کنفرانس جنیوا۲۰۲۰؛ برگ برندۀ جمهوریت
کنفرانس جنیوا۲۰۲۰ در شهر جنیوای سوییس زیر نام «صلح، رفاه و خودکفایی» برای افغانستان برگزار شد. این کنفرانس با عنوانی که انتخاب شده، در راستای مساعدتهای مالی و حمایت سیاسی از افغانستان برای چهار سال آینده از برگهای برنده و در واقع حمایت و پشتیبانی شرکای جهانی از مردم و دولت افغانستان است. حمایت و پشتیبانی جهان در این مرحله حساس بهمثابۀ مهر تایید گذاشتن مجدد کشورها و سازمانهای حمایتکننده از برنامههای دولت پنداشته میشود.
در نشستِ جنیوا نمایندگان بیش از ۱۰۰کشور و سازمانهای بینالمللی برای «صلح، رفاه و خودکفایی» گردهم آمده بودند. این گردهمایی جهانی برای کشور ما که میزانِ خشونتها هر روز رو به افزایش است و شهروندان از حملات طالبان نگران، برای اقتدار و مشروعیت دولت افغانستان در سطح منطقه و جهانی مهم است.
تعهدهای مالی و حمایت سیاسی کشورها و سازمانهای بینالمللی کمککننده به افغانستان در شرایط که فقر و بیکاری ناشی از ویروس کرونا و ادامه جنگ در کشور است، یکی از نقاطِ برجسته و کلیدی کنفرانس جنیوا۲۰۲۰ برای کشور است؛ زیرا رفاه و خودکفایی بدون دوام کمکهای کشورها و سازمانهای بینالمللی در شرایط کنونی ممکن نیست. دولت که در تدویر کنفرانس با کشور فنلند و سازمان ملل متحد نقش داشت، خود برگ برنده برای تقویت برنامههای صلحطلبانه در این سرزمین است.
در این نشست تعهدهای دوجانبۀ افغانستان و جامعۀ بینالمللی در چارچوب حسابدهی متقابل مورد بحث و ارزیابی قرار گرفت، از نکات برجستۀ دیگر کنفرانس و برگ برندۀ دولت به حساب میآید. حسابدهی به کشورها و سازمانهای کمککننده از چگونگی مصارف در قسمت تامین شفافیت و ارتقای اراده دولت در امر مبارزه با فساد اداری از بحثهای مفید بود.
از جانب دیگر مذاکرات صلح میان افغانها در دوحه میان هیات دولت جمهوری اسلامی افغانستان و گروه طالبان تا هنوز هیچگونه نتیجۀ مطلوب و رضایتبخش نهتنها که در پی نداشته؛ بل میزان بیزاری مردم از گروه طالبان را با توجه به افزایش خشونتها و ادامه جنگ و خونریزی چند برابر ساخته است، حمایت سیاسی از دولت افغانستان برگ برندۀ دیگر برای دولت و مردم افغانستان در پروسۀ صلح محسوب میگردد.
هیات دولت پیام واضح و روشن مردم افغانستان را به نمایندگان کشورها و سازمانهای بینالمللی رساند. تربیون یافتن هیات مذاکرهکننده صلح دولت در نشست جنیوا۲۰۲۰ برای وضاحت بیشتر از روند مذاکره به اشتراککنندگان کنفرانس مهم و سرنوشتساز بود.
ارایه دورنمای رسیدن به صلح در چارچوب سند ملی صلح و انکشاف افغانستان که در این سند رسیدن به صلح، رفاه و خودکفایی انعکاس داده شد، اراده دولت و مردم را برای تحقق رویایی به نام صلح در سطح جهان به نمایش گذاشت. از یاد نبریم که ۱۰پیششرط جامعه جهانی برای تداوم کمکها از خواستههای مردم و دولت است. پیششرطهای جامعه جهانی از اولویتهای دولت و مردم ما نیز است. به گونۀ مثال از پیششرطهای مهم جامعه جهانی برای ادامه کمکها به افغانستان برقراری آتشبس سراسری است. دولت ما نیز بارها خواستار برقراری آتشبس سراسری شده و به آن متعهد است. پیششرطهای دیگر جامعه جهانی از یکطرف حمایت از دولت جمهوری اسلامی افغانستان است و از سویی، خواست مشترک میان دولت و جامعه جهانی است. حفظ و تقویت دستآوردهای سیاسی یکی از ۱۰پیششرط است. دولت افغانستان بارها به نمایندگی از ملت بر حفظ و تقویت دستآوردهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نزدهسال گذشته تاکید ورزیده و از آن به هیچ عنوان نمیگذرد.
از پیششرطهای دیگر جامعۀ جهانی برای تداوم کمکهایش به افغانستان در چهار سال آینده، تعهد دوامدار به دموکراسی و حقوق بشر است. دولت بهعنوان بانی قانون اساسی و حکومت بهمثابۀ مجری قانون بر اساس مولفهها و اصول دموکراسی که یکی از آنها انتخابات است عمل کرده/میکند.
از جانبی، حکومت به مذاکرات صلح تعهد دارد و مفاد آن را تطبیق مینماید. مبارزه با فساد در صدر برنامههای دولت قرار دارد و به پیششرط مبارزه معنادار و عینی با فساد و احترام به تعهدهای بینالمللی و نهادهای دولتی متعهد است. از اینرو، پیششرطهای جامعه جهانی برای تداوم کمک به افغانستان در همسویی با دولت افغانستان قرار دارد.
در نهایت پیششرطهای چون پیروی از اهداف توسعۀ پایدار ملل متحد، عدم استفاده تروریستان از خاک این کشور علیه سایر کشورها، تسهیل فعالیتهای توسعهیی و بشردوستانه و دوام پاسخگویی متقابل جامعه جهانی و دولت، خواست مشترک مردم، دولت، کشورها و سازمانهای بینالمللی کمککننده است.
کریستال بیات؛ فعال اجتماعی