یگانه؛ روایتگر رنج زنان
زنی که به خاطر کتاب هم خشونت دید و هم احترام
زهرا یگانه، کسی که در ۱۳ سالگی با یک مرد خشن ازدواج کرد، اکنون نویسنده کتابی است که نوری بر آزار و سواستفاده در افغانستان میتاباند.
وقتی زهرا کودک بود، مادرش او را سه بار زد. یک بار وقتی پتنوس گیلاسها را شکستاند و دوبار هم به خاطر این که غذا را سوزاند، چون مجذوب خواندن کتاب بینوایان ویکتور هوگو شده بود.
یگانه وقتی ۱۱ ساله بود نیز اهل کتاب بود. او به عنوان مهاجر افغان که در ایران بزرگ میشد، از مادرش یاد گرفت چطور غذا بپزد، مهارتی که در خور زنان زحمتکش است، اما عشق واقعی او صفحات چاپی بود. بعدها که زندگی او برزخی از خشونت و آزار و اذیت شد، همین مهارت غذا پختن و ادبیات به او کمک کرد تا زندگیاش را ادامه دهد.
یکی از کتابهایی که بسیار زود در افغانستان فروخته شده، کتاب زندگی زهراست. “روشنای خاکستر” در ماه مارچ منتشر شد، داستان غم و رنجی است که به گفته زهرا بسیاری از زنان افغان آن را تحمل کردهاند.
او امیدوار است این کتاب به آزادی زنان کمک کند. زهرا میگوید: “غیرممکن است که خانمها این کتاب را بخوانند و بخشی از داستان زندگی خود را در آن نیابند”، “زنان با همه مشکلاتی که دارند، میتوانند راهشان را پیدا کنند.”
در تلاش برای شکستن ظلم و ستم، زهرا تابوها را شکستاند. او در کتابش در مورد موضوعاتی چون تجاوز در زناشویی، عادت ماهوار و آسیبهای مادامالعمر ازدواج در کودکی نوشته است.
دو نام در این کتاب واقعی است، یکی زهرا، دختر نوجوانی که در سن ۱۳ سالگی با مردی دو برابر سن خودش ازدواج کرد. شخصیت داستان توسط شوهرش لت و کوب میشود- همان طور که زهرا در زندگی واقعی لت و کوب شده- و درآمد او را که از خشتپزی به دست آورده بود، برای ترک اعتیاد شوهرش مصرف کرد.
شب عروسی زهرا فوق العاده دردناک بود. او میگوید: “من فکر میکردم که باید مثل یک پادشاه خدمت شوهرم را بکنم.” او به عنوان یک نوجوان چیز زیادی از مسایل جنسی نمیدانست و صبح روز بعد از ازدواجش در شفاخانه بیدار شد.
نام دیگری که در این داستان واقعی است، نام نرگس است، دختر زهرا که او را در سن ۱۴ سالگی به دنیا آورد، اما او در سن ۴ سالگی به دلیل اختلالات رشدی فوت کرد.
زهرا میگوید: “وقتی شما به عنوان یک زن صحبت میکنید، شما با چالشهایی از جانب مردان روبهرو میشوید”، “متهم میشوید که علیه مردان صحبت میکنید”، “آنها همیشه تلاش میکنند مانع صحبت شما به طرفداری زنان شوند.”
نویسنده: سونه انگل راسموسن
ترجمه: زهره کابلی/ منبع: گاردین
عکس: صداقت