سعادت‌شاه موسوی؛ کارشناس ارشد اقتصاد توسعه
این روزها خبر شیوع ویروس کشنده‌یی از نسلِ جدید کرونا در شهر صنعتی ووهان چین جهان را تکان داده است. با در نظرداشت آخرین گزارش‌ها، شمار مبتلایان به این ویروس در سراسر جهان به ۱۷هزار نفر رسیده است که از این میان، تقریبا ۳۶۱ تن آن جان باخته‌اند.
آمار و ارقام مبتلایان به این ویروس روزبه‌روز و ساعت‌به‌ساعت در حال تغییر است به صورتی که دانشگاه هنگ‌کنگ گفته است احتمالاً در شهر ووهان ۷۵هزار تن به این بیماری مبتلا شد‌اند. خارج از کشور چین در ۲۰ کشور دیگر از جمله آلمان، فرانسه، تایلند، جاپان، مالزیا، امریکا، فنلند، استرالیا، کوریای جنوبی، هند و فیلیپین افراد مبتلا به ویروس کرونا شناسایی و تأیید شده است.
باتوجه به وضع پیش‌آمده، «تدروس آدانوم» رییس سازمان بهداشت جهانی روز پنج‌شنبه ۳۰ جنوری/۱۰ دلو، وضعیت اضطراری اعلام کرد.
وی پس از نشستی با حضور کارشناسان گفت که هنوز شمار مبتلایان به این بیماری در خارج از چین کم است؛ اما نمی‌توان دانست این ویروس در کشورهایی که نظام بهداشتی ضعیفی دارند چه آسیب‌هایی وارد خواهد کرد؛ اما نگرانی جدی در سطح جهانی این است که با گسترش ویروس مزبور به کشورهای ضعیف با قابلیت‌های پایین بهداشتی، چه فاجعه‌یی به بار خواهد آمد!
در جهان کنونی که «اقتصاد» در مناسبات بین‌المللی حرف اول و آخر را می‌زند، با رخ دادن هر رویدادی پیامدهای اقتصادی و مالی آن نیز بررسی می‌شود.
بسیاری، از فاجعۀ انسانی این رخداد سخن می‌گویند و از وقوع فاجعه مرگ‌بار جهانی هشدار می‌دهند و افراد دیگری مانند ویلبر رأس، وزیر تجارت امریکا قضیه را اقتصادی می‌بینند.
وی گفته است شیوع ویروس کشنده کرونا در چین می‌تواند برای اقتصاد امریکا خوب باشد؛ اما روشن است که تهدید اولیه و مهم متوجه اقتصاد چین است و تاوان جبران‌ناپذیری را برای اقتصاد دوم جهان به بار خواهد آورد.
باتوجه به گزارش «ویژوال کاپیتالیست»، نیمی از اقتصاد جهان در اختیار چهار کشور است که یکی از آن کشورها چین است. بعد از امریکا چین بیشترین سهم را در اقتصاد جهانی دارد.
میزان تولید ناخالص داخلی امریکا در سال ۲۰۱۹ مبلغ ۲۰٫۴۹ تریلیون دالر و از چین ۱۳.۶۱ تریلیون دالر گفته شده است که سهم امریکا در اقتصاد جهانی ۲۳درصد و از چین ۱۵درصد را نشان می‌دهد.
با این حساب اگر اقتصاد چین عطسه هم بزند، کُل اقتصاد جهان تکان خواهد خورد. برآیند تحلیل‌ها در عرصه رشد اقتصاد بین‌المللی این است که اگر رشد اقتصادی چین یک درصد کاهش یابد، اقتصاد جهان دو درصد کاهش را در ساحت رشد، تجربه خواهد کرد.
ویروس کرونا در شرایط حساسی رخ داده است، شرایطی که اقتصاد چین کندترین رشد را در حال تجربه کردن است.
از نظر اقتصاددانان، وضعیت نامساعد داخلی، بدتر شدن اوضاع اقتصاد بین‌الملل و آهسته‌تر شدن رشد جهانی و تنش‌های تجاری امریکا و چین در آهسته‌تر شدن سرعت رشد اقتصاد چین تاثیر گذاشته است.
باتوجه به اهمیت چین در اقتصاد جهانی و تقاضای زیاد این کشور بر همه چیز، از کالاها گرفته تا ماشین‌آلات، به‌احتمال‌زیاد هرگونه کاهش رشد اقتصادی این کشور پیامدهای نامطلوب بین‌المللی خواهد داشت.
در حال حاضر، اقتصاد چین تا درجه‌یی در حال رکود است و از اثرات جنگ تجاری با امریکا رنج میبرد، حالا در این میان شیوع ویروس جدید و کشنده، بی‌تردید می‌تواند وضعیت را بدتر کند.
این ویروس که در شهر ووهان شیوع یافته است تاکنون افراد زیادی را کشته است، بازارهای چین را از رونق انداخته و برنامه‌ریزی‌ها برای تعطیلات سال نو چینی را نیز مختل کرده است.
دولت چین در حال حاضر برای مبارزه با ویروس کشندۀ کرونا، تقریباً ۹میلیارد دالر بودجه در نظر گرفته است. همچنین وزارت دارایی و کمیسیون سلامت ملی چین از اختصاص ۷۴/۸ میلیارد دالر برای مهار ویروس کرونا خبر داده است.
نظر به تجربه تاریخی که در سال‌های ۲۰۰۲-۲۰۰۳ ویروس سارس شیوع پیدا کرده بود، براساس آمارها در مورد هزینه‌های آن، بیماری سارس که ۸۰۹۸ نفر را مبتلا کرده بود و ۷۷۴ نفر در ۳۷ کشور مختلف جان باختند و هزینۀ اقتصادی ۴۰ میلیارد دالری را به اقتصاد چین و هانگ‌کانگ وارد کرد. حالا احتمال می‌رود که نظر به درجه بالاتر کشندگی ویروس کرونا، هزینۀ بالاتری به اقتصاد چین و جهان تحمیل می‌شود.
در کنار مسایل ذکرشده، مسئله قرنطینه هم مطرح است که بسیار از کشورها پروازها و رفت‌وآمد شهروندان خود را به روی چین بسته‌اند.
دیوار چین محل مشهور تاریخی، به روی گردشگران داخلی و خارجی بسته شده است و اکنون درآمدهای چین از ناحیه گردشگری به صفر می‌رسد. همین‌طور درآمدهای عبوری از آسمان چین در حال کاهش است. این چند هفته اقتصاد چین دچار صدمات شدید و تکانه‌هایی شده است که اقتصاد جهان را هم تکان خواهد داد.
ویروس کرونا تأثیرات منفی خود را بر صادرات افغانستان نشان داده است. جلغوزه و سنگ‌تالک که از مهم‌ترین محصولات صادراتی به چین هستند و میلیون‌ها دالر برای افغانستان عاید خلق می‌کنند در حال حاضر صادرات آن متوقف شده است.
اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان اعلام کرده که صادرات کشور به چین از طریق دهلیز هوایی بین دو کشور، فعلا به علت شیوع ویروس کرونا تعطیل شده است.
