گرامیداشت نجیب لغو شد؛ هوادارانش به جادهها ریختند
شماری از هوادارن داکتر نجیبالله در پیوند به لغو مراسم گرامیداشت از سالروز مرگ وی، دست به اعتراض زدند.
راه مدنیت: مراسم گرامیداشت سالروز کشتهشدن داکتر نجیبالله، رییسجمهوری سابق که قرار بود امروز در تالار لویه جرگه کابل برگزار شود، لغو شدهاست.
در واکنش به لغو مراسم یادبود از سالروز کشتهشدن رییسجمهور سابق کشور، شماری از هواداران در برابر خیمۀ لویه جرگه گرد آمده و به لغو مراسم اعتراض کردند.
کمیسیون برگزاری مراسم یادبود از بیستوچهارمین سال کشتهشدن نجیبالله با نشر اعلامیهیی گفت، به رغم همه آمادگیها و خلاف مقررات و موازین حاکم بر دستگاه اداری کشور از برگزاری این مراسم در خیمۀ لویه جرگه جلوگیری شده است.
آنها همایشهای مسالمتآمیز را حقوق اساسی افراد در اعلامیۀ جهانی حقوقبشر و قانون اساسی خوانده و گفتهاند جلوگیری از آن به هر «شیوه و ترفند» نقض صریح این حق به شمار میرود.
این کمیسیون گفتهاست مراسم یادبود از رییس جمهور سابق قرار بود با امکانات مالی هوادارانش برگزار شود.
گفته میشود، این مراسم برای روز شنبه برنامهریزی شده بود، اما شماری از احزاب جهادی از جمله حزب اسلامی با آن مخالفت کرده بودند.
گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی یکی از چهرههای بحثبرانگیز و جنجالی در کشور، روز گذشته از هوادارانش خواست در صورت برگزاری این مراسم افزون بر خیمۀ لویه جرگه، ارگ ریاست جمهوری و پارلمان را نیز محاصره کنند.
داکتر نجیبالله آخرین رییسجمهور دولت تحت حمایت شوروی سابق در افغانستان بود که در مقایسه با سه رییسجمهور پیش از خود نفوذ بیشتری در میان مردم و هواداران حزب داشت.
فعالیتهای حزبی
او در سال ۱۳۴۴ به حزب دموکراتیک خلق پیوست و با آغاز مطالعۀ آثار مارکسیستی، در سخنرانیهای دانشجویی و حزبی مهارت یافت.
او به سرعت در میان اعضای حزب در دانشگاه، فرد شناختهشدهیی شد و با پیشرفت سریع در تشکیلات سازمانی به حلقۀ افراد بسیار نزدیک به ببرک کارمل، رهبر بخش جناح پرچم، نفوذ کرد.
نجیب الله زمانی که هنوز محصل پوهنتون کابل بود، دولت ظاهرشاه او را دو بار زندانی کرد و نشریۀ پرچم، تنها نشریۀ حزب دموکراتیک خلق در آن زمان خبرهای زندانی شدن او و دیگر اعضای حزب را منتشر میکرد.
اصلاحات
نجیبالله در دورۀ ریاست جمهوری خود، دست به اصلاحات گستردهیی در نظام و سیاستهای حزبی زد. او حتی نام حزب دموکراتیک خلق را به حزب وطن تغییر داد.
او جرگۀ بزرگی را در سال۱۳۶۶ برگزار کرد و در این جرگه، قانون اساسی جدیدی به تصویب رساند.
در این قانون اساسی آزادیهای زیادی از جمله آزادی رسانهها و تشکیل احزاب سیاسی تضمین شد.
احترام به «دین مقدس اسلام» و پیروی از آن برای دولت الزامی شد و نجیبالله حتی خود در برخی از گردهماییهای مذهبی در کابل شرکت میکرد.
خروج ارتش شوروی از افغانستان، ۲۶دلو۱۳۶۷ و کودتای نافرجام شهنواز تنی، وزیر دفاع دولت نجیبالله در ۱۶دلو۱۳۶۸، از مهمترین رویدادهای نظامی دورۀ ریاست جمهوری او شمرده میشود.
نجیبالله با خروج نیروهای شوروی از افغانستان با سخنرانیهای مردمپسند خود از طریق رادیو و تلویزیون دولتی با لحن صمیمانه و خودمانی تلاش کرد، سیاست آشتیجویانه خود را توسعه دهد.
اما گروههای مجاهدین مستقر در پاکستان و ایران این سیاست او را ناشی از ضعف دولت کابل و نوعی نیرنگ تلقی و در سال ۱۳۶۸خورشیدی عملیات بزرگی را با هدف سقوط دولت در جلالآباد آغاز کردند.این عملیات با شکست سختی مواجه شد و این شکست نظامی به نحوی این پیام را به مجاهدین رساند که دولت او علی رغم خروج ارتش شوروی از افغانستان، همچنان به قوت خود باقی است.
سقوط
نجیبالله سیاست آشتی ملی خود، تشکیل ادارۀ موقت و حتی برگزاری انتخابات را پذیرفت، اما اختلافات درونی در سالهای آخر حکومتش، او را در آستانۀ سقوط قرار داد.
گروههای مجاهدین در هشتم ثور۱۳۷۱وارد کابل شدند. بهزودی درگیریهای مسلحانه در شهر کابل آغاز شد و این جنگها تا پنج سال در کابل و تا ده سال دیگر در مناطق مختلف افغانستان ادامه یافت.
زمانی که این جنگها ویرانی، خونریزی و آوارگی را برای مردم درپیآورد، شماری به یاد سخنان او افتادند که گفته بود؛ اگر قدرت به یک ادارۀ مورد توافق همه افغانها منتقل نشود، «حمام خون» در کشور جاری خواهد شد.
طالبان پس از رسیدن به کابل در پنجممیزان سال۱۳۷۵، نجیبالله را همراه برادرش به دار آویختند.