تبلیغاتی که بهنفع تروریزم تمام میشود
علیرضا احمدی
همزمان با آغاز روند گفتگوهای صلح در دوحۀ قطر، برخی از رسانهها و شمار زیادی از افراد مشهور و شخصیتهای سیاسی، آگاهانه یا ناآگاهانه بهدلیل مخالفت با تیم حاکم یا حضور نداشتن در حکومت، در راستای اهداف طالبان تبلیغ میکنند.
این افراد یا رسانههای وابسته به جناحهای مخالف حکومت به دلیل اینکه سِمت حکومتی ندارند، در تلاش ضعیف نشان دادن دولت هستند.
احمد رضایی، دانشجوی علوم سیاسی به روزنامۀ راه مدنیت گفت: انتقادهایی که از ناکارآمدی حکومت وجود دارد، ربطی به ماهیت جمهوریت ندارد و طالبان با استفاده از این خلا، طرح بدیل (گرچه غیرواقعبینانه) ارایه میکند، اما شماری از رسانهها و شخصیتهای سیاسی بدون دقت به جنگ روانی طالبان علیه حکومت تبلیغات منفی راه انداختهاند که همسو با طالبان از آن نفع برده و جمهوریت را زیر سوال قرار میدهند.
حکومت نیز تاکنون اقدام جدی علیه رسانهها یا افراد سیاسی و افراد با نفوذ نکرده است که این امر باعث نوعی نگرانی بین تودهها شده است.
سید جعفر راستین، رییس نظارت بر نشرات رسانههای وزارت اطلاعات و فرهنگ به روزنامۀ راه مدنیت گفت که با ژورنالیزم/ خبرنگاری حرفهیی، فاصله داریم و رسانهها هم به تطبیق قانون توجه نمیکنند.
آقای راستین با اذعان به اینکه وزارت در تطبیق قانون کاستیهایی داشته، گفت: این باعث شده که محتوای نشرات رسانهها، با اهداف رسانهیی (با توجه به رویکرد مسوولیت اجتماعی) در افغانستان فاصله داشته باشد و رسانهها گامی جدی در این راستا برنداشتهاند.
او افزود: تطبیق نشدن قانون، بخشی از آن به رویکرد منعطف حکومت برمیگردد و این باعث شده که شماری از رسانهها سواستفاده کنند و عملکردشان مطابق قانون نباشد و کمتوجهی کنند.
رییس نظارت بر نشرات رسانههای وزارت اطلاعات و فرهنگ تصریح کرد که این به سود کسانی است که در برابر نظامسازی و نهادسازی هستند.
برخلاف انتقاد رییس نظارت بر نشرات رسانههای وزارت اطلاعات و فرهنگ، رسانهها میدان دادن و نشر اخبار گروه طالبان را بیطرفی میدانند و میگویند که با توجه به اصل «بیطرفی» میتوانند اخبار طالبان را نیز نشر کنند.
برخی از خبرنگاران اما با رویکردی که رسانهها روی دست دارند، مخالف هستند. آنان میگویند ما با توجه به اینکه تحت پوشش یک نظام قرار داریم و از ارزش آزادی بیان استفاده میکنیم، نباید بلندگوی یک گروه خشونتگر مخالف نظام خود باشیم.
یکی از این خبرنگاران به دلیل مصونیت شغلی بدون ذکر نامش به روزنامۀ راه مدنیت گفت که مدیران رسانهها به دلیل اینکه از حکومت باج بگیرند و یا اینکه خود را در ساختار حکومت جا دهند، با هر ابزاری تلاش میکنند حکومت را تحت فشار قرار دهند.
او بر این باور است که خبرنگار، رسانه و حتی شهروند نباید آگاهانه یا ناآگاهانه در راستای تولیدات رسانهیی گروههای مخالف دولت قرار بگیرد و برای آنان تبلیغ کند.
این خبرنگار میگوید که وقتی شهروند، خبرنگار و یا رسانه، یک توییت یک عضو گروه طالبان را منتشر میکند، به این معناست که هر کدام ما یک رسانه برای گروه طالبان میشویم و برای آنان رایگان تبلیغ میکنیم.
صدیقالله توحیدی، مسوول کمیتۀ مصونیت خبرنگاران بر اصل بیطرفی تاکید کرد و گفت که رسانهها به صورت کل نباید بلندگوی یک جناح خاص باشند.
آقای توحیدی به راه مدنیت گفت که اصل حمایت از جمهوریت باید شامل پالیسی رسانههای مستقل و مربوط به احزاب سیاسی مخالف و موافق هم باشد.
او افزود: اگر رسانهیی تبلیغ نفرت و حمایت از انتحار و ترور میکند، دولت باید به کمیسیون بررسی تخلفات رسانهیی با مصداق عارض شود. «تبلیغ گروههای مخالف مسلح یک امر غیرقانونی است.»
آقای توحیدی در حالی به این موضوع اشاره میکند که شمار زیادی از خبرنگاران و برخی از رسانهها، خبر گروه طالبان مبنی بر «تامین امنیت شهروندان کابلی» را منتشر کردند.
شماری از این خبرنگاران حتی تحلیل بر این خبر گروه طالبان زدند و عملکرد نهادهای امنیتی کشور را مورد پرسش قرار دادند.
خبرنگاری که با روزنامه راه مدنیت گفتگو کرد با اشاره این موضوع گفت که طالبان این خبر را منتشر کرد، اگر رسانهها و یا خبرنگارانی با صفحاتی بیش از یک میلیون «دنبالکننده» این خبر را منتشر نکرده بودند؛ شاید نیمی از حدود چهارهزار دنبالکنندگان گروه طالبان از آن باخبر نمیشدند.
او نیز گفت که سواد رسانهیی و خبرنگاری حرفهیی در افغانستان ضعیف است و اکثر شهروندان، شماری از خبرنگاران و برخی از رسانهها بلندگوی طالبان میشوند.
پیش از نیز گزارشهایی منتشر شده بود که شماری از کشورهای منطقه با ساخت حسابهای مستعار در شبکههای اجتماعی بهدنبال خلق اختلاف و تنش در کشور هستند.