صدملیارد دالر بهخاطر انصراف از خرید S400
دکتور علیاحمد کریمی
پیش از دیدار اردوغان با دونالد ترمپ، رییسجمهور امریکا در تالار بیضوی کاخ سفید، کنگره و نخبگان امریکا به کاخ سفید پیشنهاد کردند تا رییسجمهور ترکیه را با لحنی آرام قانع کند میان روسیه و ناتو یکی را انتخاب نماید. در غیر آن، عواقب تلخ بیاعتنایی ترکیه به آن گوشزد شود.
ترمپ با توجه به اهمیت ترمیم روابط با انقره که بعد از امریکا قویترین ارتش در سازمان نظامی ناتو است؛ خطاب به خبرنگاران اظهار داشت: برای همه مشهود است که ترکیه از مهمترین متحدان ناتو و مشارک استراتژی امریکاست و از عملیات ترکیه در افغانستان و آتشبس در شمال شرق سوریه قدردانی نمود.
رییسجمهور امریکا به جای تهدید به تطمیع اردوغان پرداخت و پیشنهاد کرد اگر ترکیه از خرید سیستم دفاع هوایی اس۴۰۰ از روسیه انصراف ورزد، حجم روابط تجاری دو کشور به صدمیلیارد دالر افزایش خواهد یافت.
ترمپ با این پیشنهاد، در واقع کلید ترمیم روابط دو کشور در آینده را زد تا ترکیه از خرید سیستم دفاع هوایی اس۴۰۰ که تهدیدی برای جنگندههای پیشرفته اف۳۵ امریکاست، انصراف دهد.
ترمپ، رییسجمهور امریکا، از سیاست جدیدی در روابط بینالمللی استفاده میکند. او با دیکتاتورها به زبان تطمیع مذاکره مینماید و معتقد است که در مقابل دیکتاتورهای سرکش و متمرد زبان تطمیع، قویتر از زبان تهدید است.
اردوغان در کنار مساله کردها که مورد حمایت امریکا هستند؛ کودتای نافرجام ۱۵جولای ۲۰۱۶ که به رهبری فتحالله گولن (او هم در امریکا زندگی میکند) صورت گرفته بود را از عوامل خرید سیستم دفاع هوایی اس۴۰۰ از روسیه نامید و خواستار آن شد تا مسایل اقتصادی از مسایل سیاسی جدا باشد. روابط ترکیه با کشورهای اتحادیه اروپا نیز بیش از گذشته به سردی گراییده است.
اتحادیه اروپا بیش از ۳۲سال است که مانع عضویت ترکیه در این اتحادیه میشود. خبرنگاران ترک نتیجه مذاکرات اردوغان را با ترمپ، ارتقای ترکیه در حل مناقشات منطقوی میدانند و مینگارند که ترکیه در کنار امریکا، روسیه و چین از بازیگران فعال در منطقه محسوب میشود و ترکیه برای امریکا مهمتر از اتحادیه اروپاست.
با وجود خوشبینیهای خبرنگاران ترکیه، دورنمای روابط ترکیه با امریکا و اتحادیه اروپا، افق چندان روشنی ندارد. مهمترین مشکلات ترکیه مشکلات اقتصادی است که مشروط به پذیرفتن شرایط امریکا و ناتو است.
ترکیه این را میداند که روسیه از مهمترین مشارک اقتصادی و امنیتی آنها در منطقۀ آسیا و خاورمیانه است و هر دو کشور با داشتن شرایط مساعد جغرافیایی از ظرفیتهای عظیم تجاری برخوردار می باشند.
اگر امریکا و اتحادیه اروپا از فشارهای سیاسی و تحریمهای مرگبار اقتصادی علیه ترکیه استفاده نمایند، ترکیه بیشتر به روسیه تمایل نشان خواهد داد.
دولتها در مجموع از بازیگران واقعی در صحنه بینالمللی میباشند و دولتهای قوی در این بازیها، اول از منافع ملی خود دفاع میکنند. آنها میدانند که دوست و دشمن دایمی وجود ندارد و تنها از منافع دایمی خود دفاع میکنند.
اردوغان با بلندپروازیهای سیاسی که از سیاست مستقل پیروی مینماید، در معرض آزمایش و انتخاب سرنوشتساز قرار دارد.