نگرانی عامل «جنگ» از افزایش خشونتها
آگاهان: پرونده جنگ در کشور فقط با طالبان بسته نمیشود. صلح نیازمند تفاهم با همه گروههای درگیر در جنگ است
همزمان با تشدید خشونتها از سوی جنگجویان وابسته به گروه طالبان، هیات سیاسی این گروه در سفرشان به اسلامآباد با عمرانخان نخستوزیر پاکستان گفتگو کردند. بر اساس گزارشها، هیات سیاسی طالبان و نخستوزیر پاکستان، کاهش خشونتها و آتشبس فوری را مورد تمرکز قرار دادند.
پس از این دیدار، طالبان اعلامیهیی نشر کرده و بخشی از این اعلامیه جالب توجه است که آنان در دیدار با عمرانخان از افزایش خشونتها ابراز نگرانی کرده و از طرفهای درگیر خواستار کاهش خشونتها شدهاند. نخستوزیر پاکستان نیز از دیدار با طالبان سخن گفته و وعده سپرده که اسلامآباد از صلح دوامدار بهرهبری افغانها حمایت میکند.
دولت افغانستان طی چهار سال اخیر با اتخاذ اقدامهای دفاعی، همواره کوشش کرده تا از شدت خشونتها کاسته و بههمین منظور، تلفات غیرنظامیان در جنگ کنونی کاهش یابد، اما جنگجویان این گروه در فصلهای مختلف سال تنور جنگ را در گوشه و کنار این کشور گرم کردند.
لازم به تذکر است که گروه طالبان از یکسو گردانندۀ جنگ کنونی میباشند و از سوی دیگر تنها گروه جنگی نیست؛ بل به گفته مسوولان، بیست گروه تروریستی در افغانستان مصروف فعالیتهای تخریبی هستند، البته زیر چتر طالبان که بخشی از این گروهها در فعالیتهای تروریستی با طالبان هماهنگ میباشند.
از زمانیکه رهبران طالبان با دولت افغانستان وارد مذاکره شده، حملات خشونتبار علیه نیروهای دولتی را این گروه بهعهده گرفتهاند، اما بخش دیگری از این خشونتها را هیچ گروهی به عهده نگرفته است. حملات تروریستی و سازماندهیشده که بیشترین قربانی آنها غیرنظامیان هستند، گروه داعش به عهده گرفته است.
نگرانی گروه طالبان از افزایش خشونتها، پرسشی را خلق کرده که آیا واقعا جنگجویان این گروه تحت فشارهای نظامی دولت افغانستان و امریکا قرار گرفتهاند؟
این سوال پس از آن خلق میشود که در سه سال اخیر، اغلب دیدگاهها بر اعمال فشارهای نظامی علیه طالبان متمرکز بود، چون در هفتههای پسین، مقامهای نظامی ارشد امریکا نیز به طالبان هشدار داده که اگر طالبان به کاهش خشونتها متعهد نشوند، آسیب خواهند دید.
همزمان با این، وزارت دفاع ملی کشور اعلام نمود که نیروهای امنیتی افغان در حالت دفاع فعال قرار دارند و تا زمانیکه حملاتی از جانب طالبان سازماندهی نشود، نیروهای دولتی هیچگونه واکنشی نشان نمیدهند.
فواد امان؛ معاون سخنگوی این وزارت به روزنامه راه مدنیت گفت: عامل اصلی افزایش خشونتها طالبان استند که از هر راه ممکن به ویژه حملات انفجاری و انتحاری میکوشند تا جنگ را تشدید کنند.«تازهترین نمونه، حملهیی است که روز گذشته در غزنی بالای افراد ملکی صورت گرفت و به خاک و خون کشانده شدند، همه ملکی بودند. حملات موتربمب و تهاجمی به شکل خیلی گسترده از جانب طالبان صورت میگیرد و قربانی این حملات هم افراد ملکی استند.»
به گفتۀ این مسؤول وزارت دفاع، نیروهای دفاعی در حالت دفاع فعال قرار دارند، تا زمانیکه حملاتی از جانب طالبان صورت نگیرد و یا هم اینکه محل پلان اجرای عملیاتشان شناسایی نشود، واکنشی نشان نمیدهد؛ اگر در هر نقطه که حمله بالای افراد ملکی و نیروهای امنیتی طرحریزی شود، از سوی نیروهای امنیتی مورد هدف قرار میگیرند.
طبق آمارهای این وزارت، در ۲۴ساعت گذشته، جنگجویان وابسته به طالبان به بیش از ۲۰ تحرک تروریستی در چندین ولایت سازماندهی کردند که این تحرکات شامل انداختهای خفیفه، حمله، ترور و انفجار ماینها میشوند؛ در مقابل این تحرکات، نیروهای امنیتی واکنش نشان داده و نزدیک به صد جنگجوی این گروه کشته شدهاند.
با اینکه بازار جنگ در افغانستان همچنان گرم است، اما در عین حال، تلاشهای منطقهیی و جهانی برای فروکش کردن این خشونتها شدت گرفته است. در آخرین تحولات، نماینده خاص سازمان ملل متحد، دیدار فرمانده ارشد نیروهای امریکایی با مقامهای دولت و طالبان، صحبت تلیفونی رییسجمهور غنی با عمرانخان و سفر هیات سیاسی طالبان هم به پاکستان از تحولاتی است که انتظار میرود هماهنگی به خاطر حل منازعه افغانستان به وجود آمده باشد.
جاوید کوهستانی آگاه نظامی در گفتگو با روزنامه راه مدنیت خوشبین است که هماهنگی میان طالبان، پاکستان و جامعه جهانی و در مجموع پرونده جنگ افغانستان به گونۀ است است که پاکستان صادقانه در تلاش حل منازعه این کشور است.
به گفتۀ جاوید کوهستانی، اسلامآباد در تلاش پایان جنگ است اما علاقهمند مشارکت طالبان در قدرت نیست و نمیخواهد که حاکمیت کامل افغانستان به دست این گروه قرار گیرد. این آگاه سیاسی همچنان در مورد نگرانیهای طالبان تاکید کرد که این گروه از طریق نظامیگری وادار به صلح پایدار نخواهد شد.
در همین حال، جلالالدین بدر آگاه سیاسی معتقد است که پرونده جنگ این کشور فقط با طالبان حل نمیشود؛ گروهها و کشورهایی هم در این جنگ دخیل است که با آنها باید تفاهم صورت گیرد.
این آگاه سیاسی همچنان ادامه داد که اگر طالبان نگران افزایش خشونتها استند، پس این گروه و دولت افغانستان واضح پاسخ دهند که اگر اینها نیستند، پس چه کسانی و کدام گروه در پشت جنگ جاری قرار دارد.
او با اشاره به حمله تروریستی در ولایت غزنیکه بر یک مراسم ختم قرآن صورت گرفت، تاکید کرد، اگر در پشت این ماجرا طالبان نیست، پس جهت صلح دولت افغانستان کدام گروه است؛ در حالیکه نیروهای دولتی مصروف امنیت شهرها و جنگجویان طالبان هم در روستاها مستقر استند. در صورتیکه پشت این همه حملات تروریستی طالبان نیست، پس به این معناست که گروه سوم قویتر از اینهاست که گراف خشونتها را بلند برده است.
جلالالدین بدر همچنان اعمال نظامیگری علیه طالبان را بینتیجه و منتفی میداند و تاکید میکند، همانگونه که در سه سال اخیر دیده شد جنگ افغانستان از طریق فشارهای نظامی فروکش نکرد.
او با اشاره به روند مذاکرات صلح در قطر خاطرنشان ساخت که شروع این مذاکرات علیه دولت افغانستان و طالبان تحمیل شد و از پیشبرد این مذاکرات نه طالبان راضی است و نه هم دولت.
بدر همچنان ادامه داد: حکومت صلحی را میخواهد که طالبان با پذیرفتن محکمه و وزارت حج و اوقاف به قدرت سیاسی سهیم شوند که این امر برای این گروه قابل قبول نیست؛ زیرا طالبان میدانند که با کنار گذاشتن اسلحه، در اجتماع ذوب و همهچیز را از دست میدهند.
سیدمهدی حسینی