وزارت صحت: ۴۶درصد شهروندان مشکلات روانی دارند

حملات طالبان عامل اصلی این مشکلات روانی در کشور است

علی‌رضا احمدی

احمد با گذشت بیش از یک سال از رویدادی انفجاری، اکنون وقتی بالون گاز را می‌بیند و یا اینکه بوی کباب به مشامش می‌رسد، حالش بد می‌شود. حتی گاهی تا یک روز هم وضعیت روحی‌اش خوب نمی‌شود.

او حدود یک سال پیش برای خرید نان از خانه بیرون شد، وقتی نزدیک نانوایی رسید صدایی مهیبی را شنید و دیگر هیچ. ساعتی بعد وقتی چشم باز کرد خود را در کنار تخت کسی دید که نیمی از بدنش سوخته بود.

گروه طالبان مسوولیت حمله بر حوزۀ ششم امنیتی شهر کابل را برعهده گرفت؛ حدود ۱۸تن کشته شدند و بیش از ۱۴۵تن دیگر زخمی شدند. تمام در و دیوار ساختمان‌های اطراف رویداد تخریب شد.

اکنون بیش از یک سال از این رویداد می‌گذرد، در و دیوار ساختمان‌ها به حالت قبلی خود برگشته، اما حال احمد تاکنون مثل قبل نشده است. او همواره با هراس از این مسیر می‌گذرد و به خانه‌اش می‌رود. از بالون گاز می‎ترسد و بوی کباب اذیتش می‌کند.

 وزارت صحت عامۀ کشور می‌گوید، حدود ۴۶درصد شهروندان کشور از مشکلات روانی رنج می‌برند که ناامنی و حملات گروه‌های شورشی یکی از علت‌های اصلی بروز مشکل روانی است.

بشیر احمد سروری، متخصص طب روانی و آمر دیپارتمنت صحت روانی وزارت صحت عامه کشور به روزنامۀ راه مدنیت گفت: میزان مشکلات و فشارهای روانی در بین شهروندان حدود ۴۶درصد است.

آقای سروری افزود: این افراد بیمار نیستند اما زیر فشار شدید مشکلاتی چون ناامنی، فقر و بیکاری هستند.

 او افزود: گروه‌های شورشی و هراس‌افکن وقتی حمله‌یی را انجام می‌دهند، شماری زیادی از شهروندان عزیزان خود را از دست می‌دهند و یا اینکه نگران از دست دادن عزیزان و جان خودشان هستند.

آمر دیپارتمنت صحت روانی وزارت صحت عامه همچنین گفت که وقتی ناامنی و جنگ باشد، کشور دچار فقر، بی‌کاری و نابرابری است که همۀ این‌ها باعث بروز مشکلات روانی می‌شود.

در دو دهۀ گذشته، گروه طالبان و برخی دیگر از گروه‌های تروریستی حملات زیادی را در شهرها و نقاط مختلف کشور سازمان‌دهی کردند که علاوه بر خسارات مالی، ضربات روحی فراوانی به شهروندان زده‌اند.

سید جعفر احمدی، استاد دانشگاه و روان‌شناس می‌گوید: حملات انتحاری یا خشونت‌های جنگی می‌تواند، آسیب‌های جدی روی مغز و روان انسان بگذارد.

آقای احمدی به روزنامۀ راه ‌مدنیت گفت: میزان و شدت این رویدادها اگر زیاد باشد یک اختلال به نام “پی.تی.اس.دی” برای افراد به وجود می‌آورد که می‌تواند تا بیست سال همراه شخص باشد.

بر اساس آمارهای بخش حقوق بشر دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) طی ده سال گذشته حدود ۴۰هزار غیرنظامی کشته و بیش از ۶۵هزار تن دیگر زخمی شده‌اند که مسوول نزدیک به ۷۰درصد آن، گروه طالبان است.

کارشناسان بر این باور هستند که بیش‌تر از ده برابر این تعداد قربانیان جنگ، افرادی هستند که آسیب‌های روانی و روحی دیده‌اند که سال‌های سال از آن رنج خواهند برد.

محمد فرهادی، دانشجوی روان‌شناسی نیز می‌گوید: اختلال «پی.تی.اس.دی» رابطۀ غیرمستقیم با آسیب، از طریق شنیدن حادثه و یا ارتباط مستقیم فرد با حادثه آسیب دیده می‌شود. مجروحیت ثانوی و یا اختلال استرس پس از ضربۀ ثانوی آن‌هایی است که با افراد مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه در تماس هستند، مجروحیت ثانوی که برای آن‌ها یک مسالۀ اساسی است روبه‌رو می‌شوند.

شرط لازم برای ابتلا به مجروحیت ثانوی، آسیب‌دیدن یکی از نزدیکان در محل بحران است.

او افزود: زمانی که از اثرات جنگ بحث می‌شود همه گمان بر آن می‌برند که تنها افراد نظامی و یا افراد دخیل در جنگ دچار آسیب روانی می‌شوند، اما تحقیقاتی که در این اواخر توسط محققان صورت گرفته، نشان می‌دهد که تمام افراد جامعۀ درگیر جنگ، دچار آسیب روانی می‌شوند.

احمد نیز اکنون با گذشت بیش از یک سال تاکنون از فشارهای روانی ناشی از حملۀ گروه طالبان رنج می‌برد و تاکنون با چندین بار مراجعه به مراکز روان‌درمانی، بهبود نیافته است.

روان‌شناسان می‌گویند که اگر مشکلات روانی و روحی التیام نیابند، در آینده ممکن است موجب اقدام به خودکشی و یا اعمال دیگر شود.

وزارت صحت عامه می‌گوید که میزان افکار خودکشی ۷٫۲درصد در جامعه است که ۳٫۹درصد آن را به برنامۀ خودکشی تبدیل می‌شود و کسانی که به هدف آن تلاش می‌کنند ۳٫۴درصد است.

میزان خودکشی در زنان، دو برابر مردان است.