چندی پیش تصاویر اجسادی از افراد از جمله کودکان در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شد، نشان می‌داد که در یک عملیات نیروهای امنیتی در ولسوالی صبری ولایت خوست، تعداد زیادی از غیر نظامیان قربانی شدند. به گفتۀ باشندگان ولسوالی صبری این ولایت، در این عملیات نزدیک ۲۰ تن از غیرنظامیان کشته و زخمی شدند.
از جانب دیگر، نیروهای امنیتی عملیاتی را برای بازداشت علی‌پور یک فرمانده خیزش مردمی در ولسوالی بهسود ولایت میدان وردک انجام داد؛ عملیاتی‌که بیشتر به نام «لشکرکشی دولت» مسما شد.
عدم دقت در راه‌اندازی عملیات نیروهای امنیتی با سوالات زیاد مردمی مواجه شده و نگرانی‌هایی را به وجود آورده که در چنین شرایط حساس، می‌بایست نیروهای امنیتی دقت بیشتری برای جلوگیری از تلفات غیرنظامیان انجام دهند.
همزمان با این وضعیت، رییس‌جمهور غنی در دومین روز نشست قلب آسیا- پروسۀ استانبول که به میزبانی تاجیکستان برگزار شده بود، از کشورهای منطقه خواست که برای تامین ثبات و کاهش خشونت‌ها با مردم افغانستان همکاری کنند.
آقای غنی به صراحت بیان کرد که حکومت و مردم طرف‌دار صلح پایدار هستند، اما طالبان گراف خشونت‌ها را بلند برده و روند صلح با نمایندگان دولت را به بن‌بست کشانده‌اند.
با این حال، در مورد شدت خشونت‌ها در کشور، شماری از آگاهان سیاسی بر این باورند که افراد زورمند در دولت، نبود اجماع سیاسی داخلی، نبود برنامه‌های درست امنیتی، فقر و بیکاری عوامل بنیادی افزایش خشونت‌ها در این کشور هستند.
مطیع خروتی؛ آگاه مسایل سیاسی به روزنامه راه مدنیت می‌گوید که کشورهای منطقه و به‌ویژه دشمنان مردم افغانستان از جنگ جاری سود می‌برند و از این خلا برای تامین منافع‌شان برنامه‌ریزی می‌کنند؛ علی‌رغم این موضوع، دشمنان نیز با استفاده از خشونت‌های جاری، با دامن زدن به مسایل قومی و مذهبی، اتحاد و همبستگی مردم را نشانه گرفته‌اند.
به گفتۀ خروتی، چهل سال است که غیر نظامیان قربانی گروه‌های جنگی شده‌اند؛ در زمان تهاجم سرخ شوروی، نیروهای روسی وقتی مناطقی را بمباران می‌کرد، غیرنظامیان کشته و خانه‌های‌شان ویران می‌شدند.
در دوره مجاهدین هم، وقتی کابل مورد اصابت راکت آن‌ها قرار می‌گرفتند، مردم بی‌گناه بودند که قربانی خشونت‌ها می‌شدند و این چالش در زمان حاکمیت طالبان و پساطالبان نیز استمرار یافته است.
او با بیان این‌که تلفات غیرنظامیان تازگی ندارد، تاکید ورزید که مخالفان و موافقان نظام سیاسی به‌خاطر منافع خود، مردم غیرنظامی را قربانی می‌کنند و در این میان، نیروهای امنیتی نیز شامل می‌شوند. ده‌ها مورد است که نیروهای امنیتی در اجرای عملیات‌شان دقت نکرده و منجر به تلفات غیرنظامیان شده است و علاوه بر این، عاملان تلفات غیرنظامیان هم مورد بازخواست قرار نمی‌گیرند.
مطیع خروتی همچنان گفت که جنگ‌جویان طالبان، خانه‌های مردم را سنگر قرار داده و علیه حکومت می‌جنگند و نیز، دولت با استفاده از وسایل تکنالوژی، محل دشمن را شناسایی و مورد بمباردمان قرار می‌دهد و این‌جاست که تلفات ملکی ناشی از جنگ‌های دو طرف به‌بار می‌آید. «طالبان، زمانی‌که یک عملیات را علیه یک مامور دولتی راه‌اندازی می‌کنند، در منطقه‌یی که مسکونی است و غیرنظامی، عملا دست به انتحار و انفجار می‌زنند و هزاران بی‌گناه متضرر می‌شوند. این بی‌پروایی دو طرف را در میدان جنگ نشان می‌دهد.»
آگاهان سیاسی، عمل‌کرد نیروهای امنیتی و طالبان را با توجه به شرایط حساس کشور تاسف‌بار می‌خوانند و مهم‌تر از همه تاکید می‌کنند که طالبان با وجود رسیدن به یک هویت سیاسی، اما تاهنوز برای کاهش خشونت‌ها متعهد نشده؛ بنابراین، نیاز است که فشارهای منطقه‌یی و جهانی علیه این گروه وارد شود.
خروتی با اشاره به برگزاری نشست ترکیه، تصریح نمود: تا زمانی‌که اجماع ملی در بین افغان‌ها وجود نداشته باشد، نباید انتظار داشت تا اجماع منطقه‌یی و جهانی شکل بگیرد؛ در نشست ترکیه، اگر همانند نشست بن، تصامیم عجولانه اتخاذ شود، بازهم شاهد ادامه جنگ و خشونت‌ها در افغانستان خواهیم بود.
از سویی هم، شماری از اعضای مجلس می‌گویند که اعضای شورای ملی هم به حیث یک شهروند و هم به حیث نمایندگان مردم در خانه ملت، شدیدا نگران افزایش خشونت‌ها در سال جاری هستند.
شینکی کروخیل؛ عضو مجلس نمایندگان به روزنامه راه مدنیت گفت که در موجودیت جنگ و خشونت‌ها، تاهنوز حاکمیت قانون به معنای درست آن تطبیق نشده و علاوه بر اوج‌گیری فساد، انفجار و ترورهای هدف‌مند، غیرنظامیان نیز قربانی شده‌اند که این مسایل مایه نگرانی عمیق اعضای مجلس نمایندگان شده است.
وی خاطرنشان ساخت که کمیسیون‌های داخلی مجلس نمایندگان به شکل متواتر روی این موضوعات صدای خود را بلند کرده و رییس مجلس نمایندگان نیز همیشه پافشاری داشته تا فشاری بالای نهادهای مربوطه به‌خاطر جلوگیری از تلفات غیرنظامیان وارد شود؛ اما بعضی مسایل است که واقعا قابل جلوگیری نیست. «شاید سطح تهدیداتی‌که متوجه افغانستان است، امکاناتی برای مهار آن وجود ندارد و در نبود امکانات به احتمال زیاد در این زمینه دست‌آوردی نداریم.»
او خطاب به جامعه جهانی و کشورهای همسایه افغانستان از آن‌ها خواست که در زمینه کاهش خشونت‌ها و برقراری آتش‌بس همکاری کنند؛ تروریزم فقط در محدوده جغرافیایی این کشور باقی نمی‌ماند، بل دامن‌گیر منطقه و جهان نیز خواهد شد.
چندی پیش رییس‌جمهور غنی در حاشیۀ نشست قلب آسیا-پروسه استانبول در دیدار با شاه‌محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان در خصوص کاهش خشونت‌ها و برقراری آتش‌بس گفتگو کردند. وزیر خارجه پاکستان، بار دیگر به کاهش خشونت‌ها تاکید ورزید و خواستار برقراری آتش‌بس در افغانستان شد.
افزون بر این، ضمیر کابلوف نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان نیز در حاشیه این نشست به خبرنگاران گفته بود که مسکو میزبان نمایندگان کشورهای چین، پاکستان، افغانستان و طالبان بود که هدف آن، مذاکره میان دولت افغانستان و طالبان بود تا راه سازش میان دو طرف شکل بگیرد.
نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان با بیان این‌که هر جنگ داخلی با سازش خاتمه می‌یابد، گفت که برای این منظور، اگر حکومت انتقالی یا ائتلافی در افغانستان مطرح است، شاید این راه سازش و راه صلح باشد.
با همه آنچه گفته شد این پرسش همچنان مطرح می‌شود که آیا جناح‌ها و گروه‌های مختلف سیاسی که در نشست ترکیه شرکت می‌کنند با ارایه دیدگاه‌ها و طرح‌های واحد و همه‌شمول به نتایجی دست خواهند یافت که مردم افغانستان دیگر شاهد خشونت، قربانی و بیچارگی نباشند؟
سیدمهدی حسینی
