چگونه با اعتیاد به دنیای مجازی مبارزه کنیم؟
زمانی که «دیوید اریکسون» خانۀ خود در «لانگ بیچ» (کالیفرنیا) را به مقصد سواحل جنوبی پاناما ترک میکند، گوشی هوشمنداش را نیز با اکراه در خانه میگذارد.
جایی که به آن سفر میکند اینترنت وایرلس ندارد و قابلیتهای گوشی هوشمند در آنجا به کار نمیآید. بنابراین نمیتواند ایمیل و پیامها در رسانههای اجتماعی را چک کند. حتا برای برقراری تماس تلیفونی هم باید تا محل خاصی در آن منطقه پیادهروی کند. اریکسون، بنیانگذار شرکت «کنفرانس تلیفون دیجیتال» میگوید: «وقتی به آنجا میروم تلیفونم به یک ساعت تبدیل میشود.»
در اولین روز رخصتی چهارروزه، از عدم دسترسی به اینترنت نگران است. مدام در منطقه به دنبال یافتن آنتن موبایل است و دوست دارد به هوتلی در آن نزدیکی برود که اینترنت سرعت پایینی دارد. در ابتدا فاصلهگرفتن از فضای مجازی برایش دشوار است: «حس میکنم آسمان دارد به زمین میآید؛ اضطراب جدایی از اینترنت دیوانهکننده است.»
بسیاری از ما میخواهیم زمان کمتری را صرف فضای مجازی کنیم، اما زمانی که از گوشیهای هوشمند فاصله میگیریم، نشانههای اضطراب در خود حس میکنیم.
میدانیم که اتلاف وقت در اینترنت کاری بیهوده است. اما بازهم این مشکل روزبهروز بیشتر میشود. طبق مطالعۀ انجامشده توسط شرکت Deloitte در سال 2016، مردم در هیچ دورهیی تا به این حد به گوشیهای موبایل خود معتاد نبودند. تعداد کاربران فعال فیسبوک 1.86 میلیارد نفر است (تقریبن دو نفر از هر هفت نفر). 24 فیصد کاربران اینترنت اکنون از توییتر و 29 درصد از Linkedin استفاده میکنند. مهمتر آنکه فیسبوک گزارش کرد کاربراناش روزانه 50 دقیقه از وقت خود را در فیسبوک سپری میکنند.
«استفن هافمن» استاد روانشناسی دانشگاه بوستون میگوید: «حتا وقتی که تصمیم میگیریم در ساعت کاری درگیر بحثهای فیسبوکی نشویم یا سر میز شام موبایل را کنار بگذاریم، ناخودآگاه دچار اضطراب و نگرانی میشویم.»
این پدیده را «اضطراب دیجیتال» مینامند. هافمن میگوید: استفاده درازمدت از فضاهای مجازی و احساس منفی در استفادۀ شخصی و ناتوانی از کنارهگیری از آنها، میتواند حس افسردگی در افراد را تشدید کند؛ افرادی که از عدم توانایی در کنارهگیری از اینترنت ناراحتاند، درنهایت دچار اضطراب و نگرانی میشوند.
بسیاری از ما دوست داریم وقت کمتری را در اینترنت بگذرانیم، اما زمانی که از گوشیهای هوشمند خود دور میشویم احساس ناراحتی و اضطراب میکنیم. به گزارش محققان آکادمی علوم مجارستان و دانشگاه «اوتوس لوراند» در بوداپست، هفتادوپنج فیصد از جوانانی که برای مدت کوتاهی از گوشیهای خود جدا شدند، رفتارهای ناآرامی از خود نشان دادند. «کریستینا کروک» نویسندۀ کتاب «لذت دوربودن» میگوید: «یکی از بهترین راهها برای مبارزه با اضطراب دیجیتال، تشریح دقیق دلایلی است که چرا میخواهید از دنیای مجازی دور شوید.»
تمرکز بر دلایلی که طنینانداز اعتقاد شخصی شما هستند، در اجتناب از فضای مجازی کمک خواهن کرد. برای مثال، میتوانید به خود یادآوری کنید که صرف زمان کمتر در اینترنت سبب میشود زمان بیشتری برای اعضای خانواده و دوستانتان داشته باشید.
کروک میگوید: تمرکز بر مزایایی که در آخر نصیبتان خواهد شد، به کاهش ترس و دغدغه کمک میکند. «اگر دلیل یا انگیزۀ خوبی نداشته باشید، حتا قویترین اراده هم در این مسیر شکست خواهد خورد.»
افراد به دلایل زیادی نمیخواهند اتصال خود با اینترنت را قطع کنند. برخی میترسند از حوادث جالب جا بمانند یا دعوت به یک مهمانی را از دست دهند. برخی افراد نیز گرفتار میشوند، زیرا شغلشان ایجاب میکند دایمن آنلاین باشد. پس بهتراست دربارۀ مزایای فاصلهگرفتن از محیطهای مجازی با خود روراست باشید.
«کریس دوگان» مدیر اجرایی شرکت Betterworks در کالیفرنیا میگوید: در میان پروژههای کاری به فیسبوک سر میزد تا اندکی استراحت کند، اما دیگر اینگونه نیست. وی افزود: «فیسبوک در ابتدا برایم یک استراحت کوتاه بود، اما اکنون با کشمکشهای موجود در دنیای سیاست، حس میکنم پریشانتر و عصبانیتر میشوم.»
کنارگذاشتن تمام رسانههای اجتماعی سبب میشود حس کنید از دنیا بیخبرید و این موضوع شما را مضطرب میکند. بااینحال، دورشدن کامل از اینترنت حتا برای دورهیی کوتاه، کمک میکند سرگرمیهای جدیدی پیداکرده و تصمیمهای تکانهیی خود را کنترول کنید.
کروک دراینباره میگوید: «سمزدایی دیجیتالی میزان اضطراب را کاهش میدهد؛ زیرا تمام گزینههای موجود را حذف میکند. «استفاده از ابزارهایی که برای دورنگهداشتن شما از اینترنت طراحی شدهاند و یا پاککردن برخی از نرمافزارها از روی موبایل، در مدیریت استفاده از رسانهها موثر است و همزمان نتایج اضطرابآور را کاهش میدهد. سختترین زمان برای کنارگذاشتن موبایل در ساعت عصر است؛ بنابراین کروک هر شب ساعت 8 گوشی خود را کنار میگذارد.
اما این تنها یک راهحل است. هافمن به افرادی که تصمیم دارند استفاده از این رسانهها را کاهش دهند، پیشنهاد میکند دلایل اصلی استفاده از اینترنت را بررسی کنند و بفهمند چه چیزی برایشان اعتیادآور است. بهاینترتیب میتوانند با موارد وسوسهانگیز مبارزه کنند. این کار دشوار است؛ زیرا رسانههای اجتماعی مردم را دورهم جمع و با تنهایی مبارزه میکند. اما افراد پس از مدتی حس میکنند تعاملشان در این فضا، بسیار مصنوعی است.
باید سعی کنید با خود مهربان باشید. بهجای سرزنش، بپذیرید که بسیاری از پلتفرمها و اپلیکیشنها طوری طراحی شدهاند که جذاب و اعتیادآوراند و مبارزه با این اعتیاد دشوار است، اما غیرممکن نیست.
منبع: BBC World
ترجمه: فرادید