نویسنده: *زریا زعفرانا/ برگردان: جواد دروازیان/ منبع: ترانسند میدیا سرویس
چهل‌ودومین شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره وزارت صلح
در ۱۹سپتامبر ۲۰۱۹، انجمن پاپ جان XXIII از ریمینی با همراهی سفارت جمهوری سان‌مارینو، طرحی را به چهل‌ودومین جلسه شورای حقوق بشر سازمان ملل در جنیوا ارایه کردند: «اعمار صلح و مصالحه از طریق ایجاد وزارت صلح.»
ای پی جی۲۳ یک سازمان بزرگ غیر دولتی است که در جریان جنگ یوگو سلاویا تشکیل شده است. هنگامی که برخی از انجمن‌های وظیفه‌شناس کارها و خدمات خود را در خانه اعضای انجمن انجام می‌دادند.
آن‌ها برای حفاظت از زندگی مردم تصمیم به مداخله در جنگ گرفتند و بدین ترتیب برای ایجاد صلح امیدواری بخشیدند. پس از این مداخله که باعث ایجاد قانون جدیدی در ایتالیا، برای گروه‌های انسان‌دوست معترض شد، ای پی جی۲۳ اینک در سراسر جهان از جمله در فلسطین، چاپان، کلمبیا و دیگر جاها حضور دارد.
ای پی جی۲۳ یک انجمن خدمات ملکی است که پروژه‌های خوبی برای صلح دارد و توسط دولت ایتالیا حمایت می‌شود.
سال پار هم ای پی جی۲۳ همراه با ماموریت دایمی سان مارینو در یک اقدام ویژه در جنوا، پیشنهاد ایجاد وزارت صلح در همه حکومت‌ها را ارایه کرد. امسال این اتفاق با حمایت آر پی دی، سنت سیگ، کاستاریکا، دانشگاه صلح کاستاریکا، پاپیسکا از دانشگاه پاداوا و کرسی یونسکو در حضور سازمان‌های حقوق بشری، دموکراسی و صلح افتاد و سفیران شش کشور در آن حضور داشتند. علاوه بر آن تعداد قابل توجهی از افراد و سازمان‌های مردم نهاد دیگر نیز حاضر بودند.
من می‌خواهم از مأموریت دایم سن مارینو و ای پی جی۲۳ به‌خاطر برگزاری این محفل در زمینه اجرای حق صلح و دعوت از یاران بین‌المللی آشتی (IFOR) تشکر کنم.
در این باره کوتاه درباره وزارت‌خانه‌های صلح موجود و ابتکارات مشابه صحبت خواهم کرد.
همان‌گونه که در اعلامیه حق صلح و اخیرا در آخرین جلسه شورا عنوان شده، صلح نه تنها عدم درگیری یا معکوس جنگ است، بل یک پیش‌نیاز و حق اساسی برای بهره‌مندی کامل از تمام حقوق بشر است.
حقوق بشر و صلح کاملا به‌‌هم پیوسته‌اند و یک‌جا با هم تقویت می‌شوند. در ماده ۲۸ اعلامیه حقوق بشر، جزییات مربوط به هر شخصی در یک نظام اجتماعی و بین‌المللی که حقوق بشر در آن نوشته شده است، به طور کامل تحقق می‌یابد.
اعلان ۲۱سپتامبر به عنوان روز جهانی صلح و دهه سازمان ملل متحد برای فرهنگ صلح و عدم خشونت، دو سنگ بنای اصلی در راه شناساندن حق صلح است.
همان‌گونه که درباره صلح گپ می‌زنیم، باید به فرهنگ صلج برگردیم. یک تغییر جهت بنیادی از فرهنگ خشونت که همه از آن آگاهیم، به یک فرهنگ صلح و عدم خشونت، لازم است.
نمی‌توانیم از طریق جنگ به صلح و آرامش برسیم.
همانطور که بارها و بارها دوست خوبم، یک برادر فرانسوی آلین ریچارد، موسس محافل آرامش اشاره کرده است، صلح هدف و عدم خشونت راه است.
قبلا در یک برنامه اقدام برای دهه ۲۰۰۱ سازمان ملل درباره فرهنگ صلح اشاره شده است، صلح به خودی خود عناصر مختلف، جنبه‌ها و زمینه‌های مختلف زندگی افراد و جامعه را شامل می‌شود.
برخی از این موارد عبارتند از: همبستگی، گفتگو، آموزش، مشارکت دموکراتیک، توسعه اقتصادی و اجتماعی پایدار، حقوق بشر، برابری جنسیتی، امنیت، تبادل دانش و معلومات آزاد.
خلع سلاح نیز یک از عناصر اساسی برای صلح است که به معنای عامل بازدارنده و با هدف خاتمه دادن به تولید و تجارت اسلحه و استفاده از آن است. آیفور، اخیرا در شورای حقوق بشر گفته است که اگر حق زندگی نقض شود، هیچ حق دیگر نمی‌تواند اعمال شود. اضافه بر این، حق زندگی و کاربرد آن باید در سطح فردی و حقوق اعمال‌شده برای جلوگیری از کشتن، عملی شود.
ما درباره یک روند مشارکت پویا برای تغییر صحبت می‌کنیم.
این روند رفتن به سمت فرهنگ صلح، نیازمند زمان و تلاش بیشتر است، زیرا این امر در بردارنده سطوح مختلف جامعه است و دلالت بر تحول معمولا بنیادی، آداب و رسوم و سنت‌ها و هنجارهای تلفیقی در گذر زمان دارد.
باید پاندول خشونت قطع شود و آشتی روند اساسی برای التیام اجتماع‌ها و جوامع است.
برای صلح به‌اندازه جنگ نیازمند برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی دقیق هستیم. جیووانی سالیو، پژوهشگر صلح ایتالیایی که بر اهمیت سرمایه‌گذاری منابع برای صلح و رویکرد ساختاری به آن تاکید دارد، اظهار نمود: به اندازه‌یی که مراکز آموزشی نظامی، وزارت‌خانه‌ها و مقامات برای آماده‌شدن به جنگ تلاش می‌کنند، هیچ اقدامی برای صلح که با آن قابل مقایسه باشد، وجود ندارد.
بن مایه‌های صلح بسیار حیاتی هستند و همه بازیگران جامعه باید در آن دخیل شوند؛ از افراد و واحدهای خانواده گرفته تا معلمان، گروه‌های مذهبی، هنرمندان، نمایندگان نهادها و رسانه‌ها و هرکس دیگر.
اگر صلح می‌خواهیم باید برای آن آماده شویم، باید صلح را آموزش دهیم و از صلح پشتیبانی کنیم.
دولت‌ها نقش اساسی در ترویج و تقویت فرهنگ صلح ایفا می‌کنند و جامعه مدنی برای توسعه و پیشرفت کامل آن باید کاملا دخیل شود.
- سال گذشته ای پی جی ۲۳ متنی را منتشر و رونمایی کرد که در همین‌جا، در شورای حقوق بشر، از فراخوان ایجاد وزارت صلح در سراسر جهان سخن گفت.
- قبلا درباره نمونه اجرایی این طرح در سان مارینو شنیده‌ایم. اکنون به برخی کشورهای دیگر نیز اشاره می‌کنم:
- کاستاریکا
وزارت عدالت و صلح: در سال۲۰۰۹ با اصلاح قانون اساسی، وزارت عدلیه این وزارت‌خانه را به وزارت دادگستری (عدالت) و صلح تغییر نام داد و ساختار، رسالت و وظایف آن را دگرگون نمود.
- سودان جنوبی
وزارت صلح و توافق‌نامه جامع: این وزرات در جولای۲۰۱۱ تاسیس شد تا به دولت در تنظیم سیاست‌های صلح پس از استقلال و هماهنگی همه برنامه‌های صلح وپیش‌گیری از جنگ کمک کند.
- جزایر سلیمان
وزیر اتحاد ملی، مصالحه و صلح: این وزارت در سال۲۰۰۰ پس از توافق (تی پی ای) به منظور تسهیل در روند صلح و یا ایجاد شرایط برای زندگی دوباره در صلح، پس از درگیری مسلحانه غیر نظامی در ۱۹۹۸- ۲۰۰۳ تاسیس شد.
- نیپال
وزارت صلح و بازسازی : در اپریل۲۰۰۷ پس از امضای توافق صلح، تاسیس شد و مسوولیت تامین صلح و امنیت را دارد. در آوریل۲۰۰۷ پس از امضای توافق‌نامه جامع صلح (CPA) تأسیس شد و مسوولیت تامین صلح و امنیت را بر عهده دارد.
قابل توجه است که اکثر این وزارت‌خانه‌ها همراه با پروسه‌های صلح ایجاد شده و علاوه بر این، تجربه کاستاریکا به‌طور آشکار، صلح و عدالت را درهم آمیخته است.
در سراسر جهان مبارزه‌های جامعه مدنی برای حق زندگی و وزارت صلح، تلاش‌هایی صورت گرفته و ابتکارهای متعددی انجام شده است.
هدف این وزارت جدید استحکام‌بخشیدن کمی و کیفی برای عملی‌شدن این امر است: تقویت راهبردهای صلح برای ساختن و منتشرکردن فرهنگ صلح از طریق آموزش، پژوهش، و تقویت حقوق بشر، توسعه و همبستگی ملی و بین‌المللی، گفتگوی بین فرهنگ‌ها و ادغام.
خلع سلاح، با نظارت بر اجرای توافق‌نامه‌های بین‌المللی، من درخواست می‌کنم همه کشورها برای تصویب پیمان سازمان ملل در مورد منع سلاح‌های هسته‌یی تجدید نظر کنند (این پیمان را عملی سازند) و به ترویج مطالعات و تحقیق برای تحقق کاهش هزینه‌های تسلیحات و بازگرداندن رشد اهداف مدنی در صنایع بخش دفاعی بپردازند.
دفاع مدنی غیر مسلح و غیر خشونت‌آمیز، همراه با توجه ویژه به نیروی مدنی صلح، به عنوان ابزارهای غیر خشونت‌آمیز، مداخله جامعه مدنی در شرایط درگیری در زمینه خشونت ساختاری و فرهنگی لازم است. قابل ذکر است که یک کمپاین درباره دفاع مدنی، غیر مسلح و غیر خشونت‌آمیز وجود دارد که به پارلمان ایتالیا پیشنهاد شده و منتظر تصویب است.
سایر زمینه‌های صلاحیت وزارت صلح عبارتند از:
- پیشگیری و کاهش خشونت اجتماعی و ترویج گفتار عاری از نفرت.
- اجرای راهبردها برای آموزش و پرورش درباره آموزش صلح، تحول درگیری‌های بدون خشونت، حقوق بشر و صلح.
- وساطت اجتماعی، آشتی و عدالت ترمیمی.
ابتکارهای زیادی برای ایجاد زیرساخت‌های صلح در سراسر جهان وجود دارد.
وزارت صلح، در سطح ملی، ابزاری مشخص برای هماهنگی، استحکام و تقویت کلیه تلاش‌های محلی، فردی و اجتماعی است.
شعبه آیفور که در جاپان در این زمینه بسیار فعالیت کرده است و برای اجرای قانون اساسی جاپان کارزارهایی انجام داده، می‌گوید: «همه مردم جهان حق زندگی در صلح و درخواست زندگی عاری از ترس را دارند.»
حتا آن‌ها پیشنهاد یک گزارشگر ویژه سازمان ملل در باره حقوق صلح ارایه کرده‌اند. آیا این می‌تواند یک اقدام مهم برای پاسخگو ساختن حکومت‌ها درباره اجرای حق صلح و یکی از رویه‌های خوب در این زمینه باشد؟
پی‌نوشت:
برای جلوگیری از طولانی‌شدن، متن تلخیص شده و منابع آن برداشته شده است.
*زریا زعفرانا، نماینده دایمی انجمن بین‌المللی آشتی (IFOR) در سازمان ملل در جنوا بوده و معاون رییس‌جمهور ایتالیا در امور بین‌الملل است.
