تذکره کاغذی جان گرفت؛ خوب یا بد؟
قانون‌گذاران: اعتبار دادن به تذکره‌های کاغذی دو بُعد دارد: نخست این‌که مردم از سرگردانی در پشت دروازه اداره احصاییه نجات پیدا می‌کنند و دوم، جعل و تقلب تذکره کاغذی با سهولت انجام می‌شود که این موضوع نگرانی‌ها در مسایل مختلف به ویژه امنیتی- اجتماعی را بیشتر می‌سازد
ادارۀ ملی احصاییه و معلومات اعلام کرده که پس از این تذکره‌های کاغذی مدار اعتبار است و دیگر نیازی به تایید دوباره ندارد. بر اساس گفته‌های این اداره، مرکز تایید تذکره‌های کاغذی از روز دوشنبه (۲۲جدی) بسته شده است.
روبینا شهابی، سخنگوی ادارۀ احصاییه و معلومات، به روزنامه راه مدنیت می‌گوید: «به تذکره‌های کاغذی زمانی اعتبار داده شد که از یک‌سو تایید این تذکره، سرگردانی‌های زیادی برای مردم ایجاد کرده بود و از سوی دیگر، در تذکره کاغذی امکان هرچیزی (سوءاستفاده) روی یک کاغذ ممکن است و این تذکره به هیچ عنوان سند هویتی را نشان نمی‌دهد.»
از ادارۀ احصاییه و معلومات پرسیده شد که با معتبرشمردن تذکره کاغذی، چگونه از تذکره‌های جعلی و تقلبی جلوگیری صورت می‌گیرد؟ یا ادارات دولتی چگونه باید اصلی یا جعلی بودن آن را تشخیص دهند؟ سخنگوی این نهاد پاسخ می‌دهد: یک فرد تمام مختصات تذکره کاغذی را می‌تواند جعل کند اما تذکره‌هایی که نزد ادارۀ ملی احصاییه و معلومات اساس و پایه دارد، مدار اعتبار است و برای فهم اصلی یا جعلی بودن تذکره‌های مشکوک نیز تمام کتاب‌های این تذکره‌ها، قابل دسترس و الکترونیکی شده و دسترسی به آن‌ها امکان‌پذیر است.
او بار دیگر تکرار کرد که سوءاستفاده از تذکره‌های کاغذی، سرگردانی مردم و بروکراسی که وجود داشت، مراجعین را خسته کرده بود و براین اساس اداره تصمیم گرفت تا به این معضل خاتمه دهد.«اگر ادارات دولتی و خصوصی در مورد تذکره و مشخصات آن مشکوک هستند، اداره رسما اطلاعیه داده و ارجاع بدهد تا مشخصات تذکره مورد بررسی قرار گیرد.»
سخنگوی ادارۀ احصاییه همچنان بیان می‌کند که اگر مردم از جعل و تقلب تذکره‌های کاغذی رنج می‌برند، به سوی دریافت سند هویتی معتبر(تذکره الکترونیکی) بروند. شهابی ادامه داد که تمرکز این اداره رفتن به سوی توزیع تذکره‌های الکترونیکی است و تمام تلاش‌ها بر این است تا سهولت برای دریافت تذکره الکترونیکی فراهم شود.
به تلگرام راه مدنیت بپیوندید: https://t.me/madanyatdaily
بر اساس معلومات این اداره، هم‌اکنون ۲۰مرکز توزیع تذکره‌های الکترونیکی در کابل و و ۵۵مرکز دیگر در ولایات فعال است و مردم می‌توانند با طی مراحل آن، این نوع تذکره را دریافت کنند.«ما در حال حاضر چون‌که روند توزیع تذکره الکترونیکی یک سند هویتی معتبر است که یک کمی جنجل بیشتر هم دارد، یا زمان بیشتری به آن اختصاص داده شود، درحال حاضر خدمات تایید را بند کردیم، چون‌که اساس و منطق ندارد.»
هرچند، ۲۰ مرکز توزیع تذکره‌های الکترونیکی در کابل فعال است اما سطح عرضه و تقاضا یکی نیست. بنابر گفته‌های سخنگوی ادارۀ ملی احصاییه، تقاضا برای دریافت تذکره الکترونیکی به تناسب شش ماه یا یک سال گذشته بسیار زیاد و مراجعین این اداره هم‌جمعیت افغانستان است.
به گفتۀ سخنگوی این نهاد، کارمندان ادارۀ احصاییه شبانه‌روزی تلاش دارند تا فاصله عرضه و تقاضا را کم‌تر کند و در عین حال، سیستم آنلاین ثبت‌نام آسان‌تر شده است. به طور نمونه، در روز نخست یک فرد همراه با یکی از اعضای خانواده‌اش در کابل آنلاین ثبت می‌کند تا این که تذکره به چاپ می‌رود و روز دوم جهت دریافت تذکره به مرکز مربوطه مراجعه کنند که در غیر این صورت، نیازی نیست چندین‌بار مراجعه کنند.
در این رابطه، ادارۀ احصاییه همچنان خبر داد که تا یک ماه دیگر، یازده مرکز توزیع تذکره الکترونیکی در کابل افتتاح خواهد شد.
طبق معلومات این اداره، درحال حاضر ۱٫۹میلیون نفر به خاطر دریافت تذکره الکترونیکی درخواست آنلاین داده‌اند و طی سه سال گذشته، ۱٫۷میلیون نفر عملا تذکره را دریافت کرده‌اند.
در همین حال، شماری از قانون‌گذاران می‌گویند که اعتبار دادن به تذکره‌های کاغذی دو بعد دارد: نخست این‌که مردم از سرگردانی در پشت دروازه ادارۀ احصاییه نجات پیدا می‌کنند و دوم، جعل و تقلب تذکره کاغذی با سهولت انجام می‌شود که این موضوع نگرانی‌ها در مسایل مختلف به ویژه امنیتی- اجتماعی را بیشتر می‌سازد.
گل‌زمان، نایب عضو مجلس نمایندگان به روزنامه راه مدنیت گفت:«در بعد اول، ما هم نگران هستیم که یک نفر چندین تذکره را به خصوص در جریان انتخابات گرفته. یک نفر حتا ده تا تذکره داشته و عکس‌های مختلفی نصب کرده ولی این‌که چه کسی بوده، شناسایی آن مشکل است. در بعد دوم، از یک لحاظ سرگردانی مردم کم‌تر شده. مردم زیاد منتظر بودند و افراد بی‌بضاعت به‌خاطر تایید تذکره مصارف زیادی کردند که از این لحاظ اعتبار دادن آن خوب است، ولی به لحاظ این‌که ارقام احصاییه و نفوس که این محاسبات به کجا می‌رسد، جای نگرانی دارد.»
به گفتۀ این عضو مجلس نمایندگان، برنامه‌ها و پالیسی‌هایی که از سوی ادارات دولتی روی دست گرفته می‌شود، کارا نیست و در کوتاه‌مدت از هم می‌پاشد؛ بهتر است که حکومت به جای سرمایه‌گذاری روی افراد، باید روی نهادها کار کند تا از سلیقه‌گرایی بیرون شود و بتواند خدمات ارزندۀ برای مردم ارایه کنند.
از سویی هم، زهره نوروزی عضو دیگر مجلس نمایندگان نیز معتقد است که این اقدام از یک‌سو می‌تواند به نحوی از مشکلات جلوگیری کند و هم در بسا موارد چالش‌های جدی‌تری را خلق کند.
نوروزی در خصوص جلوگیری از سرگردانی خانواده‌ها خاطرنشان کرد که افراد و خانواده‌ها به خاطر تایید تذکره‌شان فرصت‌های تحصیلی و به ویژه در بورسیه‌هایی بنابر تایید اسنادشان مدت زمانی را از دست می‌دادند که یک نوع چالش بود و مدت‌ها زمان را دربر می‌گرفت تا نوبت تایید تذکره فرا می‌رسید. به همین خاطر، شمار زیادی از مردم نزد وکلای پارلمان مراجعه می‌کردند تا از طریق کمیسیون‌های مربوطه این موضوع پی‌گیری شود.
در بعد دیگر، این عضو مجلس نمایندگان اشاره می‌کند که تایید نشدن تذکره‌های کاغذی ممکن است زمینه جعل و سوءاستفاده را خلق کند که منجر به مشکلات بیشتری شود.«در بسیاری از موارد تذکره‌ها جعلی و یا ساخته می‌شد که این زمینه‌های مختلفی را فراهم می‌کرد. خوب است که در آغاز کار اقدامات سنجیده‌شده را با طی مراحل درست آن روی دست بگیرند تا جعل، تقلب و سوءاستفاده جلوگیری شود.»
سیدمهدی حسینی
