راه مدنیت: کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان «گزارش تحقیقی وضعیت حقوق بشری اشخاص دارای معلولیت در سال ۱۳۹۹» را منتشر کرد. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد:۱۳٫۹درصد کل جمعیت کشور که حدود چهارمیلیون و ۴۷۵هزار و ۸۰۰تن می‌شوند، معلولیت دارند.
این کمیسیون روز یک‌شنبه (۸حمل) با نشر این گزارش تحقیقی گفته که این رقم در سال ۱۳۸۴ به ۲٫۷درصد کل جمعیت کشور می‌رسید، اما در جریان ۱۴سال، شمار این افراد ۱۱٫۲درصد افزایش یافته است.
بر بنیاد این گزارش، از میان افراد شامل این تحقیق، یک‌هزار و ۱۹۲تن آن مردها و ۳۱۰تن زنان و هویت جنسیتی دوتن از اشتراک کنندگان این تحقیق ثبت نگردیده است.
نوع معلولیت
کمیسیون حقوق بشر می‌گوید که از میان یک‌هزارو۵۰۴ پرسش‌شونده، یک‌هزارو۴۲تن که حدود ۶۹٫۳می‌شود، افراد داری معلولیت فزیکی از نوع نقض عضو، ۲۹۴تن (۱۹٫۵درصد) معلولیت حسی فزیکی، ۴۲تن (۸٫۲درصد) معلولیت‌های بیولوژیکی و متابولیسمی و ۶۸تن (۴٫۵درصد) دارای معلولیت ذهنی و روانی بوده‌اند.
همچنین ۵۸ تن معادل ۳٫۹درصد دیگر نیز دارای معلولیت مضاعف (دو یا بیش از دو نوع معلولیت) بوده‌اند.
در ادامه این تحقیق آمده که از میان مصاحبه‌شوندگان دارای معلولیت حسی فزیکی، ۱۷۸تن (۶۰٫۵درصد) معلولیت بینایی، ۱۰۶تن (۳۶٫۱درصد) معلولیت شنوایی و ۱۰تن دیگر که مساوی ۳٫۴درصد می‌شود، معلولیت گفتاری داشته‌اند.
عوامل معلولیت
از سویی هم، در گزارش کمیسیون حقوق بشر آمده که علت معلولیت ۶۲۷تن از مصاحبه‌شدگان، جنگ و ماین کنار جاده و علت معلولیت بقیه آنها مصرف خودسرانه دوا، حوادث ترافیکی، رعایت‌نکردن تدابیر ایمنی در محل زندگی و کار، تطبیق‌نکردن واکسین و مراقبت‌نکردن زنان در دوران بارداری بوده است.
همچنین علت معلولیت ۶۴۴تن مشخص نگردیده است.
بر اساس یافته‌های تحقیق، ۳۸٫۱درصد افراد شامل آن ۵۷۳ تن گفته‌اند به‌دلیل معلولیت، مورد خشونت فزیکی در خانه و جامعه قرار گرفته و توهین و تحقیر شده‌اند. همچنان از حمایت خانواده، مردم و دولت نیز محروم اند.
کمیسیون حقوق بشر تاکید می‌کند که اشخاص دارای معلولیت، جزء اقشار آسیب‌پذیر جامعه بوده و نیازمند حمایت خاص از سوی خانواده‌ها، اجتماع و به‌خصوص دولت و نهادهای مسوول می‌باشند.
میزان رضایت و دسترسی به‌خدمات صحی
بر اساس یافته‌های این تحقیق، در سال ۱۳۹۹از میان یک‌هزار و ۵۰۴پاسخ‌دهند، یک‌هزار و ۲۲۴تن آنان تایید نموده‌اند که به خدمات صحی دسترسی داشته‌اند، اما ۲۷۲تن دیگر گفته‌اند که به خدمات صحی دسترسی نداشته و در این زمینه با مشکلاتی روبرو می‌باشند.
همچنین از این میان ۱۷۶تن از رضایت کامل خدمات صحی، ۶۶۷تن از رضایت نسبی، ۱۵۲تن از نداشتن نظر خاص در این زمینه، ۱۷۱تن از عدم رضایت نسبی و ۵۲تن دیگر از عدم رضایت کامل خویش نسبت به نحوه ارایه خدمات صحی از سوی مراکز صحی، سخن گفته‌اند.
در عین حال، در این گزارش خواسته شده که جایگاه اشخاص دارای معلولیت را در روند صلح، به‌عنوان یکی از گروه‌های عمده قربانیان جنگ و منازعه مشخص گردد.
این کمیسیون در بخشی از گزارش خود خواستار، توسعه، تجهیز و انکشاف محیط‌های تعلیمی عمومی، در راستای تعلیمات فراگیر، جهت شمولیت تمامی متعلمان دارای معلولیت‌های مختلف در روند تعلیم، دسترس‌پذیر نمودن مواد معلوماتی برای افراد دارای معلولیت‌های حسی (بینایی و شنوایی) و ایجاد ظرفیت‌های تحصیل و آموزش در نهادهای تحصیلات عالی و نیمه عالی شده است.
همچنین در این گزارش به شاخصه‌های مانند احترام به کرامت انسانی، امنیت و آزادی شخصی، مشارکت در انتخابات، داشتن تذکره تابعیت، میزان دسترسی به حق آموزش، دلایل عدم دسترسی به آموزش، میزان دسترسی به‌حق کار، دلایل عدم دسترسی به‌حق کار، بهره‌مندی از معاش معلولیت، علل محرومیت از معاش معلولیت، دریافت قرضه‌های کوچک بانکی، اجراآت کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، و پیشنهاد‌ها نیز اشاره شده است.
