نویسنده: سنیش الکس فلیپ
برگردان: جواد دروازیان
واشنگتن پست در اسناد سری به دست آمده، گفته است که مقام‌های امریکا در دولت‌های بوش و اوباما به این باورمند بودند که برخورد با «پاکستان به‌عنوان یک دوست» در جنگ ۱۸ ساله – که میلیارها دالر هزینه دربر داشت- «یک خطای فاحش» بوده است.
روز دوشنبه، روزنامه امریکایی اسناد دولت ایالات متحده را در گزارش مفصلی با عنوان» اسناد افغانستان» منتشر کرد. این اسناد شامل ۲۰۰۰ صفحه مصاحبه با مقام‌های ارشد امریکا و سایر کسانی است که مستقیماً درگیر جنگ هستند. این مصاحبه‌ها زیر عنوان «درس‌های آموخته شده» صورت گرفته است.
بر اساس اسناد، مقام‌های امریکایی اعتراف کرده‌اند که افزون بر دادن تسلیحات مدرن مثل موشک هوا به هوای «آمرام» که – علیه نظامیان هندی – در آغاز درگیری سال پیش و ۲۰۰۲ استفاده شده بود، میلیارها دالر پول نقد نیز به ]پاکستان[ پرداخت شده است.
پاکستان با آن‌که در «جنگ علیه ترور» به امریکا پیوسته بود، اما همچنان طالبان و رهبری القاعده را در یافتن پناهگاه‌های امن و پشتیبانی لوجستیکی در خاک خود و افغانستان حمایت می‌کرد.
اسناد به‌دست‌آمده واشنگتن پست نشان می‌دهد که مقام‌های ارشد امریکایی نتوانستند حقایق اصلی را درباره جنگ در طول ۱۸ سال پیدا کنند.
واشنگتن پست نوشته است: مقام‌های امریکایی باتوجه به این‌که می‌دانستند اطلاعات به‌دست‌آمده نادرست است؛ اما با وجود شواهد غیرقابل تردید مبنی بر وجود جنگ ناشایست، آن را پنهان می‌کردند.
در طول ۱۸ سال گذشته بیش از ۷۷۵۰۰ سرباز امریکایی در افغانستان خدمت کردند، بسیاری از آن‌ها چندین‌بار به افغانستان عازم شدند. بر اساس آمار وزارت دفاع امریکا بیش از ۲۳۰۰ تن این سربازان در جریان جنگ جان باختند و ۲۰۵۸۹ تن آنان مجروح شدند. اکنون بیش از ۱۳۰۰۰ سرباز در افغانستان مشغول خدمت هستند.
دولت جورج بوش در سال ۲۰۰۱ وارد این کشور شد تا عاملان یازدهم سپتامبر، اسامه بن لادن، رهبر القاعده و سازمان تروریستی وی را نابود کند.
بااین‌حال، این جنگ با ادامه یافتن توسط روسای جمهور، باراک اوباما و دونالد ترمپ، بالاخره به درگیری طولانی‌مدت مبدل شد و سپس جنگ و اهداف ایالات متحده طی این سال‌ها تغییر یافت و شامل جنگ با گروه‌های مذهبی بسیار محافظه‌کار طالبان شد تا از طرف دیگر، یک دولت دموکراتیک در افغانستان نهادینه شود.
«تغییر از مسیر اصلی»
بر اساس صدها مصاحبه محرمانه فاش‌شده در گزارش واشنگتن پست، مقام‌های امریکا و متحدانش اعتراف کردند که نخستین مسئله آن‌ها در جنگ طولانی‌مدت با القاعده یا عاملان ۹/۱۱ سپتامبر، اولین اشتباه این جنگ طولانی بوده است.
واشنگتن پست نوشت: «آن‌ها با گسترش مأموریت اصلی، گفتند که راهبردهای جنگی بی‌عیب‌ونقص را بر اساس پیش‌فرض‌های نادرست درباره جنگ در کشوری که آشنایی چندانی با آن نداشتند، اتخاذ کردند.»
نتیجه آن «درگیری غیرقابل‌توصیف بدون راه خروج آسان» بود. افزون بر این، این مشکل به علت جنگ طولانی ایالات متحده در عراق و علیه دولت اسلامی پیچیده‌تر شد و توجه را از افغانستان به آن جلب کرد.
دگلاس لوت، جنرال سه‌ستاره ارتش که در زمان بوش و اوباما به‌عنوان کارگزار جنگ افغانستان در کاخ سفید کار می‌کرد، در سال ۲۰۱۵ به مصاحبه‌کنندگان دولت گفت: «ما عاری از فهم اساسی درباره افغانستان بودیم و نمی‌دانستیم که چه می‌کنیم و چه خواهیم کرد؟ ما تیره‌ترین تصور را از آنچه می‌خواستیم انجام دهیم داشتیم.»
حماقت مشرف
در مصاحبه‌های «درس‌های آموخته‌شده» برخی مقام‌های امریکایی گفته‌اند که دولت بوش با اولین اشتباه خود، مرتکب یک «خطای مهم» دیگر شد.
«رفتار با پاکستان به‌عنوان یک دوست» به این علت بود که جنرال پرویز مشرف، رییس جمهور پیشین پاکستان به پنتاگون اجازه داده بود تا «سیا» از فضای هوایی پاکستان برای ردیابی رهبران القاعده در خاک این کشور استفاده کند.
واشنگتن پست در گزارش خود می‌گوید: «طبق مصاحبه‌ها، در نتیجه، کاخ سفیدِ بوش به‌سادگی تشخیص داده بود که پاکستان همزمان از طالبان نیز پشتیبانی پنهانی می‌کند.»
مارین استرمکی، مشاور ارشد دونالد رامسفلد، وزیر دفاع پیشین امریکا، به مصاحبه‌کنندگان دولت گفت: «به علت اعتماد شخصی مردم به مشرف و فعالیت‌های وی در راستای همکاری پولیسی برای مبارزه با گروه القاعده، امکان عدم درک بازی دوگانه او را – که اواخر ۲۰۰۲ تا اوایل ۲۰۰۳ را دربر می‌گیرد- از بین برد.»
استرمکی افزود: من فکر می‌کنم مردم افغانستان و رییس جمهور حامد کرزی، حتی در همان اوایل سال ۲۰۰۲ این مسئله را مرتباً برجسته می‌کردند.
او گفت: «باور این بود که چون پاکستان در مبارزه با القاعده بسیار کمک می‌کند، هیچ‌گاه کاملاً در قبال نقش این کشور برای کمک به طالبان، روبرو نخواهیم شد.»
