مسجدی در شهر گردیز جمعه 12 اسد هدف حمله دو انتحارکننده قرار گرفت. سخنگوی فرماندهی پولیس ولایت پکتیا کشته شدن 28 تن را تایید کرد و در این حادثه بیش از 80 تن دیگر زخم برداشته است.
هنوز گروهی مسوولیت این حمله را به دوش نگرفته، ولی طبق معمول کار بخشی از هراسافکنان است که خود را داعش معرفی میکنند.
اما متاع جنگ مذهبی در افغانستان بازاری ندارد. تلاش زیادی صورت گرفته که مردم افغانستان را در یک میدان جنگ مذهبی وارد کنند، اما خوشبختانه توفیقی نداشتهاند.
حتا طالبان که حدود پنجسال حاکمیت تام این مملکت را در اختیار داشتند و دستشان در هر کار سیاهی باز بود، از جنگ مذهبی احتراز کرد و آن را اجازه نداد. این کار نه از روی دوراندیشی که بهخاطر عدم توفیق بود.
حالا نیز بهصراحت گفته میتوانیم که جنگ مذهبی در افغانستان متاع خوبی نیست و کسی از این بازار سودی بهدست آورده نمیتواند. این گونه حرکتهای تفرقهمنشانه بیش از آنکه بهنفع مداخلهگران باشد، به ضرر آنها نیز است. مردم افغانستان قرنهای متوالی در کنارهم زندگی صمیمانهیی داشته و به خوبی حسن این صمیمیت را درک میکنند.
در عین حال تجارب منطقهیی نشان داده که جنگ مذهبی به نفع هیچکسی نیست و همه را قربانی میگیرد. روی این اصل است که تجارب داخلی و تجارب منطقهیی مردم افغانستان را بیش از هر زمان دیگر هوشیار ساخته است.
در این میان اما آنچه در خور تامل است، موقف و موضعگیریهای حکومت است. حکومت از اینکه ملتی چون مردم افغانستان را در حمایت خود دارد، خوششانس است. اما این خوششانسی به خودی خود نمیتواند کمکاری و کمتوجهی حکومت را هم ضمانت کند؛ باید حکومت دست به کار شود تا بیش از اینکه دشمن فرصت رخنه کردن و خدشهدار ساختن همبستگی مردم را نداشته باشد.
سوریه و عراق با چه روزگاری سردچار شدند؛ اگر جنگ مذهبی در میان دو ملت سوریه و عراق شکافهای عمیق ایجاد نمیتوانست، بیتردید درد و مصیبت این دو ملت به مراتب کمتر از آنچه بود که کشیدند.
با این وصف، افغانستان دردهای زیاد و مزمنی دارد، باید دست مردم را گرفت و اجازه نداد که جنگ مذهبی هم نفوذ پیدا کند. وگرنه این مصیبت کمر این ملت را خم خواهد کرد- دولت از نیروی ملت شد پدید- و آن گاه دولتی وجود نخواهد داشت یا دولتی با کمر شکسته به زمین خواهد افتاد.
همین سه روز پیش شایعه شد که بیش از 200 تن از ملیشههای داعش در شمال کشور به نیروهای دولتی پیوستهاند، موجی از تبلیغات به راه افتاد. اما کمی بعد، گفتههایی با تصاویری در فضای مجازی دست بهدست شدند که این سربازان مدعی داعش، پس از فشار مضاعف طالبان، به نیروهای مستقر در منطقۀ اردوی ملی پناهنده شده و ارتش ملی هم به کمال غیرت و مردانگی این جانیان را نجات داده است.
این درحالیست که بارها به سربازان محاصرهشده کشور کمک نرسیده و آنها متاسفانه به دلیل بیتوجهی محض قربانی شدهاند.
قطعن این کمک اردوی ملی بدون اجازه مرکز، شامل حال افراد داعش نشده است، که احتمال میرود همآهنگی منظمی هم در این مورد صورت گرفته است. اما داعش دو روز بعد یعنی روز جمعه این نیکی را با وحشت و بربریت تمام در میان نمازگزاران بیدفاع در شهر گردیز پاسخ داد.
حال بحث این نیست که حلقههایی از حکومت برنامههای محافظتی و حمایتی از داعش دارند، زیرا هیچ ثبوت کافی هم در اختیار نیست ولی به قول معروف این حرکتهای حکومت به خودی خود غلطانداز است و شک و تردید را موجب میشود.
روی همرفته مردم افغانستان در هیچ زمینه هرگز به دشمن اجازه نفوذ را ندادهاند، دستکم در جنگهای مذهبی، اما همیشه این اشتباه حکومتها بوده که هزینهاش را به مردم تحمل کرده است.
برای بار دیگر دولت ما توان پرداخت هزینه یک اشتباه دیگر را ندارد و مردم نیز دیگر قدرت دفاع از اشتباه حکومت را ندارند، پس بهتر این خواهد بود که حکومت دستکم مراقب اعمال خود باشد و این نعمت بزرگ بهنام مردم افغانستان را بیاعتماد نسازد.
مبارزه با داعش بیش از مبارزه با طالب لازمی و ضروری به نظر میرسد، حکومت باید پاسخ این اعمال دهشتگرانه داعش را با قوت تمام بدهد و اجازه ندهد بیش از این مردم شریف ما قربانی بدهند.
سید امین بهراد؛ روزنامهنگار