لیلا موسوی
پدیده ازدواج در زندگی انسان‌ها یک رویداد مهم و بسیار حیاتی است. می‌توان گفت که ازدواج و میل باهمی، همزاد بشر است و ریشه آن به حضرت آدم و بی‌بی حوا بازمی‌گردد. آدمی همان‌گونه که به آب‌وهوا، خواب و غذا نیازمند است، به عشق و مهر، فرزند و همراه و در نهایت به شریک جنسی نیازمند است.
این نیازمندی را هیچ آیین و طایفه‌یی انکار و تخطئه نمی‌کند؛ اما از جهت دیگر، تحقیقات جدید نشان می‌دهد که میزان ازدواج‌ها در سطح جهان کاهش یافته است و آدم‌ها رغبت کم‌تری به آن نشان می‌دهند.
پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که از دهه هشتاد میلادی به بعد، میل به تجرد در افراد افزایش یافته است، ازدواج‌ها کم‌تر و بی‌دوام‌تر شده‌اند. همچنین نتیجه تحقیقات ثابت می‌کند که برخلاف باورهای قدیمی که اظهار می‌کردند افراد متأهل نسبت به مجردها از سلامت و حس خوشبختی بیشتری بهره‌مندند، دیگر مطلقاً صحت ندارد و در مواردی حتی مجردها خوشبختی و سلامت بیشتری از متأهل‌ها دارند.
از دلایل اظهارشده برای این مسئله می‌توان به آزادی بیشتر در افراد مجرد و همین‌طور فشار بالا بر متأهل‌ها اشاره کرد. به بیان دیگر، زیست مشترک در دنیای مدرن دست‌خوش تغییرات جدی و گام‌به‌گام می‌شود و دیگر به‌سان قدیم نیست؛ اما در کشورهای درحال‌توسعه که فرهنگ سنتی هنوز قوت و قدرت زیادی دارد، ازدواج پربها و بااهمیت است. این اهمیت و ارجمندی ازدواج را در زندگی افراد می‌شود به‌وضوح مشاهده کرد. زندگی افراد متأهل به دو بخش قبل و بعد از ازدواج تقسیم می‌شود.
آدم‌ها وقتی وصلت می‌کنند مناسبت‌های اجتماعی‌شان هم بعضاً دست‌خوش تحول می‌شود، مسوولیت‌پذیرتر و تلاش‌گرتر می‌شوند. در سنتی‌ترین تعریف از سربه‌هوایی و بی‌پروایی دست برمی‌دارند و بار سنگین زیست آن‌سویی تجرد را می‌خواهند تاب آورند؛ اما بحثی که در جامعه ما فراموش شده است و جدی گرفته نمی‌شود آزمایش پزشکی پیش از ازدواج دختران و پسران است.
در عصر پزشکی و دانایی که به کنه خیلی کاستی‌ها و ریسک‌هایی آینده می‌شود پی برد، آزمایش قبل از ازدواج می‌تواند بسیار مهم باشد؛ زیرا بسیاری از مردها و زن‌ها ممکن است بیماری‌های مقاربتی، اشکالات ژنتیکی و هورمونی داشته باشند که در آینده موجب شود، نتوانند فرزند به دنیا بیاورند. مشکل شدیدتری در ازدواج‌ها فامیلی دیده می‌شود که اکثر این نوع ازدواج‌ها آغاز خوش و فرجام تلخی را تجربه می‌کنند.
در فرهنگ و تمدن اسلامی، ازدواج دختر کاکا با پسر کاکا بسیار معمول و متداول است. این سنت بیشتر از عرب‌ها به سایر بلاد اسلامی سرایت کرده است. همان‌طور که حضرت علی با فاطمه زهرا، دختر کاکای خود ازدواج کرد و تعداد فراوان ازدواج‌های فامیلی در صدر اسلام رواج داشته است.
به فرموده حضرت علی «بناتنا لأبنائنا»، یعنی دختر کاکا مال پسر کاکاست. در کشورهای عربی اگر دختر کاکا، پسر کاکا داشته باشد، کسی دیگر جرئت خواستگاری از او را ندارد. تصور بر این است که او باید به حتم با پسر کاکای خود عروسی کند.
در کشورهای اروپایی و امریکای شمالی، ازدواج با فامیل یا ممنوع است یا کراهت فرهنگی دارد؛ البته ممنوعیت آن‌ها بر اساس مطالعات طبی و آینده‌نگری است تا نسل‌شان دچار اختلالات ذهنی و نقایص فیزیکی نشود؛ حتی ازدواج با دختر کاکا، خاله و عمه می‌تواند با بی‌میلی جنسی همراه باشد.
چینی‌ها در این عرصه مطالعه عمیقی کرده‌اند. اگر دختر کاکا و پسر کاکای افغانستانی، ایرانی و عراقی و … هم از نزدیک باهم بزرگ شوند میل جنسی‌شان نسبت به هم کم می‌شود و مردها اکثراً دنبال زنان دیگر می‌روند و شاید یکی از ریشه‌های چندهمسری یا چندزنی در همین هم باشد.
زیست باهمی و در یک کوچه و محله بزرگ شدن بین دختر و پسر احساس خواهر و برادری شکل می‌گیرد و موجب کاهش تمایل جنسی و تمنای هم‌خوابگی بین آنان می‌شود.
آزمایش قبل از ازدواج در بعضی کشورها مانند ایران اجباری است. عروس و داماد باید قبل از عقد نکاح مراحل آزمایش پزشکی را طی کنند و با اطمینان‌خاطر پُشت میز عقد بنشینند. این آزمایش به سلامتی جامعه کمک شایان می‌کند. بسیاری از طلاق‌ها به علت عقیم بودن و بسیاری دیگر به علت بی‌میلی جنسی و عاطفی است، مواردی که به آسانی می‌توان آن را پیش از وصلت بررسی کرد.
ده‌ها قضیه وجود دارد که به علت ازدواج‌های خانوادگی نسل زوج‌ها پیش نمی‌رود و یا فلج و معیوب به دینا می‌آیند. این‌ها مواردی آشکارند، خیلی موارد دیگر مانند عقب‌ماندگی ذهنی، آشوب‌گری و خشونت‌ورزی‌ها بر اساس نتایج تحقیقات پزشکی ریشه ژنتیکی و ارثی دارند که ناشی از وصلت‌های فامیلی است. آزمایش قبل از ازدواج، برای تقویت سلامت فرد و جامعه باید به یک سنت ستوده تبدیل شود تا افراد با حسرت و دریغِ پس از ازدواج مواجه نشوند.
