مذاکرات صلح و رسیدن به امنیت پایدار در افغانستان اکنون به یکی از بحثهای داغ منطقهیی و بینالمللی مبدل شده است. در نشست سالانه امنیتی مونیخ نیز صحبتهایی در این خصوص انجام شدند. در حاشیه این نشست، حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی افغانستان در نشستی که با شاه محمود قریشی؛ وزیر خارجه پاکستان داشت، از موضع جدی افغانستان در قبال جنگ و صلح و رسیدن به امنیت پایدار در کشور سخن گفت.
هرچند در این نشست شماری از دیپلوماتان کشورهای اشتراککننده نیز حضور داشتند، ولی در واقع مخاطب آقای محب، وزیر خارجه پاکستان بود. محب با اشاره به فداکاریهای نیروهای امنیتی افغانستان گفت:«نیروهای امنیتی ما برای300 دالر یا 15000 افغانی نمیجگند، بل آنها برای مرامی میجنگند که طالبان آن را از دست دادهاند.»
مشاور امنیت ملی کشور، نقش همسایههای افغانستان در تامین امنیت پایدار را مهم توصیف کرده، اوزبیکستان را یک الگو برای همکاری منطقهیی خواند.
آقای محب در بخش دیگر از صحبتهایش گفت که تا یک افغان زنده است، افغانستان است و مبارزه برای ارزشهای ملی ما ادامه دارد.
او در ادامه صحبتهاش که بیتردید مخاطب مستقیم وی وزیر خارجه پاکستان بود گفت:«همه میدانند که ما در مورد حاکمیت ملی خویش تا چه حد جدی هستیم. هم همسایگان ما و هم آنهایی که در اطراف ما هستند این امر را درک کردهاند.»
آقای محب در حالی این موارد را با اشاره به سمت وزیر خارجه پاکستان یاد کرده که نقش پاکستان در تامین صلح و امنیت منطقهیی دارای اهمیت خوانده میشود. خواستگاه طالبان، شبکۀ حقانی، لشکر طیبه، لشکر جنگوی و دهها گروه تندرو دیگر، پاکستان بوده و هماکنون پناهگاههای امن این گروهها در شهرهای مختلف پاکستان قرار دارند.
آنچه در صحبتهای آقای محب نیز اشاره رفت، بیانگر این است که امنیت افغانستان کلید امنیت منطقه و جهان است. حادثه یازدهم سپتامبر، درست زمانی بهوقوع پیوست که القاعده در افغانستان پناهگاه امن داشت و رهبر القاعده در اینجا به سر میبرد.
تجربۀ یک دهۀ پسین گسترش افراطیت نشان میدهد که افراطیگرایی تنها خطر برای امنیت یک کشور و جغرافیای مشخص نیست، بل اکنون امنیت منطقهیی نیز در خطر است.
حملات دهشتافکنانه در پاکستان، هند، ایران، ترکیه و حتا در چین مبین این واقعیت است که افراطیت خطر جدی برای امنیت منطقهیی و جهانی است، اما بار سنگین مبارزه با افراطیگرایی اسلامی تنها و تنها بر دوش افغانستان گذاشته شده است.
به گفته آقای محب در حالیکه نیروهای امنیتی ما قربانی خط مقدم امنیت منطقهیی و جهانیاند، رسانههای بینالمللی از آنان به تعبیر تلفات نیروهای امنیتی افغان یاد میکنند.
هرچند جامعه جهانی در هفده سال گذشته سخاوتمندانه از افغانستان پشتیبانی کردهاند، ولی این حمایت صرف بهخاطر افغانستان و افغانها نبوده، بل افغانستان خط مقدم نبرد با تروریزم برای امنیت جهان و کشورهایی بوده که به افغانستان کمک میکنند. این واقعیت را همه کمککنندگان نیز به خوبی میدانند.
روی این مبنا، این افغانها هستند که بهخاطر هزاران قربانی نظامی و ملکی خود به جهان منت بگذارند، نه آنانی که تنها به کمکهای نه چندان موثر مالی به افغانستان اکتفا کردهاند.
اگر جهان اینجا در خط نخست از مبارزه با افراطگرایی حمایت نکنند، ناگزیر خواهند بود که در داخل شهرهای بزرگ خود با تروریزم مبارزه کنند و دهبرابر قربانی انسانی را که ما اینجا متحمل میشویم، در میان خانههای خود متحمل شوند.
واقعیت دیگر نیز این است که حفظ دستآوردهای سیاسی در هفدهسال گذشته؛ دموکراسی، حقوق بشر، حقوق زن، امنیت و صلح پایدار از جمله ارزشهای ملی و خطوط سرخیاند که افغانها برای آن مبارزه میکنند.
افغانستان به هیچ وجه دیگر به عقب برنمیگردد. در نزدیک به دو دهه اخیر، صدها هزار جوان تحصیلات عالی را فرا گرفتهاند، دهها هزار کادر فنی و مسلکی تربیت شدهاند، میلیونها طفل راهی مکاتباند و هزاران زن پا از خانه فرا گذاشته وارد سیاست، اقتصاد، فرهنگ، اجتماع و امنیت شدهاند.
طالبان و افراطگرایی دیگر هیچ شانسی برای آینده افغانستان ندارد و حامیان این گروههای تندرو نیز باید بدانند که اکنون یک نسل؛ برای پاسداری از ارزشهای ملی و سیاسی آمادهاند و این نسل جز ارزشهای نوین سیاسی و فرهنگی هیچ نوع تسلط جزمگرایانه را برنمیتابند.
با این وصف بهتر است حامیان دهشتافکنی دست از ویرانگری و مداخله برداشته، از داعیه برحق مردم افغانستان حمایت کنند؛ زیرا امنیت افغانستان کلید امنیت منطقه و جهان است. یک افغانستان مرفه و باثبات برای بهبود وضعیت منطقهیی موثرتر و مفیدتر از افغانستان ناامن و بیثبات خواهد بود.
روزنامه راه مدنیت/ سرمقاله