راه مدنیت: افغانستان قرار است تا هشتاد و دو روز دیگر شاهد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باشد. پروسۀ که بسیاری از شهروندان افغانستان آن را امیدی برای فردا بهتر می‌پندارند. اما به باور شماری از آگاهان، برگزاری انتخابات شفاف و معیاری با کمشنران بر حال کمیسیون انتخابات ممکن نیست. آگاهان مدیریت کمیشنران را ضعیف و بدون استراتژی می‌دانند.
رمضان بشردوست (نماینده مردم کابل در مجلس نمایندگان) می‌گوید: کمیشینران این کمیسیون، نو‌کار هستند و با توجه به زمان باقی مانده برای برگزاری انتخابات، امکان ندارد که آنان بتوانند انتخابات را به گونۀ که انتظار می‌رود مدیریت کنند.
این نماینده مردم کابل در مجلس گفت: افغانستان در هجده سال گذشته بدترین انتخابات‌‌ها را تجربه کرده و این‌بار نیز با این نیروهای کار و زمان محدود ممکن نیست که انتخابات ریاست جمهوری را بدون مشکل برگزار نمایند. از سوی دیگر حکومت در این نهاد نفوذ دارد و اجازه نمی‌دهد که با توجه به توانایی اندک کمیسیون، انتخابات ریاست جمهوری را به طور سالم برگزار نماید.
او از نفوذی‌های حکومت در کمیسیون انتخابات نام نبرد ولی گفت: در چهارمین دورۀ انتخابات ریاست جمهوری، مردم بار دیگر بدترین انتخابات را تجربه خواهند کرد و آن زمان خواهند گفت: خدا ببخشد امرخیل را.
در همین حال مسوولانِ بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) نیز کمیشنران کمیسیون‌های انتخابات را به ضعف مدیریتی متهم می‌کنند و می‌گویند که روند کارهای کمیسیون انتخابات برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مبهم به پیش می‌رود. نگرانی که می‌تواند برای آینده سیاسی افغانستان بسیار خطرناک باشد.
صغرا سعادت، سخنگوی تیفا گفت: وضعیت مبهم سیاسی، مشارکت کمرنگ بانوان در روند نام‌نویسی تقویتی، ناامنی و باورمندی ضعیف مردم نسبت به روند انتخابات، از چالش‌ها و نگرانی‌های عمدۀ این نهاد برای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو است. مشکلات که می‌تواند مشروعیت انتخابات این دوره انتخابات را زیر سوال ببرد. آگاهان باور دارند که حکومت از این چالش‌ها بر سر راه انتخابات ریاست جمهوری را می‌داند اما برای حل این مشکلات هیچ برنامه جدی ندارد.
تیفا در حالی از مبهم بودن موضع جامعۀ جهانی در پیوند به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سخن می‌گوید که در آغاز هفتۀ گذشته نمایندۀ ویژۀ سازمان ملل در افغانستان گفت که صلح و انتخاباتِ افغانستان در اولویت این سازمان قرار دارد و نباید این دو پروسه از هم‌دیگر متاثر شوند.
خانم سعادت گفت: کمیشنران کمیسیون انتخابات نتوانستند به هدفی که در روند نام‌نویسی تقویتی برای خود تعیین کرده بودند، برسند. به گفتۀ او، ضعف مدیریتی کمیسیون سبب شده است که بسیاری از شهروندان از حق رأی محروم بمانند. کمرنگ بودن برنامه‌های آگاهی عامه، عدم هماهنگی کارا و سازنده میان کمیسیون مستقل انتخابات و سایر نهادهای ذی‌دخل انتخاباتی، نامتوازن بودن مراکز نام‌نویسی، دور بودن و عدم دسترسی مرکزهای نام‌نویسی در شماری از مناطق، خودداری از شریک‌سازی معلومات به ناظران، استخدام افراد زیرسن به عنوان کارمند، نام‌نویسی‌های غیابی به ویژه در مناطق زنانه، کمبود کارمندان زن، کوتاه بودن مدت زمان نام‌نویسی تقویتی و نبود تیم‌های سیار؛ از مشکلات دیگر این روند است که در نهایت نتایج این روند را با پرسش‌ها جدی مواجه ساخته است.
سخنگوی تیفا گفت: کمیسیون انتخابات یک برنامه عملی و واقع‌بینانه برای اصلاح فهرست رأی‌هنده‌گان ندارند. باتوجه به ظرفیت اندک در کمیسیون انتخابات، اصلاح این فهرست تا روز برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ناممکن است. روند نام‌نویسی تقویتی رأی‌دهنده‌گان به تاریخ ۱۸ جوزا در سراسر کشور آغاز شد. بربنیاد آماری که کمیسیون انتخابات، در این روند ۳۱۶ هزار و ۴۱۷ نفر نام‌نویسی کرده‌اند که از این میان، ۱۹۴ هزار آن مرد، ۱۱۷ هزار و ۴۳۹ تن زن و چهار هزار و ۴۹۷۸ تن هم زن و مرد از حوزۀ کوچی‌ها بودند.
بانو سعادت گفت: موضع جامعۀ جهانی در قبال انتخابات ریاست جمهوری افغانستان نیز مبهم است. به گفتۀ او، روند صلح و تلاش جامعۀ جهانی برای تأمین صلح در افغانستان، ممکن روی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تأثیر بگذارد.
سخنگوی تیفا می‌گوید که ناظران بین‌المللی آمادگی برای نظارت از روند برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری از خود نشان نداده‌اند. رمضان بشردوست نیز بی‌توجه بودن نهادهای خارجی در امور انتخابات را نگران کننده خوانده گفت: امریکا در حال حاضر همه توجه‌ها را به گفتگوهای صلح واشنگتن با گروه طالبان جلب کرده است و این می‌تواند برای افغانستان خطرناک باشد.
عبدالناصر فراهی، نماینده مردم فراه در مجلس نمایندگان بر ضرورت جدی حضور ناظران بین‌المللی در انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرده و گفت: در صورت نبود ناظران بین‌المللی، ممکن است نامزدان نتیجۀ انتخابات را نپذیرند. خوب است که در انتخابات پیش رو و برای جلوگیری از یک فاجعه سیاسی دیگر ناظران خارجی نیز با ما یکجا کار کنند.
آقای فراهی افزود: برای مدیرانی که در جستجوی حمایت‌های بیرونی هستند، برنامه‌ریزی، مهم‌ترین و کلیدی‌ترین و آسان‌ترین سند برای رشد است.
برنامه‌ریزی می‌تواند، نقش مهمی در کمک به جلوگیری از اشتباهات یا تشخیص فرصت‌های پنهان بازی کند. برنامه‌ریزی به پیش بینی آینده و ساختن آینده تا حدودی قابل تصور کمک می‌کند.
افغانستان در برگزاری انتخابات در سال‌های گذشته مشکلات جدی داشت و این بار نیز حل کردن این مشکلات زیاد هم ممکن به نظر نمی‌رسد.
بسم‌الله نادری
