دیدبان حقوق بشر: افغانستان یک کابوس برای آزادی مذهبی و دیگر حقوق اساسی بشر است
راه مدنیت: پژوهشگر دیدبان حقوق بشر گفته که افغانهای تحت حاکمیت طالبان وضعیتی را تحمل میکنند که کل جمعیت مجبور به زندگی بر اساس تفاسیر فوق محافظهکارانه یک شاخه از یک مذهب واحد هستند؛ افغانستان یک کابوس برای آزادی مذهبی و دیگر حقوق اساسی بشر است.
فرشته عباسی، پژوهشگر دیدبان حقوق بشر در امور افغانستان این مطلب را در شهادت خود در کمیسیون آزادی مذهبی امریکا مطرح کرده است.
عباسی در اظهارات خود که امروز شنبه، ۲۳میزان در توییتر بازنشر کرده، گفته که «تفاسیر طالبان از شریعت و قوانین و سیاستهای جدیدی که از زمان تصرف اعلام کردهاند، در هیچ کشور دیگری که جمعیت مسلمان دارد یافت نمیشود. تقریباً تمام قوانین آنها حقوق اولیه انسانی افغانها و به ویژه حقوق زنان و دختران را به شدت محدود میکنند.
وی افزوده که «طالبان یک تفسیر سنی فوق محافظهکارانه از اسلام را دنبال میکنند. با این حال تقریبا 10 تا 15درصد افغانها شیعه هستند و تعداد قابل توجهی صوفی، تعداد کمی احمدی و برخی از هندوها و سیکها در مناطق شهری زندگی میکنند.»
این پژوهشگر دیدبان حقوق بشر نوشته که «طالبان احمدیها را مسلمان نمیدانند و برخی از رهبران آنان را در گذشته بهعنوان کفرگویان مورد آزار و اذیت قرار دادهاند. بیشتر جمعیت ناچیز غیرمسلمان افغانستان نیز در سایه تهدید آزار و اذیت زندگی میکنند، به ویژه بهاییها، بوداییها، زرتشتیان و مسیحیان.»
وی افزوده که «تعداد نامعلومی از افغانها خود را آگنوسیست یا ملحد میدانند و یا به اسلام یا هیچ دین دیگری عمل نمیکنند. مقامات طالبان به هر کسی که اسلام را ترک کرده است، به عنوان مرتد نگاه میکنند که به عقیده آنها جنایتی است که مرتکبین آن باید اعدام شوند.»
به تاکید وی، «شیعیان، صوفیها و غیرمسلمانان در افغانستان امروز از سوی دولت اسلامی ولایت خراسان (ISKP)، شاخه افغانستانی دولت اسلامی (داعش)، یک گروه افراطی مسلح نیز با مشکلات جدی روبرو استند. ISKP بارها بمبگذاریهای انتحاری و سایر حملات مسلحانه را علیه جوامع شیعه، به ویژه قوم هزاره انجام داده است.»
او توضیح داده که «این وضعیتی است که امروز افغانها تحت حاکمیت طالبان تحمل میکنند. کل جمعیت مجبور به زندگی بر اساس تفاسیر فوق محافظهکارانه یک شاخه از یک مذهب واحد هستند. افغانستان یک کابوس برای آزادی مذهبی و دیگر حقوق اساسی بشر است.»
به تاکید وی، «رهبران طالبان باید بدانند که چشمانداز آنها برای آینده افغانستان بر پایه ظلم و ستم بنا شده است و برای رسیدگی به نگرانیهای همه افغانها، باید رویکردی مبتنی بر احترام به آزادی دین و دیگر آزادیهای اساسی داشته باشند.»
این پژوهشگر دیدبان حقوق بشر در حالی از وضعیت نادیده گرفتن حقوق مذهبی و آزادیهای اساسی گروههای قومی و مذهبی و همین طور ناامنی آنان سخن گفته که چندی پیش نیز دیدبان حقوق بشر با نشر گزارشی نوشته بود که «مقامات طالبان برای محافظت از جوامع قومی و دینی در برابر بمبگذاریهای انتحاری و سایر حملات غیرقانونی یا ارایۀ مراقبتهای بهداشتی و سایر کمکهای لازم به قربانیان و خانوادههای آنها کار چندانی انجام ندادهاند.»
بر بنیاد این گزارش: «از زمان تسلط طالبان بر افغانستان در آگوست2021، گروه وابسته به دولت اسلامی مسوولیت 13حمله بر هزارهها را بر عهده گرفته و حداقل با سه حملۀ دیگر مرتبط دانسته شدهاند که منجر به کشته و زخمی شدن حداقل 700نفر شده است.»
در این گزارش آمده بود که «سرکوب رو به گسترش رسانهها از سوی طالبان، بهویژه در ولایات، به این معناست که احتمالا حملات بیشتری گزارش نشدهاند. نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) گزارش داد که حملات اخیر این گروه به تجمعات شیعیان در کابل بیش از 120کشته و زخمی برجای گذاشته است.»
بر بنیاد این گزارش «هزارهها یک گروه قومی عمدتا شیعه هستند که برای بیش از یکقرن با تبعیض و ستم از سوی دولتهای متوالی افغانستان روبرو بودهاند. در طول دهۀ1990، نیروهای طالبان شیعیان را هدف کشتار دستهجمعی و سایر ستمگریهای جدی قرار دادند. با بازگشت طالبان به قدرت، هزارهها بهطور فزایندهای نگران امنیت خود و اینکه آیا مقامات جدید از آنها محافظت خواهند کرد یا خیر، بودهاند.»
پیش از این ریچارد بنت؛ گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در افغانستان نیز در 26 ماه می، خواستار تحقیق در مورد حملات به جوامع هزاره، شیعیان و صوفیها شده بود. او گفت که این حملات «بهطور فزایندهای ماهیت سیستماتیک پیدا میکنند و بیانگر عناصر یک خطمشی سازمانی بوده، بنابراین دارای نشانههای جنایت علیه بشریت هستند.»
گفتنی است که در این اواخر نیز در منطقه هزارهنشین و شیعهنشین کابل «آموزشگاه کاج» هدف قرار گرفت که در آن بیشتر از 50دانشآموز اکثرا دختر جان باختند. این حمله، واکنشهای زیادی را در جهان در پی داشت.
گزارشگر: سیمین کابلی