مرکز ثقافت اسلامی در آستانۀ تخریب
غزنی از جمله شهرهای معروف افغانستان به شمار میآید که قدامت تاریخی کهن دارد، از بالاحصار گرفته تا زیستگاه و آرامگاههای سلطان محمود غزنوی و شاعر نامآور کشور سنایی غزنوی. با توجه به مکانهای تاریخی و تمدنی این شهر، عضویت سازمانهای علمی و فرهنگی کشورهای اسلامی «آیسیسکو» را از آن خود کرد. نشستی که در سال2007 میلادی در شهر «طرابلس» لیبیا روی این موضوع برگزار شد، ولایت غزنی به عنوان پایتخت تمدن اسلام انتخاب شد.
از همان سال به بعد برنامههای توسعهای بزرگی در این ولایت به راه انداخته شد؛ از جملۀ مهمترین پروژهها، پروژۀ ساختمان مرکز ثقافت اسلامی در مرکز غزنی بود. بعد از انتخاب شهر زیبا و فرهنگپرور غزنی به عنوان مرکز ثقافت اسلامی، کار این پروژه زیر نظر ریاست تصدی ساختمانی بنایی وزارت شهرسازی و مسکن حکومت قبلی به تاریخ 15/3/1391 آغاز و در 16/8/1395 تکمیل گردید.
محدودۀ ساختمان مرکز ثقافت اسلامی حدود دههزار متر مربع در سه طبقه با هزینۀ 840میلیون افغانی در سال1396 به بهرهبرداری سپرده شد، اما این ساختمان در حال حاضر در آستانۀ نابودی است. با توجه به چشمدید خودم از این مکان و نیز روی کار آمدن حکومت فعلی، مراقبت خاصی از این ساختمان صورت نگرفته است.
مواردی که در نابودی این ساختمان بهنظر میرسد نبود کیفیت بالای مواد ساختمانی و حفظ و مراقبت نادرست است.
در جریان کار آن شاهد نارضایتی یکی از فرهنگیان غزنی و مسوول اول محلی غزنی در مصاحبهای با تلویزیون «آریانا نیوز» بودیم. موسیخان اکبرزاده از روند و وضعیت کار اعمار این پروژه ابراز نگرانی نمود و گفت: «این کار بهعهدۀ وزارت انکشاف شهری است و ارگانهای محل در آن دخالت ندارند.»
همچنان عبدالمالک حبیبی یکی از شخصیتهای فرهنگی در غزنی این کار را خیانت به سرمایه ملی کشور عنوان نموده است.»
با گذشت چند سال پس از برگزاری این جشن، چندی قبل سفری داشتم به این ولایت و از ساختمان مرکز ثقافت اسلامی دیدن نمودم. با ورود به تالار این مرکز، ابتدا چشمم به مدفوع پرندگان و سپس به لانههای آنها بالای در و پنجرهها افتاد. از دروازه دیگر تالار بیرون شدم که با یک مرد مسن روبرو شدم. بعد از سلام و احوالپرسی گفت که من از طرف روز در این مرکز نگهبان هستم و نگهبان شبانه شخص دیگری است.»
او افزود که در سال1399 انفجاری مهیب در جوار این مرکز رخ داد و اکثر تخریبهای موجود ناشی از آن است. همچنان سال قبل در جریان به قدرت رسیدن امارت اسلامی و وضعیت ناگوار امنیتی در ولایت غزنی، قالینهای که در ورودی اینجا پهن بود و اجناس دیگر همه غارت شدند.
بعد از پایان یافتن وضعیت اضطراری و مستقرشدن نیروهای امارت اسلامی در غزنی، توجهی به ساختوساز و پیگیری اموال ناپدیدشدۀ این ساختمان صورت نگرفته است. او به کمبود آب که یکی از منابع حیاتی به شمار میرود تصریح کرد: برای ساحاتی که بهعنوان فضای سبز این مکان مد نظر گرفته شده بود کاری صورت نگرفته است و نهالهایی که طی دو یا سه سال قبل غرس شده بود در حال خشکیدن است. انتظار ما از مسوولان محلی غزنی این است که توجه خاص در زمینۀ بازسازی و حفظ مراقبت ساختمان و آبیاری نهالها صورت گیرد.»
ساختمان مرکز ثقافت اسلامی که بهمنظور برگزاری جشنواره معرفی غزنی بهعنوان مرکز تمدن و فرهنگ کشورهای اسلامی اعمار شده بود در حال تخریب است.
هادی عزیزی