جواد مرادی؛ کارشناس شهرسازی
هم‌زمان با پیشرفت دنیا در زمینه صنعت، مدرنیزم و تولید سرسام‌آور آلاینده‌های خطرناک، محیط زیست شهرها درگیر یک چالش بزرگ شد. سال ۱۹۴۸میلادی، وارونگی هوا در شهر «دونورا» در ایالت پنسیلوانیا باعث ایجاد یک مه دود غلیظ و مرگ ۲۰نفر شد.
همچنین تا ۱۰سال بعد از این حادثه، آمار مرگ‌ومیر در این شهر، نسبت به سایر شهرها بسیار بالاتر بود. در مه‌دود بزرگ سال ۱۹۵۲میلادی شهر لندن نیز حدود چهارهزار نفر در مدت چند روز جان باختند.
این اتفاقات، جهان را به سمت ویران‌شدن و نابودی سوق می‌داد. طوری‌که اگر فقر، تنگدستی و جرایم موجود در شهرهای آن زمان را در نظر نگیریم، محیط زیست و طبیعت دچار یک توطئه مدرنسیمیک شده بود.
در ماه جون سال ۱۹۹۲ سازمان ملل «همایش محیط زیست و توسعه» را در شهر ریودو جنیروی برازیل برگزار کرد که به اجلاس زمین معروف است و شاید تاکنون بزرگ‌ترین گردهم‌آیی جهانی در این زمینه باشد. این بیانیه مشتمل بر ۲۷اصل کلى براى تعیین وظایف دولت‌ها در قبال توسعه و محیط زیست است و رویکرد و پیشرفت شهرها را در قرن۲۱ تعریف نموده.
شهرها سازه‌هایی فیزیکی‌اند که به دست انسان در دل طبیعت برپا شده‌اند. شهرهای خوش‌طرح و خوش‌ساخت به لحاظ زیبایی‌شناسی با طبیعت هماهنگی دارند، اما در خلال سده بیستم، رابطه بین شکل ظاهری شهر (یا محیط ساخته شده) و طبیعت باعث شده است عوامل تنش‌آفرین پایان‌ناپذیری به‌وجود آیند و بحث‌ها بر سر طراحی شهری بالا گیرد و نظریه‌هایی چون باغ‌شهر، شهر برج‌ها و شهر-روستا داده شد.
رفته رفته با پیشرفته‌ترشدن کشورها و شهرهای جهان در قرن ۲۱ کره زمین بدترین حالات زیست محیطی خود را تجربه کرد؛ طوری‌که میزان مرگ‌ومیر سالانه انسان‌ها در جهان به بالاترین حد رسیده است.
اما این روزها به‌دلیل شیوع ویروسی با نام covid-19 زمین و محیط زیست نفس راحتی می‌کشند و حال خوبی دارند.
یکی از مسایل مهم در مورد ویروس‌های نوپدید، تغییر سبک زندگی انسان‌هاست؛ زیرا انسان‌ها بیش از پیش، با دخالت در طبیعت، اکوسیستم را به‌خاطر سودجویی دست‌کاری کرده و سطح تماس خود را با آن‌ها افزایش داده‌اند؛ در نتیجه ویروس‌ها که موجودات هوشمندی هستند تغییر کرده و توانسته‌اند میزبان‌های جدیدی برای خود پیدا کنند.
انتقام محیط زیست از انسان‌ها سبب شده است، کشورهای جهان جهت مقابله با این ویروس، سیاست‌های متفاوتی را اجرایی کنند.
شهرها با در نظرگرفتن سیاست فاصله اجتماعی، از قرنطینه خارج می‌شوند و کم‌کم شکل شهرها به حالت قبل خود بازمی‌گردد اما اگر دوباره محیط زیست و طبیعت در نظر گرفته نشود، حوادث تکرار و شهرها به گورستان‌های خالی از سکنه تبدیل خواهند شد.
از طرف دیگر قرنطینه باعثِ کاهش چشم‌گیر آلودگی هوای برخی از شهرهای بسیار آلوده شده است.
این اتفاق می‌تواند فرصتی برای یک سری از سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های جدید جهت سلامت شهرها باشد؛ اگر که این روند در دوران پساکرونا و آینده باید حفظ و نگهداری شود.
دایمی‌کردن خطوط دوچرخه، متغیرکردن ساعت کار ادارات جهت کاهش ترافیک، رعایت فاصله اجتماعی و… از جمله اقدامات حفظ سلامت شهرها در دوران پساکرونا است. بیشتر راجع به دوران پسا کرونا صحبت کنیم. مرمت و بازسازی محیط زیست موجب سلامت و امنیت شهرها می‌شود.
قانون کولون می‌‌گوید: دو بار مثبت، هم را دفع می‌کنند. این قانون فقط در حیطه خودش صادق است و در هسته اتم صادق نیست. ما هم باید بدانیم که متناسب با شهرهای کرونایی قوانین‌مان را تنظیم کنیم و قوانین و شرایط زندگی عادی‌مان برای امروز مفید نیست
جالب بود