواهد یافت، مهم آن است که تضاد منافع با گفتگو، پوزش و سازش حل گردد.
