گزارش «سیگر»؛ تراژدی بیتوجهی به سرباز
سیگر یا ادارۀ بازرس ویژۀ امریکا برای بازسازی افغانستان اعلام کرده که تلفات نیروهای امنیتی افغانستان در سال جاری میلادی به صورت تکاندهنده بالا رفته است.
در گزارش تازۀ سیگر آمده که در شش هفتۀ سال جاری میلادی ۸۰۷ نفر از نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان در جنگ علیه تروریسم و حملههای تروریستان جان باختهاند.
در گزارش سیگر در حالی که از تلفات قول اردوی ۲۰۹ شاهین چیزی گفته نشده، از شفاخانه ۴۰۰ بستر که در آن ۵۰ تن به قتل رسیده بودند یادآوری شده است.
در این گزارش از تلفات غیر نظامیان در سال ۲۰۱۶ نیز یادآوری شده که از سال ۲۰۰۹ تاکنون نیز در بلندترین حد خود رسیده بود.
این در حالی است در آخرین فاجعه که در قول اردوی ۲۰۹ شاهین در بلخ اتفاق افتاد، گفته میشود بیش از ۲۰۰ تن از نیروهای ارتش ملی جان خود را از دست دادند، اما هنوز رقم دقیقی از این رویداد خونین از سوی نهادهای امنیتی اعلام نشده است. وزارت دفاع صرف کشته شدن ۱۳۵ تن را تایید کرده بود.
پس از سال ۲۰۱۵ که نیروهای امریکایی و ناتو افغانستان را ترک کردند، گراف تلفات نیروهای امنیتی کشور به تدریج بالا رفته است.
سال گذشتۀ میلادی نیز جنرال جان نیکلسن؛ فرمانده عمومی نیروهای حمایت قاطع گفته بود که ما از رقم تلفات نیروهای امنیتی افغانستان نگرانیم. وی اذعان داشت در دو سالی که نیروهای افغان بدون نیروهای خارجی در مبارزه علیه تروریسم قرار دارند، تلفات سنگینی را متقبل شده و ممکن رقم این تلفات بیشتر هم شود.
نیکلسن، رهبری نادرست و فساد در نیروهای امنیتی کشور را عامل مهم افزایش تلفات و ناکامی این نیروها در برابر تروریستان تعریف کرده بود.
فروش مهمات و فساد در روند اعاشه و حملونقل سربازان از جمله اتهامهاییاند که در برابر رهبری نیروهای امنیتی کشور بارها مطرح شده و مقامهای نظامی امریکایی نیز از این جهت ابراز نگرانی کردهاند.
نیکلسون گفته بود: «بعضی از مراکز نظامی افغان، نه تنها رهبری درست ندارند؛ بل با کمبود تجهیزات و مواد غذایی نیز مواجه هستند.»
در افزایش تلفات نیروهای امنیتی کشور دو بحث عمده همیشه مطرح بوده است. فساد گسترده در ردههای مختلف رهبری و اداری نیروهای دفاعی کشور و گسترش عمال نفوذی تروریستان که گفته میشود توسط حلقههای نامریی از درون ساختار نظامی کشور در سالهای اخیر مورد حمایت قرار گرفتهاند.
افزایش تلفات نیروهای نظامی کشور دو پیامد ناگوار را در پی خواهد داشت. سرخوردگی در نیروهای امنیتی و ترک وظیفه، یکی از پیامدهایی است که میتواند بر قوت و توان نیروهای امنیتی ما تاثییر منفی داشته باشد. بحث دوم این است که افزایش تلفات نیروهای امنیتی موجب بالا رفتن مورال خوردهنیروهای جنگی مخالفان شده و شرایط جنگ را سختتر میسازد.
مورال؛ مهمترین اصل عسکری است. هرگاه مورال عسکر به دلیل گرسنگی، نبود مهمات، بیتوجهی مسوولان، برخورد قومی رهبران و یا دلیل دیگری پایین بیاید، موجب شکست میشود.
اما بدتر اینکه در اکثر موارد سربازان و افسران پایینرتبه نیروهای امنیتی ما فکر میکنند در برابر تروریسم و طالبان از طرف ردههای بالا به آنان خیانت میشود. خیانت به خون سرباز زشتترین خیانتی است که به شدت مورال جنگی را پایین آورده و عامل ناکامیهای گسترده وعمیق میشود. متاسفانه چنین دیدگاهها در میان نیروهای نظامی ما، بهخصوص سربازان خطوط مقدم ارتش ملی به شدت رخنه کرده است.
در عین زمان این نگرانیهای سربازان میتواند میان مردم و تودهیی که به حکومت سرباز میدهند نیز تاثیر منفی کرده و سبب کاهش علاقه مردم به همکاری با حکومت گردد.
به این اساس، نیروهای دفاعی و امنیتی کشور نیاز جدی به حمایت مسوولانه از سوی رهبری نظام دارد. درضمن با بررسیهای جدی باید تلاش شود افراد فاسد شناسایی شده به جزای اعمالشان برسند. باید عمال نفوذی تروریسم در هر سطحی که هستند، شناسایی شده و از میان نیروهای امنیتی کشور پاکسازی گردند.
چنین تدابیری از سوی رهبری نظام و رهبری نیروهای امنیتی، امر حتمی و غیر قابل انکار است. خلاف این، تراژدیهای بزرگتری در انتظار نیروهای امنیتی و دفاعی ما و در کل در انتظار مردم افغانستان خواهد بود.