سوختاندن کتابهای درسی؛ کینهتوزی به فرهنگ
فرهنگستیزی در افغانستان پیشینۀ دراز دارد و هرازگاهی در امتداد تاریخ، کتابها و کتابخانهها به آتش کشیده شده و بدینسان کینهورزی نسبت به فرهنگ تا امروز ادامه یافته است.
در روزهای اخیر برخی رسانهها و کاربران اجتماعی از سوختاندن کتابهای درسی مکتب به زبان ترکمنی خبر دادهاند.
در سالهای اخیر تلاش شده که کتابهای درسی مکاتب به زبانهای محلی تدوین گردد، تا از یک طرف روند آموزش و پرورش سهلتر گردد و از طرف دیگر زبانهای محلی پاسداری گردند.
به نقل از خبرگزاری رصد، در صفحه فیسبوک یکی از مشاوران دفتر معاونت دوم ریاست جمهوری آمده که کتابهای درسی بهزبان ترکمنی در سالهای پسین بهعنوان سوخت استفاده شدهاند.
حال اگر حرمت یک زبان محلی کشور را که صدهاهزار گوینده دارد، نگه نداریم و اگر بار منفی چنین حرکت فرهنگستیزانه را نیز در نظر نگیریم، میلیونها دالر برای تدوین و چاپ این کتابها هزینه شده؛ هزینهیی که توسط کمککنندههای جهانی صورت گرفته است.
آیا مسوولان در وزارت معارف از چنین جنایتی بیخبر بودهاند یا اینکه عمدن به این اقدام زشت مبادرت شده است؟
اگر مسوولان تا این حد بیخبرند و نمیدانند که در وزارت معارف چنین جنایتهای فرهنگی اتفاق میافتد، هم توجیه ندارد و اگر این کار از روی عمد صورت گرفته باشد، باز هم باید مسوولان مورد بازپرس قرار گیرند. اینکه چه عناصری با چه دلیلی این جنایت فرهنگی را مرتکب شده، باید شناسایی و مورد پیگرد قرار گیرند.
به هر روی، سوختاندن کتابهای درسی بهزبان محلی ترکمنی، کار بخشودنی نیست و رهبری حکومت نباید از کنار این قضیه با بیاعتنایی بگذرد.
افغانستان خانۀ مشترک همه باشندههای این سرزمین است و هیچکسی حق ندارد حقوق طبیعی بهشمول حق زبان مادری را از دیگری سلب کند. این حق در قانون اساسی پیشبینی شده و تمام شهروندان حق دارند با زبان مادری خود درس بخوانند و با آن تکلم کنند.
اگر این اقدام از روی بیخبری صورت گرفته، وزارت معارف چه توجیهی دارد که کارمندان این وزارت تا این اندازه بیخرد و نفهم هستند. اگر این کار با مسوولیت انجام شده، آیا وزارت معارف میتواند پاسخ قانعکننده داشته باشد؟
آمار تخمینی نشان میدهد که حدود سهمیلیون طفل در افغانستان از رفتن بهمکتب و فراگرفتن سواد ابتدایی محروماند. دلیل این محرومیت نبود تعمیر، کتاب، معلم و سایر امکانات لازم گفته میشود. با این حال در مقر وزارت معارف کتاب درسی بهجای سوخت زمستانی به بخاریهای خود وزارت آتش زده میشود.
نهادهای مسوول ملزماند این قضیه را پیگیری کنند و مسوولان وزارت معارف و عاملان سوختاندن کتابهای درسی را مورد پیگرد قرار دهند.
قضیه سوختاندن کتابهای درسی به این راحتی هم نیست که چندهزار جلد کتاب مکتبی سوختانده شده است. اصل قضیه این است که در برابر زبان هممیهنان ترکمن ما تبعیض روا داشته شده است.
تباهی امروز ما محصول تبعیضهای کور است. وزارت معارف افغانستان مسوول تربیت کادرهای آینده و سرنوشت فردای مملکت است. وقتی خود وزارت معارف به چنین جنایت فرهنگی متهم باشد، سراغ چه کسی و نهادی را میتوان برای ساختن آینده کشور گرفت؟
انتظار مبرم است که مسوولان ارشد حکومت وحدت ملی در مورد پیگیری این قضیه نیز جدیت کامل بهخرج دهند.