حقوق زنان؛ اختلاف درونی طالبان؟
شیرمحمد عباس استانکزی؛ معاون وزارت خارجۀ حکومت سرپرست ا.ا طالبان میگوید که تا کنون حق شرعی زنان در افغانستان داده نشده است. او که یکشنبه اول جوزا به مناسبت ششمین سالروز کشتهشدن ملا اختر منصور؛ رهبر پیشین طالبان در کابل سخن میگفت، تلویحا از برخورد ا.ا طالبان با زنان در کشور انتقاد کرد و گفت که تا کنون حقوق شرعی زنان داده نشده است و حتا ادعای میراث از سوی زنان در جامعه افغانستان ناپسند تلقی میشود.
او علاوه کرده که اگر جمعیت کشور 40میلیون باشد، نصف این جمعیت یعنی 20 میلیون را زنان تشکیل میدهند. استانکزی گفت که اگر زنان در مدارس و مکاتب درس نخوانند، شریعت را در کجا فرا بگیرند.
به گفته وی، به زنان افغانستان حقوقی داده شود که خدا، پیامبر و فرهنگی افغانی داده است. او تامین حقوق شرعی و اسلامی زنان را وظیفه رژیم حاکم دانست.
این درحالیست که دستور ماسک اجباری بر زنان خبرنگار و مجریان تلویزیونی توسط وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان در سه روز اخیر سرخط خبرهای جهان بوده است و واکنشهای شدید جهانی را به همراه داشته است.
حکومت سرپرست طالبان در ماه اسد سال گذشته کنترول افغانستان را به دست گرفت و از آن زمان تاکنون مکاتب به روی دختران دورههای متوسطه و لیسه مسدود است.
سراجالدین حقانی؛ سرپرستوزیر وزارت داخله گروه طالبان در آخرین مصاحبه خود با سیانان گفته است که مکاتب دخترانه به زودی بازگشایی خواهند شد، اما مکاتب همچنان مسدودند.
استانکزی در این سخنرانی خود خطاب به گروه طالبان علاوه کرد که با چوب بر مردم حکومت نمیشود؛ بل باید در دلهای مردم حکومت کرد. او در این نشست تاکید کرده که اگر لغزش کنند قربانیهای چهل سال گذشته را هدر داده اند.
او انتقاد کرده است که امروز هزاران افغان به دلیل مشکلات اقتصادی از کشور در حال فرار است، باید ا.ا طالبان از فرار مردم جلوگیری و مشکلات اقتصادی مردم را حل کنند.
اختلافات درونی طالبان عمیقتر خواهد شد؟
شیرمحمد عباس استانکزی از چهرههای مشهور سیاسی طالبان است. استانکزی در گفتگوهای نزدیک به دو سال در دوحه با امریکاییها نقش بارزی را بازی کرده بود، اما با تسلط طالبان در سراسر کشور، استانکزی که توقع داشت کرسی وزارت خارجه به وی برسد، از کرسی معاونت این وزارت ناراض شد و به دوباره به قطر برگشت. وی مدتی کمی است که به کشور برگشته است.
او امروز در میانه صحبتهایش یاد از نظامهای دموکراتیک دنیا کرد و گفت که نظامهای دموکراتیک به این دلیل پایدار است که مجموعه حاکم، دیدگاه مخالفان یا اپوزیسیون خود را تحمل میکنند. استانکزی اولین مقام طالبان است که برای نخستین بار در مورد مزیت نظامهای سیاسی دموکراتیک سخن گفته است.
صحبتهای استانکزی که سراسر انتقادی بود به باور آگاهان از نارضایتی وی از کرسی وزارت خارجه نشات میگیرد. در حالیکه اگر استانکزی صلاحیت میداشت باید آنچه اکنون بیان کرده، تطبیق نیز میشد.
از قبل گفته میشد که میان گروه طالبان شکاف عمیقی وجود دارد و این امر موجب ناکامی این گروه خواهد شد.
گفتنی است که طالبان جنوبی و مشرقی در دیدگاههای سیاسی و حکومتداری با هم اختلافات عمیق دارند. بسته شدن مکاتب دخترانه، سختگیریها بر زنان خبرنگار و حتا ایجاد وزارت امر به معروف و نهی از منکر از همین مخالفت نشات گرفته است.
استانکزی چون ملاربانی قربانی دیدگاه خود خواهد شد؟
در دور قبلی حاکمیت طالبان چهرهای بهنام ملاربانی وجود داشت که به میانهروی شهرت داشت. وی تنها کسی از مقامهای ارشد طالبان بود که مخالف انهدام تندیس بودا در بامیان شد و خواهان اصلاحات در اداره وقت طالبان بود. اما گفته میشود او بر اثر یک سوقصد در شفاخانهای در پاکستان مسموم شد و درگذشت.
حال استانکزی نیز قربانی دیدگاههای میانروانه خود در قبال پالیسی و حکومتداری طالبان خواهد شد؟ سوالیست که زمان پاسخ خواهد داد.
اظهارات منتقدانه استانکزی در حالی ابراز میشود که تا کنون چنین اظهاراتی از هیچ یک از مقامهای طالبان شنیده یا دیده نشده است.
ملا اختر منصور دومین رهبر گروه طالبان شش سال قبل در اول جوزا در حالیکه از سفری از ایران به پاکستان برمیگشت توسط هواپیمای بدون پیلوت امریکایی شکار شد.
سید نعمت ضیا