چرا برخی به فحاشی و خشونت کلامی رو می‌آورند؟

این روزها، فحش‌دادن به امری عادی تبدیل شده و کافی است کمی پشت چهارراه دیر حرکت کنید تا بیست رانندۀ عصبانی با پرخاش‌گری کلامی و فحش و هارن شما را مورد عنایت خود قرار دهند.

به گزارش سلامتی، رفتارهای خشونت‌آمیز کلامی بارز مانند فحاشی، بد و بیراه گفتن، فریاد کشیدن، با کلام تهدید کردن و خشونت‌های کلامی پنهان مثل قهرکردن، نادیده‌گرفتن انسان دیگری، به‌رسمیت‌نشناختن حضور انسانی در جایی یا با کنایه ایهام و رمز دیگری را مورد تحقیر قرار دادن است.

ریشه‌های خشونت کلامی کجاست و چه مکانیزمی در روان وجود دارد که با فحش‌دادن، حتا اگر زیرلب یا درونی باشد، احساس آرامش به فرد دست می‌دهد یا به زبان عامیانه‌اش «آدم دلش خنک می‌شود!»

به‌طور کلی نظریه‌های مختلفی راجع به‌رفتار آدمی وجود دارد، اما از دیدگاه روان‌شناسی شناختی و دیدگاه تیوری انتخاب به‌طور کلی هر آن‌چه که از یک انسان سر می‌زند، یک رفتار است.

بنا بر این، کلام هم چیزی است که از ما سر می‌زند و زیرمجموعۀ رفتار است و همه رفتارها معطوف به یک هدف است و هدف تک تک رفتارهای آدمی، ارضای یک یا چند نیاز از نیازهای درونی خودشان است.

به‌طور کلی، اگر بخواهیم از دیدگاه روان‌شناسی شناختی، به آن نگاه کنیم، چهار دلیل برای انتخاب چنین رفتاری در انسان‌ها وجود دارد:

اولین دلیل ناکامی است؛ هرگاه در راه رسیدن به هدف‌شان ناکام می‌شوند و نمی‌توانند به آن‌چیزی که می‌خواهند برسند یا چیزی را که می‌بینند، نمی‌خواهند، توازن‌شان برهم می‌خورد و دست به‌رفتار خشونت‌آمیز می‌زنند که خشونت کلامی هم یکی از آن رفتارهاست.

دومین دلیل، یادگیری اجتماعی است. یعنی کودکان، نوجوانان و بزرگ‌سالانی که در محیط‌هایی زندگی می‌کنند که در آن محیط‌ها فحاشی، بد و بیراه گفتن، لغزش‌های زبانی و در مجموع استفاده از زبان خشونت‌آمیز یک رسم یا بسیار معمول هست، یاد می‌گیرند که از آن به بعد ارتباطات خودشان را با این نوع واژگان و با این نوع زبان و کلام انجام بدهند.

خشونت کلامی توسط زبان انجام می‌گیرد و زبان امری آموختنی است. پس ما وقتی در محیطی هستیم که مملو از واژگان تحقیرآمیز یا واژگان خشونت‌بار هست، همین واژگان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سومین دلیل روا‌ن‌شناختی این است که ما می‌گوییم به‌دلیل آسیب روانی یا آسیب‌شناسی روانی، افراد از این استفاده می‌کنند. یعنی افراد یک سلسله مسایل حل نشده روان‌شناختی دارند یا با مسایل روان‌شناختی خاصی سر و کار دارند.

منظور افرادی است که رنج روانی می‌برند. افرادی که مشکلات روان‌شناختی دارند، هنگامی که نمی‌توانند در زندگی خودشان آن‌چه که می‌خواهند را به‌دست بیاورند، دست به‌چنین رفتارهای خشونت‌آمیزی می‌زنند.

چهارمین دلیل، فقدان مهارت‌های گفت‌وگویی است. یعنی افراد زمانی که نمی‌توانند آن‌چه که در دل دارند را به‌زبان روشن بیان کنند و درخواست خودشان را بگویند، یا احساس و نیاز خودشان را بیان کنند، دست به خشونت می‌زنند.

اثرات خشونت کلامی یا فحاشی، کم‌تر از خشونت‌های فیزیکی نیست. آن را دست‌کم نگیریم. تلاش کنیم همه با هم، به سمت یک جامعۀ صلح‌آمیز و بری از خشونت برویم. ابتدا زبان خودمان را اصلاح کنیم و به اطرافیان‌مان کمک کنیم که زبان سالم‌تری را به کار گیرند

بهترین چیز این است که به اطرافیان‌مان گوشزد کنیم؛ فحاشی رفتاری است که آن‌ها انتخاب می‌کنند و واقعن می‌توانند رفتار دیگری را انتخاب کنند.