حمله به مراکز پروسس مواد مخدر کافی نیست!
دفتر ریاست جمهوری دراین اواخر اعلام کرد که هشت مرکز تولید مواد مخدر با حمایت نیروهای بینالمللی در ولایت جنوبی هلمند نابود شدند.
در اعلامیه رسمی ریاست جمهوری آمده که در عملیات شبانه 28 عقرب برای اولین بار هشت مرکز پروسس مواد مخدر در هلمند نابوده گردیدند.
این نخستین بار است که نیروهای خارجی و نیروهای داخلی، رویکرد نابودی مراکز تولید و پروسس مواد مخدر را پیش گرفتهاند.
تعبیر اقتصاد سیاه بیشترین کاربرد را در یکونیم دهه اخیر در افغانستان داشته است. اقتصادی که بر تولید، پروسس و ترافیک مواد مخدر استوار است. هرچند تا کنون برنامههای متعددی از سوی حکومتهای افغانستان به حمایت مالی جامعه جهانی برای مبارزه با مواد مخدر در کشور راهاندازی گردیدهاند ولی همه این برنامهها نه تنها موفق نبوده که سبب افزایش مواد مخدر نیز شدهاند.
اکثر این برنامهها بهجای مجازات، رویکرد اقتصادی مالی داشتهاند. از این روست که دهقانان با پول خوبی که در بدل تخریب مزارع کوکنار بهدست میآورند، بیشتر تشویق میشوند تا برای بار چندم کوکنار بکارند.
روند مبارزه با ترافیک و پروسس مواد مخدر نیز فسادآلود بوده، نهادهای مسوول بیش از اینکه مصروف مبارزه این پدیده ننگین بوده باشند، وارد معامله سودآور مواد مخدر شدهاند.
مواد مخدر یکی از منابع عمده تمویل تروریسم بهخصوص طالبان در مناطق جنوبی افغانستان بوده است. هرچند سود اصلی را قاچاقبران بینالمللی از ترافیک مواد مخدر افغانستان نصیب میشوند، اما بخش عمده درآمد سیاه مواد مخدر هزینههای جنگ طالبان علیه حکومت میگردند.
گزارشی که مشترکن توسط حکومت افغانستان و سازمان ملل منتشر شد نشان میدهد که در سال روان میلادی تولید مواد مخدر در افغانستان به ۸۷ درصد افزایش یافته است. افغانستان در تولید مواد مخدر در جهان دارای ریکاردی است که هنوز هیچ کشور موفق به شکستن این ریکارد نشده که در سال 2017 این کار توسط خود افغانستان شکسته شده است.
در این گزارش، که چهارشنبه هفته گذشته ۲۴ عقرب در کابل منتشر شد، آمده که در سال ۲۰۱۷ میلادی مقدار مواد مخدر تولیدی افغانستان به حدود ۹ هزار تن رسیده، در حالیکه در سال 2016 این رقم 4هزار و ۸۰۰ تن بود. همچنان این گزارش نشان میدهد که مجموع مساحت زمین زیر کشت تریاک از ۲۰۱هزار هکتار در سال 2016 به ۳۲۸هزار هکتار در سال جاری رسیده است.
ارگ تاکید کرده که نابودی دستگاههای تولید و پروسس مواد مخدر هدف استراتیژیک حکومت است تا اقتصاد جرمی و سیاه بهطور کامل نابود گردد، در غیر آن صلح و امنیت در کشور آمدنی نیست.
گفتنی است که جنگ در جنوب کشور، بیش از اینکه یک جنگ ایدیالوژیکی باشد، جنگ تریاک است. خانهای قبیله که سود سرشار از تولید تریاک را نصیب میشوند، همیشه در تبانی با طالبان در تولید مواد مخدر نقش جدی داشتهاند.
جنرال نیکلسن نیز گفته است که عملیات مشابه به زودی در دست اجرا قرار خواهد گرفت. هرچند عملیات تخریب مراکز تولید و پروسس مواد مخدر هوایی انجام شده، ولی چیزی که در این میان باقی است، عاملان اصلی تولید و پروسس مخدر هنوز فعالیتهای گسترده دارند و در این عملیات آسیبی ندیدهاند.
در عین حال، عامل دیگری که همچنان موجب بروز مشکل مواد مخدر خواهد شد این است که با کشاورزان و دهقانان مواد مخدر رفتار قانونی و جدی صورت نمیگیرد و آنان همچنان برای بهدست آوردن پول بیشتر بازهم به کاشت تریاک مبادرت خواهند ورزید.
این اقدام نیروهای امنیتی افغانستان به حمایت نیروهای بینالمللی به شکل گسترده در رسانهها و فضای مجازی بازخورد پیدا کرد و مورد استقبال قشر عظیمی جامعه قرار گرفت. اما توقع میرود این روند ادامه یافته در یک مورد بسنده نگردد؛ زیرا تولید مواد مخدر نه تنها در کشور سبب ادامه جنگ تروریسم در برابر دولت میشود که سبب برخوردهای اجتماعی، قدرت گرفتن مافیاهای مواد مخدر و ادامه بحران نا امنی به غیر از باندهای ترویستی نیز میگردد.
مواد مخدر بدون تردید یک رکن اساسی جنگ در افغانستان است، چه اینکه بدون مواد مخدر توان جنگی طالبان به مراتب کاهش خواهد یافت، ولی نباید از دید دور داشت که قاچاقبران منطقهیی و بینالمللی مواد مخدر افغانستان را نیز نباید دست کم گرفت.
اگر حکومت افغانستان مثل سایر برنامههایش این بار نیز با یک عملیات دنبال قضیه را رها کند به فرصت خیلی کم این مراکز مواد مخدر توسط میلیادرهای مافیایی مواد مخدر از نو با ظرفیت بهتر و بیشتر از قبل بازسازی خواهند شد و فعالیتهای تولید و پروسس را از سر خواهند گرفت.
زمانی این گونه اقدامها موثر واقع میشود که به یک سیاست جدی مبدل گردد و بدون رعایت حال این و آن به طور مستمر ادامه یابد. دور از حقیقت نیست که دست برخی از حلقات قدرتمند در ساختار نظام نیز به مواد مخدر آلوده است و با مولدان، قاچاقبران مواد مخدر و تروریسم در یک کاسهاند. این حلقهها را نیز نباید از دید دور نگه داشت.