راه مدنیت: افغانستان این روزها وضعیت آشفتۀ را می‌گذراند و برنامه‌های کلان سیاسی در سطح ملی و منطقه باید به خوبی مدیریت شود. برگزاری چهارمین دور انتخابات ریاست جمهوری و گفتگوهای صلح امریکا با گروه طالبان که قرار است حکومت وحدت ملی نیز در آن نقش بازی کند از مواردی‌اند که مدیران ارشد حکومت در یک آزمون بزرگ ملی قرار داده است.
بازی پیچیده برای آغاز گفتگوهای صلح و همین‌طور برگزاری انتخابات ریاست جمهوری با دشواری‌های پیش روی این دو برنامه کلان سیاسی جود دارد، افغانستان را در محراق توجه کنش سیاسی در سطح ملی و منطقه قرار داده است.
یوسف رشید، مسوول بنیاد انتخابات آزاد و عادلانۀ افغانستان یا «فیفا» می‌گوید، سرنوشت این دو برنامه کلان سیاسی سردرگم است و حکومت باید برای این دو برنامه کلان سیاسی اولویت‌بندی نماید.
او نسبت به عدم اولویت‌بندی میان انتخابات و روند صلح اظهار نگرانی می‌کند. آگاهان از حکومت می‌خواهند که در این مورد تصمیم خود را با شهروندان کشور شریک نماید تا مردم از جریان بازی‌های کلان سیاسی باخبر باشند.
به گفته یوسف رشید، برای اولویت‌بندی میان گفتگوهای صلح و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، باید استراتیژی مشخصی ایجاد شود.
او احتمال توافق صلح پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را عملی نمی‌داند. پیش از این حکومت نیز بر برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرده گفته بود، اگر گفتگوهای بین‌الافغانی آغاز شود یا نشود آنان بر اساس تقویم انتخاباتی در بیست و هشت میزان انتخابات را برگزار می‌کند.
رییس فیفا در حالی بر اولویت‌بندی میان روند صلح و انتخابات تأکید می‌کند که پیش از این شیرمحمد عباس استانکزی، یکی از اعضای هیأت مذاکره‌کنندۀ گروه طالبان در گفتگو با یک رسانۀ جاپانی گفته است، با حضور نیروهای خارجی در افغانستان، برگزاری هر نوع انتخابات برای گروه طالبان غیرقابل پذیرش است.
وحید مژده، آگاه مسایل سیاسی می‌گوید: گروه طالبان حالا از جایگاه ویژه برخوردار شده و در تلاش امتیازگیری بیشتری‌اند که تا حدودی این استراتژی طالبان بر اساس برنامه این گروه پیش رفته است. گروه طالبان همزمان با گفتگوهای صلح با امریکا در تلاش دیپلماسی قوی‌تری هستند که بتوانند در میز گفتگوهای بین‌الافغانی قوی‌تر ظاهر شوند. از همین رو تلاش دارند که در انتخابات ریاست جمهوری برای خودشان جایگاه ویژه داشته باشند.
اما محب‌الله شریف، از آگاهان سیاسی این گفته‌های استانکزی را مبالغه‌آمیز می‌خواند و می‌گوید، جامعۀ جهانی در هماهنگی با حکومت افغانستان تلاش می‌کنند تا اول توافق صلح حاصل شود و پس از آن انتخابات برگزار شود، اما اگر صلح تأمین نشود، برگزاری انتخابات حتمی است. با این وجود حکومت افغانستان برنامه خودش را به‌گونه که از پیش تعیین شده است پیش خواهد برد و گفتگوهای صلح هیچ‌گاه مانع برگزاری انتخابات ریاست جمهوری نخواهد شد.
وی به این باور است که مردم افغانستان جز انتخابات راه دیگری ندارند و سخنان نمایندۀ طالبان نیز به فرمایش و دستور پاکستان مطرح شده است. اگر انتخابات برگزار نشود تجربۀ حکومت نجیب‌الله تکرار خواهد شد که بر وفق مراد پاکستان است. گروه طالبان کاش از خودشان برنامه و استراتژی می‌داشتند که مشکلات افغانستان کمتر می‌بود.
نگرانی‌ها از برگزاری انتخابات یا عدم برگزاری آن درست در زمان گرم شدن بازار گفتگوهای صلح امریکا با گروه طالبان در حالی مطرح می‌شود که واشنگتن ابراز امیدواری کرده که در ماه سپتامبر پیش رو و پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری با گروه طالبان به یک توافق صلح دست یابد.
بر اساس اطلاعات درز کرده به رسانه‌ها تمام مفاد مهم و اساسی موافقت‌نامه میان امریکا و گروه طالبان نهایی شده است. تنها اختلاف در اسم گروه طالبان در پای موافقت‌نامه به‌خاطر امضا باقی مانده است. گروه طالبان اصرار دارند که به‌عنوان امارت اسلامی موافقت‌نامه را امضا می‌کند، اما امریکا در آخرین بحث گفته است که در پای موافقت‌نامه در جایی که طالبان امضا می‌کنند می‌نویسند که (تحریک طالبان که خود را امارت اسلامی می‌نامند.)
پیش از این صدیق صدیقی، سخنگوی رییس‌جمهور بر برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بر اساس زمان تعیین‌شده تاکید کرده بود.
حالا مشخص نیست که حکومت تا چی حد بر منافع ملی افغانستان و قانون اساسی تاکید می‌کند. اما انتظارها از حکومت این است که در هر شرایط، هرگز معامله‌یی را نپذیرد که خلاف منافع ملی و قانون اساسی افغانستان باشد.
بسم‌الله نادری
