مردم در شوک ترورهای اخیر
پرونده ترورهای هدفمند در قلب افغانستان هر روز قطورتر میشود. در این میان زنجیرۀ ترورها، گستردهتر و نهادهای مختلفِ نظامی-ملکی قربانیان بیشتری میدهند. تداوم این وضعیت، در حال حاضر هم به شخصیتهای سیاسی و هم به شهروندان کابل شوک وارد کرده است.
دیروز پرچمدار آزادی بیان و امروز شخصیت انتخاباتی پرچمدار شفافیت و پاسخگویی مورد هدف قرار گرفت. ادامه این روند، عملکرد نهادهای امنیتی را به شدت زیر سوال میبرد. نهادهای امنیتی در افکار عمومی تحت فشار قرار گرفته که چرا دایره ترورهای هدفمند در کابل گسترده شده و این نهادها چه مسوولیتی دارند؟ از جانب دیگر تیم بزرگ امنیتی تحت عنوان«ششونیم» به رهبری امرالله صالح طی دو ماه اخیر مسوولیت کابل را به عهده گرفته است. هرچند آقای صالح یک بار در یکی از برنامههای ششونیم هشدار داد که گروههای تروریستی فعالان جامعه مدنی را هدف قرار داده اما اقدامات پیشگیرانهیی در عمل دیده نشد.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، هرگونه رویکرد نظامی نسبت به افراد ملکی را خلاف اصول حقوق بشردوستانه بینالمللی میداند و نیز تاکید دارد که افغانستان در جریان گفتگوهای صلح قرار دارد و در این شرایط، رویکردهای تروریستی هدفمند نسبت به چهرههای سرشناس درحال افزایش است.
نعیم نظری، معاون کمیسیون مستقل حقوق بشر در مصاحبه با روزنامه راه مدنیت گفت که این گونه ترورها برای کمیسیون، نهادهای جامعه مدنی، شخصیتهای تاثیرگذار و در مجموع برای مردم نگرانکننده است.
نظری در خصوص ترور یوسف رشید، افزود که او بهعنوان یکی از کارگزاران روندهای نظارتی انتخابات در کشور بهحیث یک چهره سرشناس مطرح شده بود و به همین خاطر، مورد هدف گروههای تروریستی قرار گرفت؛ او از شفافیت، پاسخگویی و تامین حق مشارکت سیاسی حمایت میکرد.«در آستانه انتخابات هم نیستیم که افراد ذیدخل یا افرادی که منافع انتخاباتی داشته باشند، هدف قرار دهد. تصور من این است که در این اواخر به شکل هدفمند چهرههای سرشناس، موثر و ساختارهای دموکراتیک مورد هدف تروریستان قرار گرفته است.»
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان بار دیگر به صراحت از حکومت خواست که امنیت عموم مردم و به شکل خاص امنیت افرادی که ممکن است در معرض تهدید جدی قرار بگیرند، تامین کند. از جانب دیگر، این کمیسیون از جامعه بینالمللی خواست که فشارهای بیشتری علیه حامیان گروههایی که به چنین رویکردهای تروریستی اقدام میکنند، اعمال کند.
در همین حال، فعالان جامعه مدنی؛ نهادهای امنیتی و بهویژه حکومت را به نارسایی در تامین امنیت شهروندان متهم نموده، میگویند: از خبرنگاران گرفته تا مدافعان حقوق بشر و زنان هدف گروههای تروریستی قرار گرفته و قربانی میدهند؛ اما مساله مهم این است که وظیفه تامین امنیت شهروندان به عهده حکومت است که متاسفانه در این راستا موفق نبوده است.
عبدالله احمدی، فعال جامعه مدنی بیان میکند که وقایع مشابه همهروزه در کابل تکرار میشود و متاسفانه عواملی که در عقب این ترورها قرار دارند، شناسایی نشدهاند.
به گفته عبدالله احمدی، حکومت هرازگاهی اعلام میکند که جامعه مدنی و رسانهها هدف گروههای تروریستی هستند و حالا این وظیفه حکومت است که ضمن تامین امنیت، معلومات چنین مواردی را بهگونه دقیق با مردم شریک سازند و اقدامات پیشگیرانه را روی دست گیرند تا مردم احساس امنیت کنند.«هر روز یک خبرنگار، فعال حقوق بشر و امروز هم یک نهاد انتخاباتی و به همین ترتیب اگر سیر ترورها را ببنید، اوضاع خوب نیست. خصوصا حکومت و نهادهای امنیتی باید پاسخگو باشند، زیرا اوضاع نگرانکننده است.»
ترور یوسف رشید، منجر به واکنشهای شدید در شبکههای اجتماعی شده است. وحیدعمر، مشاور رییسجمهور در توییتر خود نگاشته که تمام بنیاد افغانستان جدید زیر رگبار تروریستان قرار گرفته است و به گفتۀ او، هرکسیکه از افغانستان امروزی نمایندگی میکند و مانع عقبگرد به گذشته میشود، هدف قرار میگیرند.
شاهحسین مرتضوی، مشاور فرهنگی رییسجمهور نیز واکنش نشان داده و گروه طالبان را عامل ترور یوسف رشید میداند. او در توییتر خود نوشته که این گروه از جامعه چندصدایی هراس دارند و به همین دلیل با موج ترورها میخواهند همه را مجبور به سکوت کنند.
فریدون خوزون، سخنگوی شورای عالی مصالحه ملی، با لحن تُند واکنش نشان داده که هنوز معلوم نیست دشمنان صلح افغانستان تا چه زمانی دوام میآورند و در عین حال، قربانی بعدی چه کسی خواهد بود. سخنگوی این شورا همچنان تاکید کرد که نهادهای مربوطه پیش از آنکه تسلیتنامه بفرستند، بهتر است طی شش ساعت آینده، نهادهای امنیتی از وجود مسوولان ناکارآمد تصفیه شوند.
سیدمهدی حسینی