حمله هوایی اردوی افغانستان به‌جلسه فرماندهان طالبان در کندز و کشته‌شدن حدود بیست تن از فرماندهان این گروه، بازتاب‌های متفاوتی در سطح جامعه داشته و گمانه‌زنی‌های بسیاری در باره تلفات این حمله صورت گرفته است؛ زیرا آمار کشته‌ها و نوعیت کشته‌ها هنوز از مواردی است که هنوز به‌درستی معلوم نیست. از این‌که ادعا می‌شود در این حمله تعدادی افراد ملکی کشته شده‌اند قابل تاسف است اما تأمل برانگیز. قابل تاسف از آن جهت که مردم بی‌گناه چرا قربانی شده‌اند و قابل تأمل از این جهت که مردم عادی در جلسه فرماندهان طالبان چه می‌کردند؟
گروه طالبان هشدار داده است که پاسخ این حمله را خواهند داد. آنان ادعا می‌کنند که در این حمله هوایی اردوی ملی حدود ۲۰۰ نفر به‌شمول کودکان کشته و زخمی شده‌اند. طالبان گفتهکه از عاملان این حمله «انتقام سخت» خواهند گرفت. طالبان در این باره این رویداد با نشر اعلامیه‌یی از سازمان‌های جهانی حقوق بشر خواسته است تا هیات بی‌طرف را برای «تحقیق همه‌جانبه و آزادانۀ» تلفات ناشی از حمله هوایی در روستای دفتانوی ولسوالی دشت ارچی ولایت کندز بفرستند.
نکته جالب در این اعلامیه، دعوت‌کردن گروه طالبان از سازمان‌های جهانی حقوق بشر برای فرستادن هیات بی‌طرف درباره تلفات ناشی از این حمله هوایی است. این در حالی است که گروه طالبان هیچ‌اعتقادی به‌حقوق بشر و موازین سازمان‌های حقوق بشری ندارند.
در واقع فشار‌ها بر گروه طالبان در ماه‌های اخیر تشدید شده و دولت توانسته ضربات مهلک را بر این گروه وارد سازد. با مرور عملکرد گروه طالبان از بدو پیدایشش تا به‌حال به‌این نتیجه می‌رسیم که عملکرد این گروه خلاف منافع مردم افغانستان بوده و ماهیت تروریستی این گروه را می‌رساند. این‌که یک گروه تروریستی از سازمان‌های حقوق بشری برای تحقیق درباره این اتفاق دعوت می‌کند نهایت ضعف این گروه را در مقابل دولت افغانستان می‌رساند.
اعلامیه طالبان از رسانه‌ها نیز خواسته است تا برای گزارشدهی به‌ساحه بروند. این گروه تعهد کرده که در ساحات زیر تسلط خود امنیت گروه‌های حقوق بشری و دست‌اندرکاران رسانه‌ها را تامین خواهد کرد.
طالبان به‌خوبی می‌دانند که هیچ‌فرد یا گروهی حاضر نمی‌شود به‌مناطق تحت کنترل آن‌ها برای گزارشدهی و یا بررسی اتفاقی برود برای همین با دادن این گونه تضمین خواسته‌اند که به‌نوعی خود را مبرا از اتهام جلوه دهند و مقصر اصلی این اتفاق را دولت افغانستان اعلام کنند و با جریحه‌دار ساختن احساسات مردم به‌منافع نامشروع خود برسند.
اتفاق‌ها و رخدادهای عجیب در عرصه سیاسی نظامی افغانستان گه‌گاهی رخ می‌دهد که نمی‌توان برای آن تحلیل منطقی ارایه کرد؛ چراکه برای جامعه مثل افغانستان باید به‌دنبال تحلیل مناسب با ویژگی‌های این جامعه ارایه کرد. بدون شک طالبان در پی انتقام سخت است اما سوال این است که از کی انتقام خواهند گرفت؟ این‌که دولت افغانستان با آن‌ها در حالت جنگی است بر کسی پوشیده نیست. آیا از طالبان نباید پرسیده شود که انتقام خون مردم بی‌گناهی که در حمله‌های انتحاری آن‌ها ریخته می‌شود را چه کسی خواهد گرفت؟ آیا واقعن آن‌ها در نبردهای‌شان اصول اخلاقی را مراعات کرده‌اند؟ خون‌های ریخته‌شده انسان‌های بی‌گناه در حمله‌های کور انتحاری را چگونه توجیه می‌کنند؟
در واقع می‌توان این‌گونه برداشت کرد که در عالم سیاست و جنگ افغانستان آنچه مهم نیست سرنوشت مردم است و هرگروهی به‌فراخور حال خود می‌خواهد از اتفاق‌ها بهره‌برداری کند. در واقع سال‌هاست که مردم این سرزمین قربانی جنگ‌های نیابتی می‌شوند و هرازگاهی شاهد اتفاق‌های ناگواری هستیم. عملکرد گروه‌های تروریستی به‌نام دفاع از اسلام و مردم این سرزمین را نمی‌توان با هیچ مقایسی سنجید. کشتار مردم بی‌دفاع را نه از نظر اخلاقی و انسانی و نه هم از دیدگاه اسلامی می‌توان توجیه کرد.
مقام‌های دولتی، با آنکه ادعای تلفات غیرنظامیان را رد نمی‌کنند اما تاکید می‌کنند که حمله بر جلسه طالبان باعث شد که شماری از فرماندهان برجسته طالبان به‌شمول اعضای شورای کویته کشته شود.
حال به این پرسش می‌پردازیم مردم عادی در جلسه فرماندهان طالبان چه می‌کردند؟
طالبان از مردم عادی به‌عنوان سپر انسانی در مقابل هر نوع تهاجم علیه خود استفاده می‌کنند و هر اتفاقی که می‌افتد مسوولیتش مستقیم متوجه خود طالبان است. در عرصه سیاسی- نظامی، جنگ افغانستان سوء‌استفاده از مردم و احساسات آن‌ها به‌کار روزمره و عادی برای اقتدار طلبان تبدیل شده است. مردم باید از گذشته درس بگیرند که این‌گونه قربانی اهداف شوم تروریستان نشوند.
ریاست‌جمهوری کمیسیونی را به‌ریاست جنرال خدای‌داد، سرمفتش عالی دفتر شورای امنیت ملی که در آن مشاوران ریاست‌جمهوری، نمایندگان وزارت‌های دفاع، داخله، ریاست امنیت ملی، دادستانی کل و ریاست مستقل ارگان‌های محلی نیز شاملند، برای تحقیق این رویداد گماشته است.
به‌هرصورت بعد از رخداد کندز، این بهترین کاری بود که رییس‌جمهور می‌توانست انجام دهد. گزارش درست این کمیسیون می‌تواند حقایق بسیاری را برای مردم افغانستان روشن کند. در واقع جا دارد که مردم در این باره خویشتن‌دار و صبور باشند تا واقعیت روشن شود. بدون کدام پیش‌داوری منتظر گزارش این کمیسیون باشند و دیگر بازیچه دست گروه‌های تروریستی نشوند. بهتر است به‌جای احساسات از عقل و منطق در برخورد با این گونه اتفاق‌ها کار بگیریم.
محمدعلی عباسی افغان
