مجله نیویورکر که محل تجلی جریان روشنفکری نیویارک به عنوان قلب جهان است و بیشتر بر ادبیات و فرهنگ جهانوطنی انسان تاکید دارد، در تحلیل واکنش صدراعظم نیوزیلند به حمله تروریستی نژادپرستانه در کشورش، سعی کرده ادبیات دیگر رهبران را در مواجهه با تروریسم مرور کند و این واکنشها را با هم بسنجد؛ این که چطور واکنش او توجه و تحسین همه جهان را برانگیخت.
در فلم کتاب سبز که اسکار امسال را گرفت، جملهیی درباره نژادپرستی دارد که بسیار مهم است. راوی به قهرمان فلم میگوید: «برای تغییر رفتار جامعه تنها نبوغ کافی نیست؛ بل به کمی شجاعت نیز نیاز است.»
رفتار صدراعظم نیوزیلند، رفتاری شجاعانه بود. او برخلاف دیگر رهبران که در اتفاقاتی چنین، سعی میکردند به روی واقعیت خاک بیندازند، واقعیت عریان را آشکارا بیان کرد. او به وضعیت وخیم نژادپرستی در کشورش پرداخت. رفتاری که به طور مثال حکومتهای ما هیچ وقت جراتش را نداشته است.
رییسجمهور و دیگر اراکین دولتی و سایر سیاسیون ما که زمانی در پستهای مختلف و مهم دولتی ایفای وظیفه کردهاند تنها به قدری شجاعت نیاز داشتهاند که ندارند. رییسجمهور قبلی سعی در کجبحثی و بازی با مفاهیم داشت. او به طور مثال هیچ وقت حاضر نشد بپذیرد که جامعه مشکل دارد و مثل حالا سعی میکرد فرافکنی کند و گناه را به گردن دیگران بیندازد.
رییسجمهورهای معمولی همیشه دروغ گفتن و لاف زدن را ترجیح میدهند. به جای اینکه بگویند این معضل جامعه خشن شده است و نفرت نژادی هر روز اضافه میشود و میان مردم دهها دیوار نفرت ایجاد شده، سعی میکنند به زور و البته به اصرار بگویند که وحدت ملی فراوان است و هیچ چیز به آن خدشه وارد نمیکند، در حالی که خودشان هم میدانند که دروغ میگویند .
رییسجمهور حاضر نیست بپذیرد که حتی خود او باعث قطور شدن این دیوار است؛ چون اصلا مشکل را قبول نمیکند که دنبال ریشههایش بگردد. مثلا او این را طبیعی میداند که در دیدار با وزیر خارجه یا وزیر دفاع امریکا، در یک جلسه همه از یک قوم جمع شدهاند.
رییس امنیت ملی، مشاور امنیت ملی، رییسجمهور و وزیر دفاع بهعلاوه گاهی اکرم اخپلواک و گاهی یک کسی دیگر. او فکر نمیکند که همین مقامهای خارجی هم میفهمند این کار مشکل دارد و در بیرون مردم نگران میشوند ولو رییسجمهور هیچ نیت بدی هم نداشته باشد.
رییسجمهور مثلا از انتخابات به موقع صحبت میکند حال آنکه میداند و حتی اعلام شده که انتخابات با تاخیر برگزار میشود. او به اصرار خود را رییس منتخب میخواند و مرتب این را تکرار میکند حال آنکه همه عالم میدانند این حکومت توافقی است، اما او سرش را زیر برف میکند که همه چیز طور دیگر است و برای همین مردم از او ناامید میشوند. مردم نمیتوانند حتی به صحبتهای راست او هم اعتماد کنند .
بزرگترین درس صدراعظم نیوزیلند، راستی و راستگویی است. اینکه راست گفتن میتواند همه جامعه را همراه کند، همان طور که دروغ تنها شکافها را افزایش میدهد.
در چنین وقتی سخنان راست مشاور امنیت ملی ما یک حادثه میشود، در حالی که سخنان حمدالله محب در امریکا عین راستی بود.
سلیمان باختری