ارزیابی تازۀ اتاق تجارت‌وصنایع نشان می‌دهد که وضعیت سرمایه‌گذاری در کشور در سال 2016 میلادی نسبت به سال پیش، بهتر بوده است.
مسوولان اتاق تجارت می‌گویند: هرچند به گونۀ نسبی وضعیت کاروبار بهترشده، اما به هیچ‌وجه قابل قبول نیست، زیرا هنوز بازرگانان با مشکل‌های زیادی روبه‌رو هستند.
خان‌جان الکوزی، معاون اتاق تجارت، روز سه‌شنبه در سومین نشست که به منظور ارایۀ وضعیت کاروبار و راه‌های بیرون‌رفت از مشکل‌ها، برگزار شده بود گفت: در سال 2016 میلادی، بیش از یک میلیارددالر سرمایه، نسبت به سال 2015 داشته‌ایم.
آقای الکوزی علاوه‌کرد که در سال 2016 مشکل‌های سیاسی بیشتر از مشکل‌های امنیتی فراروی سرمایه‌گذاران قرارداشته و متشبثان کوچک و متوسط را متضرر کرده است.
در سروی کاروبار اتاق تجارت‌وصنایع افغانستان ۳۶۰ شرکت از ولایت‌های کابل، بلخ، هرات، ننگرهار و قندهار سهم داشته‌اند. این ارزیابی همچنین نشان می‌دهد که تاجران به این باور هستند که امنیت در این ولایت‌ها اندکی بهبود یافته است.
اتاق تجارت همچنین می‌گوید که علاوه بر این موارد، نبود بازار، زیربناها، منابع مالی و مواد خام، از دیگر چالش‌های فراروی سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود.
در ارزیابی این اتاق آمده که نبود زیربناها هم‌چنان مانند سروی‌های گذشته، مشکل مهم همه سکتورها در نقاط مختلف این کشور است و نزدیک به ۷۲ درصد شرکت‌های سروی‌شده از نبود زیربنا در این کشور شاکی هستند.
سرمایه‌گذاران در این ارزیابی بزرگ‌ترین مشکل زیربنایی‌شان را عدم دسترسی به برق عنوان کرده‌اند.
براساس ارزیابی‌های این اتاق، تاجران از افزایش سیستم مالیاتی اظهار نگرانی کرده‌اند و این مشکل را سیستم مالیاتی بسیارپیچیده و غیرشفاف کشور خوانده‌اند.
اتاق تجارت‌وصنایع می‌گوید: در ارزیابی سال 2015، میزان نگرانی از سیستم مالیاتی 57 درصد بود.
معاون اتاق تجارت، همچنین از بوروکراسی حاکم در اداره‌های دولتی و رعایت‌نکردن توافقنامه‌ها توسط پاکستان به عنوان دیگر چالش‌ها نام برد. به گفتۀ وی، در سال گذشته میلادی کشور پاکستان 5 بار مرزهای خود را بر روی تاجران افغان بست.
گذرگاه مرزی تورخم، یکی از مهمترین بندرهای تجاری در کشور است. رفت‌وآمد مسافران و تزانزیت کالاهای تجاری بین افغانستان و پاکستان عمدتن از همین گذرگاه صورت می‌گیرد.
پاکستان نیز از این نقطه به عنوان اهرم فشار استفاده می‌کند و هر وقتی که تنش‌های سیاسی بین دو کشور بالا گیرد، مرز را بر روی بازرگانان و مسافران می‌بندد.
دولت نیز برنامه‌هایی برای رهایی از این حربۀ پاکستان روی دست گرفته است که بندر چابهار در ایران یکی از این گزینه‌ها محسوب می‌شود، اما بازهم بازرگانان به این گذرگاه وابسته هستند.
همایون رسا، وزیر تجارت‌وصنایع بعد از ارایۀ ارزیابی‌ها در این نشست گفت: دولت تصمیم دارد 9 هزار جریب‌زمین را در چند ولایت به بخش قالین‌بافی اختصاص دهد.
وزیر تجارت همچنین گفت: مسوده‌یی روی دست گرفته شده که از بازرگانان و سرمایه‌گذاران کشور در برابر سوبسایدی‌های کشور همسایه حمایت می‌کند.
اتاق تجارت از سال ۲۰۱۲ به این سو، شرایط کاروبار این کشور را با اجرای بررسی‌های سه‌ماهه و سالانه مطالعه کرده؛ این بررسی‌ها در پنج زون بزرگ این کشور، بلخ، قندهار، ننگرهار، هرات و کابل انجام و معلومات آن مستقیمن از شرکت‌ها جمع‌آوری‌شده و در اختیار سیاست‌مداران و پالیسی‌سازان قرار می‌گیرد.
علی‌رضا احمدی/ راه مدنیت
