هزینۀ سنگین دستگیری دختران برای طالبان
ماموریت ویژۀ سازمان ملل در افغانستان (یوناما) روز پنجشنبه ۱۴دلو به صراحت از وزارت داخله حکومت طالبان خواست تا «فورا معلوماتی را درباره دو دختر معترضی که طی ۲۴ساعت گذشته دستگیر شدهاند، ارائه دهد.»
تاکید بر فوریت از سوی این نهاد بینالمللی شدت نگرانی جامعه جهانی را نسبت به سرنوشت زنان و دخترانی نشان میدهد که طی هفتههای گذشته توسط استخبارات طالبان دستگیر شدهاند.
آوازۀ دستگیری دخترانی که دست به اعتراض مدنی و صلحآمیز زده بودند، تا نشست جنجالی اسلو و بعد پارلمان اروپا در بروکسل رسید و نهادهای معتبر بینالمللی خواستار پاسخگویی حاکمان کابل شدند؛ اما در عوض، جوابهای نامربوط و گنگ از مقامات طالبان شنیدند.
آیا طالبان با چنین اغماض و نادیدهگرفتن قوانین بینالملل و کنوانسیون حقوق بشر، احساس مصونیت میکنند یا اینکه باید منتظر تاوان و هزینۀ آن باشند؟
شش ماه از حاکمیت طالبان در افغانستان میگذرد، اما این گروه تاکنون موفق نشده حتا نزدیکترین دوستانش را متقاعد کنند تا حکومتش را به رسمیت بشناسند. این گروه حتا نتوانسته کمک مالی اندکی از سوی حامیانش به ویژه پاکستان دریافت کند. علاوه بر این، دارایی ملت افغانستان در بانکهای امریکا و اروپا مسدود شده است. گره همه این نارساییها در یک کلمه خلاصه شده: «مشروعیت سیاسی.»
آنچه مشخص است اینکه غرب به خوبی نشان داده که هیچ عجلهای ندارد تا دولت طالبان را به رسمیت بشناسد؛ مقامات غربی بهویژه امریکاییها بارها بر پیششرطهای لازم برای رسمیتشناسی طالبان، تاکید کردهاند که در مرکز آن پیششرطها تضمین حقوق زنان و دختران جای دارد.
دستگیری دختران معترض روند مشروعیت و رسمیتشناسی طالبان را به تاخیر میاندازد؛ تاخیری که میتواند نظام سست این گروه را هر لحظه بگسلاند و متلاشی کند. به همین دلیل است که رهبران ارشد طالبان بارها از جنگجویان خود خواستهاند تا دست از انتقامگیری و اعدامهای صحرایی بکشند؛ زیرا آنها به درستی میدانند که هرگونه تخلف از قوانین پذیرفتهشده جهانی، در شرایط کنونی تاوان سنگینی برایشان دارد.
دستگیری دختران معترض فقط تاوان سیاسی برای طالبان به همراه ندارد؛ بل هزینۀ مالی نیز آن بر دوش این گروه بسیار سنگینتر خواهد بود. هیچ کشوری حاضر نمیشود خطر تحریم ایالات متحده را به جان بخرد و به طالبان که در فهرست تحریم ایالات متحده قرار دارد، کمک مالی کند. پاکستان که نزدیکترین حامی طالبان به شمار میرود، خود در فهرست خاکستری مبارزه با تمویل تروریسم قرار دارد.
شاید برای جنگجویان طالبان و مقامات پایینرتبه و میانرتبه آن، دستگیری معترضان بهویژه زنان دستاوردی امنیتی-استخباراتی محسوب شود؛ اما رهبران ارشد این گروه به خوبی میدانند که هزینه سنگین این گونه اقدامات، زیر ذرهبین جامعه جهانی، فراتر از توجهیات و معادلات سیاسی است و تا سالها بر دوش این گروه سنگینی خواهد کرد.
واکنش تند و صریح یوناما، مقامات اتحادیه اروپا و غرب در قبال دستگیری دختران، موکد این نکته است.
سهیل غوری