نویسنده: هادی میران
شورای نامزدان انتخابات ریاست جمهوری از دیرباز بدینسو برای انجام یک مانور سیاسی مردمی در بحث و تبادل نظر بودند که این مانور سیاسی دیروز قبل از ظهر با شرکت جمعیت قابل توجه در محوطه غازی استدیوم به نمایش گذاشته شد.
حضور مردم در این مانور اعتراضی برای دوربینهای خبری قابل توجه بود، اما کسانی که با ماهیت رفتاری و فکری سازماندهندگان این اعتراض آشنایی دارند، میدانند که برای شرکت هر نفر در این تظاهرات مبلغ پنجصد افغانی پرداخته شده است که مبلغ ذکرشده در بسیاری موارد در دسترس اشتراککنندگان قرار نگرفته است، اما جای خوشحالی است که تظاهرات اعتراضی دیروز خلاف تجربههای تلخ و خونبار گذشته بهدور از انجام اعمال تروریستی برگزار شد و شورای نامزدان معترض احساسات و عواطفشان را با مردم شریک کردند.
اینکه برایند این تظاهرات چه خواهد بود و به کدام نتیجه ملموس منتج میگردد یا نمیگردد، دیده شود که گامهای بعدی شورای نامزدان معترض چه خواهد بود و خواستههای آنها تا چه پیمانه مورد توجه شرکای بینالمللی افغانستان قرار خواهد گرفت.
تردیدی نیست که پاکستان در اشکال و ابعاد مختلف در پشت خواستههای این نامزدان قرار خواهند گرفت، اما اینکه در نیت سیاسی پاکستان نسبت به افغانستان تغییر و تحول ایجاد شده باشد، چیزی بیشتر از یک خوشبینی شاعرانه نیست.
شورای نامزدان انتخابات ریاست جمهوری تا هنوز هیچ گونه طرح و راهبرد سیاسی مناسب با وضعیت موجود افغانستان که بتواند اطمینان مردم را نسبت به نیتشان معطوف بدارد، ارایه نکرده است.
به همین دلیل وعدههای آنها برای تامین صلح و ثبات در کشور، چیزی بیشتر از وعدههای مقطعی انتخاباتی نیست. علاوه بر این، انتقاد کثیری از آنها از کارکرد دولت، فارغ از هرگونه پشتوانه منطقی به نظر میرسد؛ زیرا اکثر اینها بخشی از دولتی بوده است که اکنون در برابر آن قرار گرفتهاند.
اما آنچه از متن و محتوای این تظاهرات برمیآید، در نگاه اول وسیلگی مردم را نشان میدهد که به چه سادگی وسیله تامین خواستههای سیاسی احزاب و اشخاص قرار میگیرند و در نگاه دوم، از بیبرنامگی برگزارکنندگان این اعتراض سخن میگوید که در گستره خواستههایشان چیزی بهنام طرح و اندیشه نجات افغانستان از بحران چهل ساله به چشم نمیخورد.
بدون هیچ تردیدی افغانستان در وضعیت بدی قرار دارد که هرگاه برای برخورد با واقعیتهای معاصر از درایت و ظرفیت لازم سیاسی کار گرفته نشود، بحران جاری در اشکال و ابعاد دیگر ادامه خواهد یافت و روزنهیی به سوی صلح و ثبات گشوده نخواهد شد.
از تلاشها و سفرهای آقای خلیلزاد نماینده امریکا در امور صلح افغانستان چنین برداشت میشود که ایالات متحده امریکا دچار اشتباه محاسباتی شده و به شدت عجله دارد که قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آن کشور، چیزی به نام دستآورد از جنگ افغانستان را در برابر قضاوت افکار عامه مردم امریکا بگذارد.
این عجله سبب شده که راه رسیدۀ پاکستان به مقصد هموار گردیده و با کارتهای بیشتر جایگاه و پایگاه خود را در بازی افغانستان ترمیم کرده و وارد میدان بازی شود که برگزاری نشست اخیر در اسلامآباد در همین راستا قابل تفسیر میباشد.
واقعیت اما این است تا زمانی که هندهراسی بهعنوان یک تهدید جدی در اندیشه و تصورات اسلامآباد وجود داشته باشد، هرگونه انتظار تغییر استراتیژی پاکستان در قبال افغانستان مبنی بر همکاری آن کشور برای تامین صلح و ثبات در افغانستان، مجموعهیی از خیالات پنداشته میشود که زمینه عملی ندارد.
از همین رو نه به وعدههای پاکستان اعتبار میشود و نه هم تا هنوز اراده سیاسی آن کشور در قبال افغانستان دستخوش تغییر و تحول شده است. بنابراین آنچه را پاکستان انجام میدهد، تلاش در راستای ادامه بحران در کشور ما میباشد که نهایت آن به چیزی بیشتر از کوچک شدن جغرافیای بحران نخواهد انجامید.
از جانب دیگر، رهبران جهادی و جریانهای سیاسی که در مخالفت با دولت قرار گرفتهاند، اغلب کسانیاند که در برههیی از زمان، دست نوازش استخبارات پاکستان را بر سرشان احساس کردهاند و در خوشبینانهترین حالت که شده، انتظار نمیرود اینها بتوانند مصدر تحولات و تغییرات مثبت در راستای تامین و صلح و ثبات در افغانستان قرار بگیرند.
از همین رو نشانههایی که هرچند کمرنگ قابل رویتاند، از دشواری و پیچیدگیهای فراوان سخن میگویند.