زمستان سخت در پیشرو
سازمان ملل: شانزده میلیون افغان به کمکهای بشردوستانه نیاز دارد
حکومت: در کنار کود احتیاطی ۹۲ چشم به راه کمک موسسات همکار برای بیجاشدگان هستیم
زمستانی سختی پیش روی مردم قرار دارد و طبق گزارشهای نخستین، سردی هوا در سال جاری نسبت به سالیان گذشته بیسابقه پیشبینی شده است. علاوه بر این پیشبینی، همهساله آمدآمد زمستان همهچیز را به چالش میکشد، از رُخدادهای طبیعی مثل سیلابها و برفکوچها تا آلودگی هوا و آوارگی ناشی از سختیهای زمستان. بسیاریها از شدت سردی هوا جان میدهند، بسیاری دیگر از نبود امکانات و از شدت ناامنیها خانه و کاشانه خود را ترک و به حاشیههای شهرها روی میآورند.
کشورهای درحال جنگ که دارنده نظام اقتصاد ضعیف هستند، علیرغم چالشهای متعدد، پدیده بیجاشدگان داخلی نیز به دامنۀ مشکلات آنها میافزاید و علت بنیادی این مساله در شالودههای اجتماعی-اقتصادی جامعه امروزی کشور ما نیز مشاهده میشود.
به عبارت دیگر، نبود طرح و نقشه راه درست برای حل این معضل، همه ساله گراف بیجاشدگان بلند رفته، از مناطقی به مناطق دیگر سکونت اختیار میکنند. این وضعیت، در واقع انتقال چالشها از یکجایی به جای دیگر است؛ بیجاشدگان به امید تغییر وضعیت زندگی از یک منطقه به منطقه دیگر سکونت اختیار میکنند و یا هم به مراکز شهرها روی میآورند که در واقع نه تنها وضعیت آنها تغییر نمیکنند؛ بل دامنگیر فلاکت دیگر میشوند.
در عین حال، یک مقام ارشد سازمان مللمتحد به تازگی هشدار داده که شمار افراد نیازمند به کمکهای بشردوستانه در سال۲۰۲۱ میلادی در حال افزایش است.
بر بنیاد گفتههای رامش راجاسنگم، معاون دبیرکل سازمان مللمتحد، تخمین میشود که شانزدهمیلیون افغان در سال۲۰۲۱ به کمکهای بشردوستانه نیاز خواهند داشت.
سازمان ملل متحد در حالی از افزایش افراد نیازمند به کمکهای بشردوستانه سخن میزند که سال جاری بیپیشینهترین فصل سرما را از رهگذر بارندگی و سردی هوا در پیش رو دارد. در فصل سرما ممکن است که شمار زیادی از خانوادهها و افراد به دلیل رویدادهای طبیعی مناطقشان را ترک کنند. بر اساس آمارهای وزارت مهاجران و بازگشتکنندگان، آمادگی کمکرسانی برای بیش از صدهزار خانواده بیجاشده و مستحق روی دست گرفته شده است.
عبدالباسط انصاری؛ مشاور مطبوعاتی این وزارت به روزنامه راه مدنیت گفت که سال گذشته حدود ۹۵هزار خانواده کمکهای لازم را دریافت کردند و در حال حاضر بر اساس همین استراتیژی، وزارت مهاجران پیشبینی کرده که آن عده از خانوادههاییکه از کمکرسانی باز میمانند، به وزارت مالیه پیشنهاد شده تا در این زمینه همکاریهای مالی صورت گیرد.
به گفتۀ این مسوول وزارت مهاجران، هماکنون برای هر خانواده مبلغ «پانزده هزار افغانی» کمک زمستانی صورت میگیرد که البته این کمک از طریق موسسات همکار دولت انجام میشود؛ هرگاه این کمکها انجام نشود، کود احتیاطی وزارت مالیه در خدمت بیجاشدگان خواهد بود.
در حال حاضر، مجموع بیجاشدگان داخلی در افغانستان به دو میلیون نفر میرسد و تمامی آنها در اثر ناامنی و رُخدادهای طبیعی از مناطقشان بیجا شدهاند و طبق گفتههای مسؤولان وزارت مهاجران، کسانیکه نیازمندی بیشتری دارند، در اولویت کمکرسانی قرار خواهند داشت.
کود احتیاطی ۹۲ یا کود حالت اضطرار در واقع همان پولی است که در مواقع حالات اضطرار طبیعی یا غیر طبیعی مورد استفاده قرار میگیرد. در این کود همه ساله مقدارپول (یک میلیارد، هشت صد میلیون و یا بیشتر از آن) که البته نظر به سال تخصیص داده میشود؛ هر زمانیکه حادثهیی اتفاق میافتد، این مقدار پول نزد وزارت مالیه موجود بوده و برای کمکرسانی به آسیبدیدگان صورت میگیرد.
مسوولان وزارت مالیه گفتهاند که در سال۱۳۹۹ نیز مقداری پول در نظر گرفته شده و در شماری از حوادث برای سال۱۴۰۰ نیز در نظر گرفته شده و اگر حادثه طبیعی رخ داد، استفاده شود.
افغانستان به لحاظ جغرافیایی نسبت به کشورهای منطقه متفاوت است؛ چهار فصل عملا وجود دارد و در این فصلها به ویژه زمستان مردم با حوادث مختلف طبیعی مواجه میشوند. سرمای شدید ناشی از برفباریهاییکه به وجود میآید، بسیاری از مناطق به دلیل کوهستانی و صعبالعبور بودن راههای مواصلاتی، راهها مسدود و ارتباط اکثر مناطق با مرکز شهرها قطع میشود که این چالش، زیانهای وافر مالی و جانی را برای مردم وارد میکند.
با توجه به این آسیبها، مسوولان وزارت دولت در امور حوادث طبیعی میگویند که رهبری این وزارت با همکاری کمیسیون عالی مبارزه با حوادث طبیعی برنامه جامعی را برای سال۹۹ و در زمستان جاری روی دست گیرد.
مهدی افضلی، مشاور مطبوعاتی این وزارت میگوید: بر اساس طرح تدوینشده سال جاری، بیش از سهمیلیارد افغانی در نظر گرفته شده و به احتمال قوی، در زمستان پیشرو برای بیش از ۱۴۱هزار خانواده آسیبپذیر کمکرسانی صورت خواهد گرفت. آسیبها و خطراتیکه شناسایی شده، عبارت از ویران شدن خانهها، سرازیر شدن سیلابها، برف کوچها و طوفانهای شدید میباشد و وزارت دولت در امور حوادث جهت جلوگیری از این خطرات تدابیر لازم را اتخاذ کرده است.
در یک هفته اخیر، وزارت دولت در امور حوادث طبیعی طرح کارمندان رضاکار را به جانب نهادهای مربوطه و سازمانهای بینالمللی ارایه کرده و ایجاب میکند که در فصل سرما باید تیمهای رضاکار در گوشۀ این کشور وجود داشته باشد و اگر مناطقی با رویداد طبیعی مواجه میشوند، کمکهای عاجل انجام شود.
اما این وزارت نگرانیهایی هم در زمستان پیشرو دارد: سردسیر بودن مناطق، صعبالعبور بودن راههای مواصلاتی، نبود نیروی انسانی کافی و ناامنیها از جمله نگرانیهای وزارت دولت در امور حوادث طبیعی است. به گفتۀ مسوولان این وزارت، نیروی کار و منابع بشری لازم در اختیار این وزارت قرار ندارد و ممکن است که هنگام رویدادهای طبیعی خلاء کمبود نیروی انسانی به وجود آید.
نگرانی دیگری که به آن اشاره شد، بحث ناامنیهاست. مشاور مطبوعاتی وزارت مربوطه بیان میکند که وضعیت کشور جنگی است و محتمل است که در خیلی از ساحات به افراد آسیبپذیر ناشی از حوادث طبیعی، کمکرسانیهای به موقع انجام نشود.
سیدمهدی حسینی