آتشبس دایمی با کدام راهکار؟
سرمقاله/ دیدار سفیر خاص ایالات متحده امریکا با وزارت خارجه اداره جو بایدن، احتمال تغییر در رویکرد کاخ سفید را نسبت به افغانستان، بهخصوص پروسۀ صلح جدیتر ساخت. آنتونی بلینکن با زلمی خلیلزاد از استراتیژی جدید کاخ سفید با رویکرد آتشبس دایمی و پایدار خبر داده و به یک توافق عادلانه تأکید کرده است.
وزیر خارجه ایالات متحده امریکا درحالی از آتشبس دایمی و موافقتنامه عادلانه سخن میگوید که آتش جنگ در افغانستان روز به روز شعلهورتر شده و خشونتهای گروه طالبان گسترۀ بزرگتری را درمینوردد.
رویکرد جنگافروزانۀ این گروه پس از آزادی زندانیانشان از بند دولت افغانستان قویتر گردید. با امضای توافقنامۀ این گروه با امریکا در دوحه، جسارت طالبان بیشتر شده و اعتماد به نفس زیادتری برای باجخواهی و افزونطلبی در حوزه داخلی و خارجی پیدا کردند.
معادلۀ جاری در عرصۀ جنگ و صلح افغانستان به خوبی نشان داد که سیاست سازش و نرمش در قبال گروههای جنگجو در افغانستان، از جمله طالبان پاسخ آشتیآوری و صلحجویانه نداشته، بل پیامدهای ناگوار منفی را در بر داشته است.
با این وصف، سیاست اعلامی وزارت خارجه امریکا از زبان بلینکن، زمانی با پالیسی عملی ایالات متحده امریکا سازگاری پیدا خواهد کرد که فشارهای سیاسی، مالی و نظامی بر این گروه بیشتر گردیده و علاوه بر محکومیتهای زبانی که از سوی حامیان جهانی افغانستان صورت میگیرد، در عمل نیز این گروه و حامیان منطقهییاش تحت فشار جدیتر قرار گیرد.
این ضرورت زمانی از اهمیت زیادی برای ایالات متحده امریکا به عنوان قدرت برتر جهانی قابل احساس است که این کشور به حفظ اتوریته و پرستیژ خویش در منطقه، به تحکیم پایههای یک نظام قوی در افغانستان نیازمند است؛ زیرا واشنگتن با درک موقعیت ژیوپولیتیک افغانستان بهعنوان یک چهارراه ترانزیتی قاره آسیا، سرمایهگذاریهای زیادی در طول دو دهه در این کشور انجام داده و نباید با اهمال و ندانمکاریهای ناشیانه، این دستاوردها به هدر برود.
شکی نیست که در صورت تضعیف نظام سیاسی دموکراتیک در کابل، جایگاه سیاسی کاخ سفید نه تنها در افغانستان که در منطقه و خاورمیانه نیز متزلزل خواهد شد و امریکا به هیچ وجه خواهان مواجه شدن با چنین شرایطی نمیباشد.
بنابراین، آتشبس پایدار، توافق سیاسی عادلانه و رفع تهدیدهای تروریزم نسبت به امریکا و منافع آن از خاک افغانستان، با سیاست اعلانی و تعارفهای دیپلوماتیک میسر نخواهد شد، بل نیازمند فشارهای جدی و اجرای اقداماتی است که بتواند جسارت به وجود آمده در روحیۀ جنگطلبانۀ این گروه را کاهش داده و رویکرد این گروه را با چارچوبهای دموکراتیک سازگار سازد.