افغانستان و هند در پی بهبود امنیت منطقهیی
امروزه بحث امنیت، جهانی تعریف میشود و بیثباتی و ناامنی در هر گوشه از جهان در صورتی که از گسترش آن جلوگیری بهموقع صورت نگیرد، میتواند امنیت تمام جهان را به مخاطره بیندازد.
دست کم در دو دهه اخیر نمونههای زیادی به ثبوت رساندهاند که ناامنی در دورترین کشورهای جهان مثل افغانستان میتواند امنیت کشورهای بزرگ و حتا ایالات متحده امریکا را با خطر جدی مواجه سازد.
ناامنیهای گسترده در سالهای اخیر در خاورمیانه اکنون امنیت جهانی را بیش از پیش تهدید میکند. مهاجرت فزایندۀ ناشی از ناامنیهای اخیر میتواند امنیت جهانی را به گونه جدی در تهدید قرار دهد. شواهد به ثوبت رساندهاند که برخی از عناصر تروریستی که از طریق مهاجرت در میان تودههای مهاجر خاورمیانهیی خود را به کشورهای اروپایی رساندهاند، دست به ناامنیهای هولناکی زده و خواهند زد. در چنین وضعی قطعن نقش یک دیدگاه جهانی و بهخصوص کشورهای بزرگ در ثبات جهانی تاثیر متقابلی دارد.
از طرف دیگر بحث امنیت در منطقه به حدی پیچیده مینماید که گاهی دشوار است تروریست از ضد از تروریست تفکیک گردد. این مساله در افغانستان و خاورمیانه به درستی صدق میکند. مبارزه با داعش و حمایت از داعش در عراق و بهخصوص در سوریه آنقدر گنگ و مبهم است که گاهی گفته میشود برخی از کشورهایی که علیه داعش قد علم کردهاند در عقب حمایت داعش نیز قرار دارند. افغانستان نیز با وضعیت مشابهی دچار است.
اما از آنجا که خواستگاههای تروریزم بیش از هر نقطه دیگر جهان، در منطقه ما یعنی خاورمیانه و بخشهایی از جنوب آسیا و آسیای میانه بوده است، نقش منطقهیی در ثبات و امنیت منطقه و جهان بیش از هر کس دیگری موثر خواهد بود.
کشورهای منطقه باید بدانند که هیچ دایۀ دلسوزتر از مادر برای آنها پیدا نخواهد شد که بیاید امنیت ما را تامین کند. از این روست که اجماع منطقهیی، آسیبشناسی منطقهیی و اقدام منطقهیی علیه بیثباتی و ناامنی به مراتب موثرتر و مفیدتر از راهکارهای جهانی بهنظر میرسد که از سوی برخی از کشورهای بزرگ جهان و ایتلافهای جهانی علیه تروریزم ارایه میگردد.
در این میان که افغانستان بیش از سه دهه قربانی ناامنی و جنگ علیه تروریزم بوده، تلاش زیادی به خرج داده تا یک ایتلاف منطقهیی را شکل دهد، اما با تاسف باید گفت که کشورهای منطقه این مهم را چندان جدی نگرفتهاند. این نپرداختن یا از روی منافعی بوده که در کنار تروریزم برایشان تعریف کردهاند و یا اینکه هنوز به این واقعیت پی نبردهاند که وقتی جنگل آتش گرفت تر و خشک نمیشناسد.
در یک سال اخیر تلاشهای جدی از سوی افغانستان و هند برای یک مبارزه نهادمند علیه تروریزم شکل گرفته است. دومین نشست کمیته مشترک امنیتی افغانستان و هند چهار روز پیش 9 جوزا با اشتراک محمدحنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی افغانستان و معاون امنیت ملی هند آقای راجندر کنهاچی در کابل پی گرفته شد.
در حالیکه برخی از کشورها در خاورمیانه و آسیای جنوبی در کنار تروریزم برای خودشان منافعی تعریف کردهاند، افغانستان و هند قربانی تروریزم بودهاند.
اولین نشست کمیسیون مشترک افغانستان و هند سال گذشته در هند برگزار شده بود. هدف از نشستهای این کمیسیون مشترک امنیتی؛ بررسی، آسیبشناسی و بهبود امنیت افغانستان و منطقه خوانده شده است.
چیزی پیشتر از آن، آقای اتمر در یک تماس ویدیویی با جان بولتن؛ مشاور امنیت ملی ایالات متحده امریکا نیز روی بررسی و بهبود امنیت منطقه صحبت کرده بود. در این تماس نقش کشورهای منطقه مهم ارزیابی شده، بر صلح به رهبری افغانستان و جنگ علیه تروریزم در افغانستان تاکید شده است.
دو روز قبل از آن یک هیات بلندپایه افغانستان به رهبری محمدحنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی، معصوم ستانکزی؛ رییس امنیت ملی، ویساحمد برمک؛ وزیر داخله و شمار دیگر از دیپلوماتان ارشد افغانستان، سفری به پاکستان داشتند. در آن سفر نیز نقش منطقه در آوردن صلح، اساسی پنداشته شده و از جانب افغانستان بر آن تاکید صورت گرفته است.
واقعیت امر این است که افغانستان پیوسته تلاشهای خود را در شکل دادن اجماع منطقهیی علیه تروریزم انجام داده و بارها به جهان اعلام داشته که کلید مبارزه با تروریزم در منطقه، در همکاریهای شفاف کشورهای منطقه نهفته است. اما واقعیت تاسفبار دیگر نیز این است که برخی از کشورهای منطقه نه تنها در این امر کاری نکردهاند که با تمام توان و شگردهای سیاسی تروریزم را حمایت کرده و به نحوی از آنان دادخواهی نیز کردهاند.
تا زمانی که منطقه آسیبزدۀ ما به یک دیدگاه جامع در برابر تروریزم دست نیابد، دست یافتن به ثبات منطقهیی نیز مقدور نخواهد بود. و برای همیشه افغانستان نیز قربانی تروریزم نیز باقی نخواهد ماند و آتش افراطیت دامنههای زیادی را خواهد گرفت.
دکتور معروف
واقعا جالب است که حنیف اتمر و استانکزی که به مادر داعش و ترور لقب گرفته است. در راس این گفتگوهاست . امریکا و سایر تروریست پروران خوب بلدند که که مهره های شان را چگونه جا سازی کنند.