طالبان مدعی شدهاند که نامهای هیأت مذاکره کنندۀ این گروه در گفتوگوهای صلح، از لیست سیاه سازمان ملل متحده بیرون شدهاند. ذبیحالله مجاهد سخنگوی طالبان تأیید کرده است که اسمهای چهارده تن از اعضای هیأت مذاکره کنندۀ طالبان به طور موقت (9 ماه) از لیست سیاه سازمان ملل بیرون شدهاند. در میان این فهرست، اسم «انس حقانی» معاون ملاهیبتالله نیز تایید شدهاست.
انس حقانی، فرزند جلال الدین حقانی، بنیانگذار شبکۀ حقانی و برادر ناتنی سراج الدین حقانی، رهبر کنونی شبکه است. انس حقانی کسی است که در انجام و رهبری یک سلسله عملیاتهای دهشتافگنانه و انتحاری در ماه میزان 1393 توسط، امنیت ملی کشور دستگیر و هنوز در زندان این اداره به سر میبرد.
این درحالیست که مهلکترین حملات انتحاری در یک و نیم دهۀ اخیر توسط شبکۀ حقانی درافغانستان انجام شده و مسوولیت اکثریت حملات مرگبار را این شبکه به عهده گرفته است.
پس از بازداشت انس حقانی کمپینهای وسیعی از سوی مردم افغانستان برای اعدام وی به راه افتاد، اما او هنوز زندههست و در بند امنیت ملی به سر میبرد.
طالبان گروه دهشتافگن و تروریستی است که در حدود 20 سال گذشته مصروف قتل عامها، تخریب، ویرانی و کشتوخون بوده است.
هریک از اعضای رهبری این گروه جزو هولناکترین جنایتکاران جنگی جهان است. قتل عامهای که در زمان حاکمیت رژیم امارت طالبان، در مزارشریف، بامیان، یکهولنگ، پروان، شمالی و جاهای دیگر انجام شدند، هولناکترین جنایتهای جنگی در تاریخ افغانستان که در تاریخ منطقه به شمار میروند.
بنابراین بیرون شدن از لیست سیاه هریک از اعضای رهبری و حتا سربازان طالب، خلاف تمام موازین حقوق بشری و حقوق قربانیان است. اما اگر مردم افغانستان همه جنایتهای این گروه را چون گلبدین حکمتیار برای رسیدن به صلح و ثبات نادیده بگیرند؛ جنایتهای شبکه حقانی و شخص انس حقانی به هیچ وجه قابل بخشش نیست.
حالا که اسم انس حقانی و افراد مثل وی از لیست سیاه بیرون شده است، در بدل، مردم افغانستان چه به دست خواهند آورد؟ آیا گفتوگوهای صلح با حضور افراد چون انس حقانی به نتیجه لازمی دست خواهد یافت؟ شرایط افغانستان برای بیرون شدن موقت این افراد از لیست سیاه چیست، چرا مردم افغانستان به عنوان قربانیان حملات دهشتافگنانه طالبان از این ماجرا در جریان نیستند؟
وقتی انس حقانی قاتل وحشتناک مردم افغانستان از لیست سیاه بیرون میشود و عضو هیأت مذاکره کننده میشود، آیا فراموشی هزاران قربانی موجب این خواهد شد که طالبان قدمی به جلو نهند و برای صلح وثبات فکر کنند؟
آنچه از طالبان از آغاز تشکیل این گروه تا کنون تجربه شده است، پاسخ همه این سوالها منفی است. طالبان نه برای صلح فکر میکنند، نه برای آینده مملکت فکر میکنند، نه اندیشۀ جزم گرایانهای آنها تغییر کرده و نه هم اختیار چندانی در تصمیم گیریها دارند.
وقتی چنین است، قرار گرفتن انس حقانی در لیست مذاکره کنندگان طالبان توهین بزرگ و تحقیر جدی برای مردم افغانستان و خون هزاران افغان بیگناه است. چه برسد به اینکه انس حقانی از لیست سیاه نیز بیرون شود.
شبکه حقانی و انس حقانی عمدهترین مجری حملات دهشت افگنانه و راه اندازی قتلعامهای وحشتناک در دست کم یک دهه اخیر بوده است. قرار گرفتن با حملات انتحاری، انفجاری وجنگ مستقیم در برابر نیروی امنیتی مشروع یک کشور خود بزرگترین جنایت است و هولناکتر آنکه این شبکه به رهبر خانواده حقانی، بیشترین قتلعامهای افراد ملکی را نیز مرتکب شده است.
چیزی در حدود سه روز از این اعلام طالبان میگذرد، اما هیچ خبری از کمیسیون حقوق بشر افغانستان، نهادهای غیر دولتی حقوق بشری و نهاد های بین المللی نیست. اگر قرار باشد مذاکرات صلح به همین روال ادامه یابند حقوق مردم افغانستان در این مرحله از گفتوگوهای به صورت علنی کتمان شده و خون هزاران سرباز و هزاران طفل، زن، مرد و کهن سال ما پامال شده است.
حالا توقع میرود حکومت افغانستان در این خصوص ملاحظات خاص خود را به عنوان نماینده، حافظ و مسوول منافع مردم افغانستان داشته باشد و نهادهای حقوق بشری نیز از کنار مساله به راحتی نگذرند. در عین زمان وظیفه مردم نیز هست که اجازه ندهند، مصالح سیاسی موجب پامال شدن خون هزارا قربانی شان شود.
برآمدن در جادهها برای مسایل قومی، سمتی، مذهبی و حزبی که یک امر معمول شده است، خوب خواهد بود که یک مورد برای رسیدگی به یک مشکل کلان ملی و رفتن به مسیر ملت شدن قدمی برداریم و به افراطیت نشان دهیم که هیج بهانهای برای حضور مجدد افراطیت در افغانستان توجیه پذیر نیست و مردم افغانستان همانطور که همه قربانی افراطیت بودهاند اکنون یک دست کنارهم نیز استند.
روزنامه راه مدنیت/ سرمقاله