صلح بدون عدالت پایدار نخواهد ماند
علی‌رضا احمدی
محمد اشرف غنی، رییس‌جمهوری کشور در راس یک هیات بلندپایه به کویت و از آنجا به قطر رفت و با نمایندگان ایالات متحده امریکا در مورد صلح کشور دیدار و گفتگو کرد. دیداری که برخی از کارشناسان آن را فشار امریکا برای صلح افغانستان خواندند.
اما برخی دیگر از کارشناسان می‌گویند که اگر موافقت‌نامه صلح تحت فشار امضا شود و اراده‌یی برای صلح از طرف‌های درگیر جنگ نباشد، چالش‌هایی را در پی خواهد داشت.
عبدالله احمدی؛ فعال حقوق بشر به روزنامه راه مدنیت گفت که «امریکایی‌ها در نظر دارند برنامه صلحی را که طراحی کرده‌اند زودتر تکمیل شود و به نتیجه‌یی برسد، ولی بعضی مواقع، موارد ذی‌دخل و ذی‌نفع فشار وارد می‌کند که این باعث می‌شود امریکایی‌ها از اهرم فشار استفاده کنند. وقتی صلح اراده دو طرف به شکل واقعی نباشد، چالش‌هایی را دارد.»
آقای احمدی افزود که زمانی صلح پایدار است که عدالت اجتماعی بیاید؛ صلح واقعی زمانی است که اراده قاطع بین دو طرف درگیر باشد و خودشان صلح بخواهند.
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که نمایندگان امریکا بعد از نزدیک به دو سال با نمایندگان گروه طالبان گفتگو کردند و به توافقی دست یافتند. بر مبنای توافق، گروه طالبان حاضر شد تا به پای میز مذاکره با حکومت برود.
به باور کارشناسان، اکنون کاخ سفید تصمیم دارد تا رسیدن انتخابات امریکا، گفتگوهای صلح افغانستان به نتیجه برسد و ترمپ از آن به عنوان یک دستاورد در رقابت‌های انتخاباتی استفاده کند.
آقای احمدی گفت که جنگ افغانستان برای ایالات متحده یک جنگ هزینه‌بر بوده و آنان تلاش دارند هرچه زودتر این جنگ پایان یابد.
اما اکنون با گذشته حدود یک ماه، گروه تماس که برای مقدمات گفتگوهای صلح تشکیل شده بود، راه به جایی نبرده است و دو طرف همچنان تاکید بر خواسته‌های خویش دارند.
هرچند خبرگزاری رویترز به نقل از شماری از منابع از پیشرفت در این گفتگوها و دور شدن موانع بر سر ترتیب طرزالعمل مذاکرات رسمی خبر داده، اما نادر نادری، سخنگوی هیات گفتگوکنندۀ دولت و محمد نعیم، سخنگوی هیات مذاکره‌کننده طالبان، دستیابی دو طرف به توافق نهایی در این مورد را رد کرده‌اند.
این امر باعث شده که گفتگوها به تعویق بیفتد و سفرهای زلمی خلیل‌زاد به منطقه آغاز شود و با مقام‌های ذی‌دخل در روند صلح افغانستان دیدار کند.
محمد اشرف غنی رییس‌جمهوری در سفرش به قطر و دیدارهایش با مقام‌های امریکایی و قطری ضمن تاکید بر صلح؛ در سخنانی در مرکز مطالعات منازعه و مسایل بشردوستانه انستیتوت دوحه گفته بود که هرنوع توافق صلح میان دولت و طالبان باید از سوی پارلمان و لویه جرگه تایید شود.
آقای غنی افزوده بود: «در هیچ جای افغانستان قدرت میراثی نیست.» هدف مطلوب را که ما دنبال می‌کنیم، یک افغانستان مستقل، متحد و دموکراتیک است که در بین خود و با جهان در صلح به‌سر ببرد و توانایی حفظ و توسعۀ دستآوردهای دو دهه پسین را داشته باشد.
رییس‌جمهوری همچنین افزوده بود که بدون دموکراسی مدیریت افغانستان ناممکن است.
مجلس نمایندگان نیز گفته که هیچ‌گونه معامله بر سر نظام و یا بخشی از نظام پذیرفتنی نیست و مذاکرات صلح باید سبب تقویت نظام جمهوریت شود.
در اعلامیۀ این مجلس آمده که به گونۀ جدی از نظام موجود در کشور حمایت می‌کند و به هیچ کس اجازه نمی‌دهد این نظام را به چالش بکشد. با اشاره به احتمال تلاش برای ویرانی نظام موجود به ویژه انحلال اردوی ملی، تاکید شده که در مورد سرنوشت نهادهای ملی هیچ گونه معامله‌یی مورد قبول مردم افغانستان نیست.
اعضای این مجلس از هیأت دولت افغانستان خواسته‌اند که از دستآوردهای آزادی بیان، حقوق زنان و حقوق بشر با قاطعیت دفاع کنند.
در این اعلامیه از طالبان نیز خواسته شده که جهت موفقیت مذاکرت صلح، سطح خشونت را پایین آورده و برای دوام مذاکرات، به آتش‌بس گردن نهند.
عبدالله احمدی نیز در گفتگو با راه مدنیت بر حفظ دستاوردهای دو دهه گذشته اشاره کرد و گفت که باید در روند گفتگوهای صلح، حقوق زنان، اقلیت‌ها و قانون اساسی حفظ شود و در توافق‌نامه در نظر گرفته شود.
آقای احمدی همچنین گفت که هرچند صلح به نفع دو طرف [حکومت و طالبان] است، اما طالبان به دلیل اینکه در قدرت شریک می‌شود و از این بابت از صلح بیشتر نفع میبرد.
اکنون باید منتظر ماند و دید که آیا گروه طالبان تحت فشار ایالات متحده امریکا تن به صلح با دولت افغانستان می‌دهد یا خیر تا دستاوردی برای تیم حاکم امریکا در انتخابات ریاست جمهوری شود؟
